Vroeger werden foto’s met een fototoestel genomen en ontwikkeld in een donkere kamer, nu gebruiken we meer en meer moderne apparatuur om een beeld vast te leggen. Daarnaast is het nu makkelijker dan ooit om je foto’s via je computer of smartphone door te sturen naar je familie en vrienden. Maar soms gebeurt het wel eens dat er zaken worden vastgelegd die helemaal niet kunnen. Ufo’s in de lucht, geesten op de achtergrond of, zoals op de foto hieronder, een dinosaurus.

Poseren met een dinosaurus?

Deze foto werd genomen tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865). Op de foto is te zien hoe zes mannen poseren bij het lichaam van een pteranodon, een dier dat leefde ten tijde van de dinosauriërs. Hoe komt zo’n beest op de foto met mannen die streden tijdens de Burgeroorlog? Kan het zijn dat het gewoon een replica is waar deze mannen fier bij stonden te pronken alsof ze het dier uit de lucht hadden geschoten? Het is een mogelijke verklaring, maar de vraag is in hoeverre men in die tijd weet had van dinosaurussen en pteranodons. Nu heeft íedereen wel al eens van die voorhistorische beesten gehoord, maar toen was dat absoluut niet het geval. Mensen hadden toen andere zorgen aan hun hoofd dan bezig te zijn met hoe het er miljoenen jaren geleden aan toe ging op deze planeet. Trouwens, een dichtere kijk op de foto leert ons dat, als het om een replica gaat, de namaker een perfectionist was die de pteranodon tot in het allerkleinste detail kende. Bewijs hiervan wordt geleverd door de kam van het dier: de oogholte en het bot daarrond loopt perfect gelijk met dat van een echte pteranodon.

Het lijkt zeer te betwijfelen dat er iemand in die tijd zoveel weet had van dit dier. Als dat toch het geval was, zou die persoon zijn kennis zeker niet gebruikt hebben voor een goeie grap. Kan het dan zijn dat de foto vervalst is? Volgens sommigen wel. Een anonieme getuige beweerde ooit de vervalser te kennen, maar tot nog toe is er niemand komen opdagen om deze grap op te eisen. Tot dat wel gebeurt, blijft het een vreemd mysterie uit de Amerikaanse Burgeroorlog.

Er is echter nog een andere mogelijkheid: de kongamato. Dat dier werd gezien in de moerassen van Zambia, Angola en Congo en vertoont gelijkenissen met de pteranodon. Hoewel er hiervan nog geen foto’s genomen zijn of beelden op camera werden vastgelegd, gaan wetenschappers toch uit van de echtheid van dit fenomeen. Alleen schrijven zij het toe aan een grote vleermuis, of aan een nog onbekende vogelsoort waarvan een skelet te vinden is in het Museum voor Afrikaanse Kunsten in Tervuren. Het enige ‘fysieke bewijs’ zijn de gapende wonden die inboorlingen soms overhouden aan een ontmoeting met het vreemde dier. Als er vandaag de dag nog steeds sprake is van een pteranodonachtig wezen in Afrika, kan het dan niet zijn dat er destijds in Amerika ook zo eentje rondvloog?

Geesten en spoken

Een ander bekend fenomeen is het spook op de achtergrond van of zelfs vooraan op de foto. Je weet wel, de fotograaf noch de geportretteerden hadden iets in de gaten en pas nadat de foto werd ontwikkeld, zagen ze dat er iemand op de foto stond die er eerst niet was. Er zijn zo al ontelbare foto’s opgedoken, waarvan sommigen al snel werden ontmaskerd als vervalst. Andere zijn dan weer niet zo simpel te achterhalen.

Het is al erg genoeg als je merkt dat je op de foto staat met een spook of een geest. Als die geest dan ook nog eens een bekende is, zoals een collega of zelfs een vriend, dan krijg je pas echt koude rillingen. Het overkwam de luchtmachtdivisie van sir Victor Goddard. Deze jongens hadden meegevochten in WO I en werden in 1919 vastgelegd op foto.

Op het eerste gezicht lijkt er niks aan de hand. Pas als je de man met een groene cirkel rond zijn hoofd van dichterbij bekijkt, merk je dat er achter hem nog iemand eventjes komt ‘piepen’. De anderen herkenden die man onmiddellijk. Het zou gaan om Freddie Jackson, een mechanicus die enkele dagen daarvoor omkwam in een ongeluk met een propeller. Jackson werd begraven op de dag dat de foto werd genomen. Blijkbaar was hij zich niet bewust van zijn dood, want hij kwam doodleuk opdagen voor de foto. Deze foto werd lang geheim gehouden en Goddard zou hem pas in 1975 bekend gemaakt hebben. Geen enkel lid van zijn bemanning geloofde in spoken, maar dit joeg hen allemaal de daver op het lijf.

