Jobs, jobs, jobs

Toegegeven, nergens in Europa zijn er meer werkloze gezinnen dan in het Waalse landsgedeelte en Brussel. Toch heeft het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) dezer dagen bekendgemaakt dat sinds het aantreden van de door de vakbonden en de linkse partijen zwaar verguisde federale (zogeheten kapitalistische) regering van premier Michel, 65.000 nieuwe banen zijn geschapen, met name in de privésector. Nooit in de Belgische geschiedenis waren er meer mensen aan het werk dan in het eerste kwartaal van dit jaar. Daarmee is de slogan ‘Jobs, jobs, jobs’ van de zogeheten ‘kamikazeregering’ niet zomaar een dode letter gebleken.

Ook de Belgische economie profiteerde van de lage olieprijs, de lage rente en de goedkope euro

De onvermijdelijke critici zullen opmerken dat dit helemaal geen prestatie is van de huidige regering. En voor een deel hebben zij gelijk. Zoals elders in de landen van de Europese Unie profiteerde ook de Belgische economie van de lage olieprijs (die helaas momenteel weer aan het stijgen is), van de lage rente (die goedkoop lenen door bedrijven en particulieren bevordert) en de goedkope euro (waardoor de Belgische producten op de buitenlandse markten beter kunnen concurreren en waarvan ook het toerisme naar het buitenland voordeel ondervindt).

Wanneer we objectief willen oordelen, moeten we toegeven dat ook binnenlandse factoren een gunstige invloed hebben gehad op de creatie van nieuwe banen. Daar is in de eerste plaats het besluit van de huidige federale regeringsploeg tot matiging van de loonkosten. Zo hebben de indexsprong (overslaan van een loonsverhoging) en de bevriezing van de reële lonen er fors toe bijgedragen de loonkostenhandicap met het buitenland aanzienlijk te reduceren, ook al zijn hier nog meer inspanningen nodig. Maar de grote kloof met het buitenland lijkt tot het verleden te behoren. Verder valt te verwachten dat de verlaging van de sociale lasten, die onderdeel uitmaakt van de befaamde taxshift, het concurrentievermogen zal vergroten.

Om de euforie nog wat aan te dikken, laat ook de Nationale Bank (NB) zich niet onbetuigd. Zo voorspelt gouverneur Jan Smets dat de werkgelegenheid landelijk de komende drie jaar met 140.000 banen zal stijgen, opnieuw vooral in de privésector. Als redenen daarvoor haalt hij opnieuw de hierboven genoemde factoren aan die al tot 65.000 nieuwe banen leidden. Volgens Smets is de periode van loonmatiging voorbij. Voor de eerstkomende jaren althans. De hervatting van de automatische loonindexering en nieuwe cao’s met stijgingen van de lonen zullen de uurlonen in het land volgend jaar met 2 procent doen toenemen en in 2018 zelfs met 2,5 procent. Dat betekent in de praktijk dat de gezinnen meer geld hebben om uit te geven, wat de economie kan doen opleven.

Laaggeschoolden en niet-Europeanen zullen echter niet profiteren van de banengroei en loonstijgingen

Het goede nieuws heeft ook een schaduwzijde. Volgens onderzoek van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) en de KU Leuven zullen laaggeschoolden en niet-Europeanen op de Belgische markt niet of nauwelijks profiteren van de forse banengroei en loonstijgingen. Want gemiddeld werkt slechts 48 procent van de niet-Europeanen in België, de rest teert op financiële steun van de overheid, waarmee dit land de rode lantaarndrager is in Europa. Ook laaggeschoolden werken in België aanzienlijk minder dan in de meeste andere Europese landen. Een minpunt is ook dat in België – ondanks de stijging van het aantal banen – nog altijd 33 procent van de 20- tot 64-jarigen helemaal niet werkt, waarmee dit land veel slechter scoort dan Nederland, Duitsland en de meeste andere EU-landen.

De gunstige groei van het aantal banen kan echter niet verhelpen dat dit land op korte termijn voor een aantal belangrijke uitdagingen staat, terwijl op de achtergrond de nog steeds geldende terreurdreiging 3 (het op een na hoogste niveau) tot opperste waakzaamheid blijft dwingen. Die belangrijkste uitdagingen zijn de hervorming van de pensioenen (vooral ook het betaalbaar houden daarvan, hetgeen wat verwaarloosd is) en de hervorming van de arbeidsmarkt, die o.a. moet voorkomen dat de komende jaren duizenden banen naar het buitenland gaan bij gebrek aan een vooral flexibele markt.

De regering zal ook de uitwassen van het stakingsrecht moeten aanpakken (zoals het aantasten van het recht op werk en het beletten van het vrij verkeer van mensen en goederen door de vakbonden die daarbij het gebruik van geweld niet schuwen). Ook de minimale dienstverlening moet zo snel mogelijk wettelijk worden geregeld om het land niet langer in chaos te storten. Nog een taak van de regering is de vakbonden rechtspersoonlijkheid toe te kennen zodat ze zoals ieder ander onder de wet vallen, belastingen gaan betalen enz. Uiteindelijk zal een wettelijk statuut voor de vakbonden in hun voordeel werken omdat ze niet langer op verschillende terreinen onaantastbaar zullen zijn, bijvoorbeeld over hun financiële handel en wandel, die nu in een waas van geheimzinnigheid verkeert en daardoor tal van vragen oproept.