Speelgoed met Kerstmis: wat moet u kiezen?

Vergeet in de eerste plaats niet dat spelletjes voor kinderen een ernstige zaak zijn.

"Spelen" is voor kinderen een basisbehoefte

Voor jonge kinderen is spelen een onontbeerlijke activiteit om zich harmonieus te kunnen ontwikkelen, zowel op motorisch als op psychologisch of emotioneel vlak. Door te spelen, gaat het kind communiceren, ontdekken, experimenteren, leren, zich concentreren, zoeken enz. En zelfs kinderen die geen speelgoed krijgen, ontwikkelen een grote (of zelfs grotere) verbeelding, want dan gaan ze met kleine dingen die ze in hun omgeving vinden, zelf speelgoed maken. Voor de kinderen die meer geluk hebben, is speelgoed "op maat" uiteindelijk niet meer dan een middel tot amusement.

De educatieve eigenschappen van een spel mogen het spelplezier niet bederven

In de wetenschap dat spelletjes vaak heel wat educatieve eigenschappen hebben en ook gebruikt kunnen worden om het kind iets te leren, hebben ouders of andere opvoeders vaak de neiging om spelletjes een andere bestemming te geven dan waar ze eigenlijk voor zijn bedoeld. Ze vormen het om tot een activiteit waarmee hun oogappel een resultaat kan behalen of kennis kan verwerven, soms zelfs met enige dwang. Pas daarmee op, want de kans bestaat dat het kind dan niet lang zal spelen. En terecht. Spelen moet vrijwillig, vrij en spontaan gebeuren.

Hoe kiest u het beste spelletje?

U hebt besloten dat het een speeltje wordt met kerst? Maar in de winkel hebt u keus te over en precies dat maakt het zo moeilijk... Hier zijn enkele vuistregels om u te helpen bij uw keuze.

Hou rekening met het stadium van de psychomotorische ontwikkeling van uw kind

Tussen 0 en 1 maand: De zuigeling heeft al heel wat te doen en te ontdekken in zijn nieuwe omgeving. Hij heeft vooral behoefte aan zachtheid en rust om op ontdekking te kunnen gaan. U kunt hem wel enkele spelletjes geven, maar zorg ervoor dat u zijn zintuigen niet overdreven stimuleert.
Bijvoorbeeld: knuffels of zachte stoffen om te strelen, een muziekdoos (maar let erop dat de muziekjes niet agressief zijn)...

Tussen 2 en 3 maanden: Het kleintje begint dingen te herkennen en is nieuwsgierig naar zijn omgeving. Het kan met zijn blik nu voorwerpen of personen volgen die zich verplaatsen en probeert voorwerpen die het aangereikt krijgt, vast te pakken. Spelletjes die geschikt zijn voor deze leeftijd, zullen zachtjes de zintuigen helpen ontwikkelen. Een voorbeeld is een mobiel boven de wieg, een rammelaar of een ander stil voorwerp dat ze makkelijk kunnen vastpakken, een lappenpop of een knuffel die mettertijd misschien zijn lievelingsknuffel zal worden.

Tussen 4 en 5 maanden: In deze periode begint de baby voorwerpen beter vast te nemen en te gebruiken. Hij kan ze van de ene hand in de andere leggen of in zijn mond stoppen. Zijn gezichtsveld wordt breder en hij krijgt een voorkeur voor voorwerpen die geluid maken. Nu kunt u hem spelletjes geven om zijn zintuigen te stimuleren, want die zijn nu al goed ontwikkeld. Een speeltapijt bijvoorbeeld met verschillende voorwerpen (die soms geluid maken), met verschillende texturen, een mobiel of een brugje over de wieg of zelfs op de grond, met bijvoorbeeld dieren of andere figuurtjes die het kind kan vastpakken, die muziek maken, die piepen als het kind erin knijpt...

