Is binnenkort het laatste zomeruur aangebroken?
Sinds twee weken zijn we opnieuw overgeschakeld op de wintertijd. De klok werd een uur teruggedraaid. Leuk om in dat laatste weekend van oktober een uur langer te kunnen slapen, maar daarmee is alles ook gezegd. ’s Avonds wordt het nog sneller donker en de kortste winterdagen loeren al om de hoek.
Elke keer zorgt die overgang tussen wintertijd en zomertijd bij mij voor ergernis. Er is niet alleen dat gedoe om al je klokken te moeten verzetten, gelukkig gebeurt dat bij vele digitale klokken in computers, smartphones of auto’s al automatisch. Maar daarnaast raakt je slaapritme verstoord. Vooral ouderen en kinderen hebben daar de eerste dagen en zelfs weken na de uurwisseling veel last van. Vraag het maar aan elke kleuterjuf in Vlaanderen. Ook de kinderverzorgsters van De Speelboom, de kinderdagverblijven van Familiehulp, kunnen hierover meepraten. Zij merken elke keer weer dat peuters uit hun ritme raken, sneller moe worden en geprikkeld rondlopen. Meerdere studies tonen trouwens aan dat de uurwisseling een grote impact heeft op onze biologische klok. Niet alleen bij de mens overigens, maar ook bij planten en dieren.
Zoals bekend liggen de wortels van de hernieuwde invoering van het zomeruur (de Lage Landen kenden tussen 1918 en 1945 al een verschil tussen wintertijd en zomertijd, maar zagen dat na de Tweede Wereldoorlog verdwijnen) in de oliecrisis van de jaren zeventig van de vorige eeuw. De exuberante olieprijzen deden de overheden nadenken over middelen om meer energie te besparen. Als oplossing greep men in 1977 terug naar het oude recept van de zomertijd. De klok wordt een uur vooruit gedraaid, waardoor het 's morgens een uur langer donker blijft en ’s avonds een uur langer licht. De onderliggende gedachte is dat de periode van daglicht dan beter overeenstemt met de uren waarop de meeste mensen wakker zijn. Dat zou dan weer positieve effecten hebben op het energieverbruik. Die effecten worden al van in het prille begin betwist, maar toch verdraaien sindsdien meer dan 70 landen hun klok tweemaal per jaar.
De uurwisseling heeft een impact op het biologische ritme van mens, dier en plant
De hernieuwde invoering van het zomeruur zorgde meteen voor controverse. Niet alleen door de geringe invloed op het energieverbruik, maar vooral door de impact op het biologische ritme van mens, dier en plant. En zo klinkt al jaren de roep om het onderscheid tussen zomertijd en wintertijd weer op te heffen. Iets waar ik me volledig bij aansluit. Maar keren we dan terug naar de wintertijd? Of opteren we voor een continue zomertijd? Dat laatste lijkt uiteraard een aantrekkelijke gedachte.
Alleen moeten we wel het volgende in ons achterhoofd houden: ons land ligt samen met de rest van West-Europa in de tijdszone UCT+1, wat betekent dat we 1 uur voorliggen op de centrale standaardtijd (UCT) die in Groot-Brittannië en Portugal geldt. Als we overschakelen op de zomertijd komen we in de tijdszone UCT+2 terecht. De wintertijd (UCT+1) sluit dus het meest bij de astronomische realiteit aan, zeker als je bedenkt dat we geografisch eigenlijk de centrale standaardtijd zouden moeten volgen: zie deze afbeelding.
Als we het hele jaar voor eenzelfde standaardtijd kiezen, moet dus in principe het zomeruur verdwijnen dat voor 1977 ook niet bestond. Dan zeggen we meteen ook vaarwel tegen die langere zomeravonden waarop we zonder verlichting van onze tuin of het terras kunnen genieten. Als we continu de zomertijd willen volgen, moet ons land naar een andere tijdszone overschakelen. Dat is nagenoeg onmogelijk, aangezien al onze omringende landen ook de tijdszone UCT+1 volgen.
Turkije trekt zich daar alvast niks van aan. Dat land heeft afgelopen zomer beslist om de wintertijd af te schaffen en voortaan het hele jaar door de zomertijd te volgen. Als reden verwijst Ankara ook nu weer naar een beter gebruik van het daglicht, ook in de winter. Als gevolg verschuift het hele land van tijdszone, maar door hun ligging ten opzichte van de buurlanden levert dat minder praktische problemen op dan als België dat bijvoorbeeld zou doen. Het idee om het hele jaar zomertijd in te voeren, gaat echter ook in andere landen op. We zouden de voordelen van de langere avonden behouden (ook in de winter), al duurt het ’s morgens langer eer het licht wordt.