Tijdreizigers

Herinner je je het verhaal van de Taured Man nog? Deze onbekende kwam in 1954 terecht op Tokyo Airport, waar hij beweerde afkomstig te zijn van een onbestaand land. Hij werd ondervraagd en opgesloten op een hotelkamer, maar was daags nadien verdwenen. Een van de theorieën luidde toen dat deze man van een andere tijd of een andere dimensie kwam.

Tijdreizigers verschijnen niet alleen op foto, ze worden soms zelfs gefilmd. En dat nog wel in een film van de bekende acteur Charles Chaplin. In zijn film Het Circus uit 1928 lijkt een vrouw te spreken tegen iets dat ze in haar hand houdt. Sommigen beweren dat het een gsm was, maar uiteraard was er in 1928 nog geen sprake van mobiel telefoneren. Conclusie: de vrouw was een tijdreiziger. Toch bestaat er een normale uitleg, zeggen anderen. De vrouw droeg op dat moment een soort van hoorapparaat dat in die tijd net het levenslicht had gezien. Niks mysterieus dus, maar oordeel vooral zelf.

Ruimtereizigers

Als tijdreizigers op foto’s voorkomen, kunnen ruimtereizigers niet achterblijven. Op een foto van brandweerman Jim Templeton is daar bewijs van. Templeton was op 23 mei 1964 op daguitstap met zijn dochtertje toen hij enkele foto’s van haar maakte terwijl ze zat te picknicken in een park. Hij maakte drie foto’s, maar op de tweede bleek iets vreemds te staan: er stond namelijk iemand in een ruimtepak op de achtergrond. Niet gezien toen de foto genomen werd, beweerde Templeton achteraf. De foto en het negatief werden bestudeerd door een erkende firma en werd als echt bestempeld. Geen vervalsing dus en tot op vandaag blijft de foto één van de grootste raadsels in zijn soort.

Kunstwerken en rare fenomenen

Je kan misschien denken dat vreemde fenomenen vastleggen iets is dat pas ontstond nadat de fotografie zijn intrede deed. Fout! Zelfs voordat er ook maar één foto hier op aarde genomen werd, stonden sommige ongebruikelijke zaken al vast … op kunstwerken. Neem nu het schilderij Madonna met Sint-Giovannino van de Italiaanse schilder Domenico Ghirlandaio. Op de voorgrond staat de Madonna kuis met de handen naast elkaar te kijken naar twee kleine kindjes. Niks aan de hand, zo lijkt. Maar op de achtergrond zien we iets heel vreemds: een vliegend object dat niet thuishoort op dit tafereel.

Het voorwerp lijkt wel licht uit te stralen. Kan het zijn dat dit bedoeld is als een soort uitlaatkleppen waarlangs energie naar buiten verdwijnt? Of doelt de schilder op het feit dat het object heilig is? Eén ding is zeker: het staat er niet zomaar. Op de achtergrond zie je trouwens een herder met zijn hond het object bekijken. Hij gebruikt zijn handen als een soort klep om het ding beter te kunnen bezichtigen en ook de hond is erop gefocust.

Niks aan de hand, beweren sommige kenners. Het gebeurt wel vaker in middeleeuwse schilderijen dat schilders er hun ‘handtekening’ op zetten. Dat wil zeggen dat ze hun heilige object vastleggen in hun kunstwerk. Voor sommigen is dat de Ster van Bethlehem, voor anderen een heilige duif en voor nog anderen een wolk als de aanwezigheid van God. Het is die wolk die we hier te zien krijgen, zeggen deze experts.

Toch is niet iedereen overtuigd. Onder andere Leonardo da Vinci gebruikte wel eens rare objecten in zijn kunstwerken. Meer nog, hij probeerde ze na te maken, en dat was hem enigszins gelukt. Alleen had hij niet de nodige brandstof om het ding te laten starten. Dat kunstenaars als da Vinci deze objecten zien als vliegende dingen en niet als heilige verschijningen, duidt volgens sommigen op het feit dat ook anderen het fenomeen niet (altijd) als heilig hebben willen doorgeven. Ook zij zagen in de middeleeuwen reeds vliegende schotels.

Volgens sommigen was er al veel vroeger sprake van ontmoetingen met het buitenaardse. Zij wijzen daarvoor naar de Bijbel, waar onder meer in het boek Ezechiël de schrijver beweert ‘een goddelijke wolk te zien naderen die vlak voor hem neerdaalt.’ Verder wordt gezegd dat ‘de wolk zo’n lawaai maakte dat het leek alsof Ezechiël vlakbij een waterval stond.’ Dat is volgens hen de beschrijving van een ruimtetuig dat vlak voor Ezechiël neerdaalde en dat een even groot lawaai maakte als een raket.

Of de beweringen die hierboven gemaakt zijn allemaal kloppen, is maar de vraag. Heel wat foto’s, beschrijvingen of andere zaken kunnen het gevolg zijn van vervalsing, toeval of gezichtsbedrog. We kunnen echter niet ontkennen dat dergelijke zaken blijven boeien en dat sommige foto’s wel degelijk voor echt werden aanzien door experts. Of je er verder in meegaat of niet, blijft een kwestie van geloof.