Tussen 6 en 11 maanden: Rond de leeftijd van 6 à 7 maanden begint het kind de voorwerpen beter vast te pakken, soms verschillende keren na elkaar. Het heeft de coördinatie tussen bewegingen en gezichtsvermogen onder de knie (het kan een voorwerp bewust dichter bij zijn gezicht brengen), het gaat stilaan rechtop zitten of zelfs kruipen, en is klaar om de wereld rondom zich te ontdekken. En de eerste tandjes komen eraan...
Vervolgens, rond de achtste of negende maand, zet het zijn ontdekkingstocht voort. Het kruipt nu heel goed en verplaatst zich op handen en voeten, waarbij het soms rechtop gaat zitten. Het gooit heel graag met dingen die het tussen duim en wijsvinger kan vastnemen. Het begint ervan te genieten als mama of papa het een verhaaltje vertelt, en rond 10-11 maanden spreekt het zijn eerste woordjes uit.
Er zijn heel veel spelletjes op de markt voor uw kind, maar ze steunen allemaal op dezelfde principes. Het zijn speeltjes die op de grond worden geplaatst, op verschillende manieren kunnen worden gebruikt en bedoeld zijn om zijn handvaardigheid te ontwikkelen: blokken, speeltjes om mee te schudden, op elkaar te stapelen, in elkaar te steken (bekertjes die in elkaar passen), houten of plastic schijfjes om over een as te schuiven, grote blokken om dingen mee te bouwen enz. Dit is ook het moment voor zijn eerste prentenboekjes, zijn eerste kindercassettes en zijn eerste badspeeltjes, zoals drijvende en piepende eendjes of bootjes.

Tussen 12 en 18 maanden: Ontdekken wordt nu ook aangevuld met verkennen, vooral als het kind rond de leeftijd van 13 maanden begint te lopen en alle kasten en laden binnen handbereik één voor één begint te openen. Het wordt immers steeds handiger om voorwerpen te verplaatsen, om te keren, op elkaar te stapelen, weg te gooien en ze vervolgens op te rapen en opnieuw weg te gooien. Het kan ook steeds beter uitdrukken wat het wil door er met de vinger naar te wijzen en te brabbelen. Rond de leeftijd van 18 maanden begint het ten slotte een potlood vast te houden en te krabbelen... en volwassenen te imiteren.
De speeltjes die in deze periode geschikt zijn voor het kind houden rekening met die nieuwe mogelijkheden qua mobiliteit en behendigheid: speeltjes die al dan niet geluid maken, om te trekken, te duwen, dingen in te stoppen (sleutels, vormen die in openingen moeten worden gestopt enz.), bouwspelletjes, slaginstrumenten (maracas, xylofoon, triangel...), spellen om volwassenen na te bootsen (telefoon, garage...), een eerste pop (met knopen, sluitingen, strikjes), prentenboekjes, kleurprenten en vetkrijt.

Tussen 18 en 36 maanden: Op deze leeftijd maakt het kind met rasse schreden vooruitgang: het begint veel beter te spreken en zijn woordenschat breidt uit, het leert zich stilaan alleen te kleden en wordt zindelijk. Het wordt lichamelijk en ook preciezer in de gebaren: het tekent, kleurt, knipt... De verbeelding wordt belangrijk en het kind leert symbolisch spelen.
Ook hier bestaat er een ruime keuze aan spelletjes die inspelen op al die nieuwe vaardigheden: bouwspelletjes (Lego, Kapla, rails voor modeltreinen...), kleine spelletjes die vertrouwde omgevingen imiteren (kleine boerderij, zoo, brandweerkazerne, garage), puzzels, vermommingen, spellen die het dagelijks leven imiteren (kinderwagen, stofzuiger, poppenservies, auto's, vrachtwagens, treinen, poppen en accessoires...), teken- en knutselgerei (potloden, papier, verf, kindveilige scharen, boetseerklei, zoutdeeg, dikke parels...). Het kind houdt ook van boekjes, kan een bandrecorder bedienen die geschikt is voor zijn leeftijd (liedjes en aftelrijmpjes) en begint ook de eerste cd-roms te gebruiken (die voor zijn leeftijd zijn bedoeld)!

Verlies nooit de veiligheid uit het oog!

Jaarlijks gebeuren er thuis heel wat ongelukken met kinderen van minder dan drie jaar door speelgoed dat niet voldoet aan de veiligheidsnormen. Als u eenmaal hebt gekozen, is het dus belangrijk dat u goed nagaat of het speeltje voldoet aan de Europese normen. Dat ziet u aan het CE-label. Hoed u voor namaak!
Let ook steeds op bij de aankoop van elektrisch of elektronisch speelgoed of speelgoed met batterijen, want ondanks de leeftijd die op de verpakking staat, is dat niet altijd geschikt voor de allerkleinsten of is er toezicht van een volwassene vereist.

Auteur: Dr. Catherine Feldman, geadapteerd door C. De Kock, gezondheidsjournaliste