Waar vandaan: Boek > De Belgen in Engeland 1940-1945 > En in de lucht
De Belgen in Engeland 1940-1945
|
19,95 € - 218 pagina's |
| <<< Vorige pagina |
En in de lucht
De Louizalaan in het vizier
Woensdag 20 januari 1943. Achter het raam van zijn bureau op de Brusselse Avenue Emile de Mot zat kapitein H. Vanvreckom vol spanning te wachten op de Duitsers. Die zouden die ochtend immers zijn dienst, de OTAD (Office des Travaux de l’Armée démobilisée), een bezoek brengen en gewoonlijk voorspelde dat niet veel goeds…
Om 9.10 uur werd de officier uit zijn gepeins gehaald door het zware geronk van een vliegtuigmotor. Even later zag Vanvreckom de omtrek van een grijsachtig jachtvliegtuig en het was duidelijk dat het niet ging om een toestel in nood, integendeel. Rakelings vloog de Britse jager, een Hawker Typhoon, over de Louizalaan en opende het vuur op building nr. 453: het hoofdkwartier van de Gestapo in Brussel. Twintig seconden later waren vier Duitse militairen, onder wie een Gestapotopman, dood en nog eens tien Duitsers waren gewond. Sommige bronnen spreken over nog meer slachtoffers.
Even snel als het was opgedoken, verdween het toestel, maar aan Duitse zijde was de paniek enorm. Ondanks het verbod van de Duitsers om het gebouw te benaderen, konden vele Brusselaars hun nieuwsgierigheid én vreugde niet verbergen en ze probeerden een glimp van de chaos op te vangen. Dat het vliegtuig twee vlaggen had uitgeworpen, een Belgische en een Britse, gaf de actie een bijzondere dimensie: kondigde de onbekende wraakengel het einde van de naziterreur aan? Ook de clandestiene pers jubelde.
De piloot die de Duitsers deze uppercut had verkocht, was een dertigjarige Belg: baron Jean de Sélys Longchamps, ingedeeld bij 609 squadron ‘West Riding’. De actie van flight lieutenant (kapitein-vlieger) De Sélys was geen toevallige en gevaarlijke kwajongensstreek, maar het resultaat van een uitgekiend plan – vandaar ook de twee vlaggen in Brussel en de honderden andere vlaggen die lukraak boven een aantal dorpen waren uitgeworpen. De Sélys had zijn Britse superieuren al weken op voorhand de toestemming gevraagd om het Gestapohoofdkwartier te mogen aanvallen, maar hij had geen antwoord gekregen. De eigenzinnige aristocraat was echter niet van zin te blijven wachten en op 20 januari waagde hij uiteindelijk zijn kans.
Die dag vloog hij samen met zijn Belgische vleugelman, sergeant-vlieger André Blanco, een rhubarbmissie boven bezet België. Nadat de twee piloten in de omgeving van Gent en Brugge treinen en spoorweginstallaties onder vuur hadden genomen, gaf De Sélys zijn ondergeschikte het bevel nieuwe doelen te zoeken en vervolgens naar de basis in Manston terug te keren. Nietsvermoedend voerde de onderofficier zijn orders uit en liet De Sélys naar zijn doel in de Belgische hoofdstad vliegen.
Als geboren Brusselaar was De Sélys vertrouwd met de omgeving. Bovendien had een vriend van hem een tijdlang dicht bij het bewuste appartementsgebouw gewoond. Echt moeilijk om te vinden was het Gestapohoofdkwartier overigens niet: in 1943 was het met zijn twaalf verdiepingen het hoogste gebouw van de statige Louizalaan. De drie kilometer lange laan was destijds nog niet dichtgebouwd en bood voor een grondaanvalsvliegtuig als de Typhoon een perfecte aanvliegroute. De Sélys had al die zaken bij de planning in rekening gebracht en dat verklaarde mee het succes van zijn gedurfde eenmansactie. Ook het toeval hielp een handje: precies op 20 januari 1943 vond een van de grootste dagaanvallen van de Luftwaffe sinds de slag om Engeland plaats en daardoor bevonden er zich geen Duitse jachtvliegtuigen in het Belgische luchtruim. Een van de squadrons die op die dag defensieve missies boven Zuid-Engeland vlogen, was het 609de. Met succes overigens: tijdens één sortie vernietigde flying officer (luitenant) John Baldwin zelfs drie Messerschmitt 109-jagers, een vrij uitzonderlijke prestatie. En verder haalden de Belgen Raymond Lallemant, Remy Van Lierde en de Brit John Atkinson elk een Focke Wulf 190 neer. De eenheid had aan het einde van de dag dus een en ander te vieren.
Ook De Sélys, die rond kwart voor tien in Manston geland was en daarna weer was opgestegen om zijn makkers te helpen, nam deel aan het feestje in de Old Charles, de stamkroeg van het squadron. Al vlug echter raakte bekend wat hij in Brussel had uitgespookt en zijn meerderen konden er niet om lachen. De Sélys werd gedegradeerd tot pilot officer (onderluitenant), de laagste officiersrang, en overgeplaatst naar 3 squadron. Hij had immers niet alleen zonder toestemming gehandeld en behoorlijk wat risico’s genomen, maar tijdens de aanval was ook een verzetsman om het leven gekomen die bij de Gestapo geïnfiltreerd was en verschillende belangrijke documenten bij zich had. Wellicht was de RAF-leiding op de hoogte van de undercoveractie en had De Sélys om die reden geen antwoord gekregen op zijn herhaalde verzoeken. Anderzijds toonden zijn Britse chefs wel waardering voor De Sélys’ actie en gaven zij zich wellicht rekenschap van de psychologische impact ervan. Vandaar dat de Belg, haast gelijktijdig met zijn degradatie, het Distinguished Flying Cross voor betoonde moed ontving. Jean de Sélys Longchamps zou het einde van de oorlog niet halen. In de nacht van 15 op 16 augustus 1943 werd zijn vliegtuig nabij Oostende zwaar beschadigd door luchtafweer en het brak bij de landing in tweeën.
Vijftig jaar na De Sélys’ opzienbarende daad werd voor het voormalige Brusselse Gestapohoofdkwartier een klein monument opgericht. En in de buurt van buiding nr. 453 ligt ook de Carrefour Jean de Sélys Longchamps, het verkeersknooppunt waar de Louizalaan en de Emile de Motlaan samenkomen. Zelfs in Groot-Brittannië leefde de herinnering aan de Belgische aristocraat en RAF-piloot verder. Zo vormde de raid van de Sélys de inspiratiebron voor een aflevering van de populaire Britse televisiereeks Secret Army. In de episode Day of Wrath (1978) namelijk voert de Belgische RAF-piloot André De Beers een aanval uit op het Gestapohoofdkwartier in Brussel, uit wraak voor de gewelddadige dood van zijn broer. Ook De Sélys zou hebben gehandeld om een door de nazi’s doodgefolterd familielid te wreken. Bij het grote publiek echter kreeg de naam de Sélys Longchamps vooral betekenis door een pikant royaltyverhaal. In de jaren zestig namelijk had koning Albert II, toen nog prins van Luik, een affaire met een zekere Sybille de Sélys Longchamps, een Belgische aristocrate met Brusselse roots én de nicht van de fameuze flight lieutenant. Uit de lang geheimgehouden relatie werd in 1968 een kind geboren: Delphine Boël, vernoemd naar Sybilles wettige echtgenoot Jacques Boël.
|
| <<< Vorige pagina... |
Kijk dan in het Helpcentrum (klik hier). Als je het daar niet kan vinden, helpen we je via e-mail op support@seniorennet.be.