Zoals gezegd, het lijkt een aanlokkelijke gedachte. Maar een algemene verschuiving van de tijdszones zou als gevolg hebben dat het ritme van de natuur verder af komt te staan van de normale zonnetijd. En of dat zo gunstig is voor onze biotopen valt af te wachten. Biologisch zou het logischer – en gezonder? - zijn om de wintertijd te behouden.
Mijn gevoel is dus dubbel. Ik zou graag het verschil tussen zomer- en wintertijd zien verdwijnen, maar het genot van die lange zomeravonden wil ik toch liever niet verliezen. En waarschijnlijk zal ik niet de enige zijn die daar zo over denkt. Maar ondertussen lopen onze kinderen wel weer enkele weken verward, vermoeid en geprikkeld rond.
Vind jij dat het verschil tussen zomer- en wintertijd afgeschaft moet worden? Of vind je het toch nuttig? Laat het ons weten in de reacties!
Auteur: Peter Catthoor
63 reacties
Geen last meer van total nutteloze uurverschillen.
Wel 6weken voor aanpassing
als marktkramer was het wachten tot bijna middag eer het aangenaam werd
probeer dan maar is vroeg in het jaar T shirts te verkopen !!
Het doel was energiebesparing, maar het draaide anders uit.
s'Avonds worden de lichten toch vroeger aanstoken en het is nog eens gevaarlijker voor de verkeersveiligheid.
Ik vraag me trouwens nog steeds af welke mensen er uiteindelijk beslissen of het zomeruur blijft of afgeschaft wordt.
Roland Dewulf
Wat heeft er dan mijn voorkeur, zomer of wintertijd behouden? Maakt mij eigenlijk niks uit, als men maar een keuze maakt en voor de rest van de gekozen tijd afblijft en die verdomde wisselingen achterwege laat.
's Morgens zitten wij toch op het werk en mag het wat
langer donker zijn wanneer wij na het werk thuis komen
kunnen wij tenminste nog iets doen, kinderen kunnen nog
wat buiten ravotten bij droog weer het is langer klaar.
Laatst waren wij in Turkije zij hebben het niet veranderd
nu is er een verschil van 2 uur maar 's avonds wel langer
klaar. Wat ik persoonlijk veel beter vind.
Maar een last voor mens en dier.
Geen last meer van total nutteloze uurverschillen.
Jos heeft overschot van gelijk en het 2maal overschakelen van uur brengt niets dan ongemak mee voor mens en dier laat ons de natuur niet manipuleren dat is voor niets goed.
C. Hordijk
Ik zie hier dat de vraag gesteld wordt wat de reactie op planten is. Wij hebben hier een hoop orchideeën staan en die blijven gewoon verder bloeien, zonder dat er ook maar één blad of bloem afvalt. Dus volgens mij geen enkel nut.
Het begrip "tijd" is maar een afspraak/overeenkomst. Of we nu één uur of twee uur verschil hebben met UTC, who cares!
Kies toch voor het meest pragmatische! Nu kun je in de zomer/lente nog langer aan sport doen. Iedereen zegt dat we meer moeten bewegen!
Daglicht om 22 uur is ook niet bepaald een aanmoediging om te gaan slapen, tot groot jolijt van de terrasjes liefhebbers. Dat dit mee uw biologische klok om zeep helpt heeft geen belang.
Maar maak u geen illusies, het zomeruur zal niet worden afgeschaft. Er zijn teveel groepen die er commercieel belang bij hebben dat het zo lang mogelijk licht is 's avonds.
Half uurke later en iedereen is tevreden!!! :-) Op tijd in bed en toch nog lekker terrasjes kunnen doen.
Je biologische klok blijft waar ze is en je sporten 's avonds blijft ook wat het is ipv je te moeten verslepen omdat je eigenlijk wil gaan slapen wegens een uur verder in de dag.
Misschien een beter idee om over te leuteren in de politiek ipv wel of geen zomer/winteruur.
Eens beslist kunnen ze hun tijd vullen met serieuzer dingen :-)
Zeker voor kinderen is het een ware hel.
Ik denk zoals de meesten hier: in elk geval de wisselingen afschaffen. Maar dat moet inderdaad internationaal gebeuren. Hopelijk zijn er in al de andere EU-landen ook 'SeniorenNet's' ...?
En Europa is veel te groot of beter te breed voor eenzelfde tijdzone. Dat is nu ook niet het geval.
Zomertijd in de winter behouden zou waanzinnig zijn. De mensen kunstmatig vroeg uit hun bed halen en zo veel meer kans op ijzel.
Ik heb dus niks aan dat zomeruur. als ik in het weekend al wat later kan opblijven, dan mis ik die zwoele warme avond met sfeerlicht. We lopen 2h voor op het zonlicht. Ik blijf bij het normale winteruur. En als je persee het uur wil veranderen, dan wil ik s'winters het zonlicht volgen UCT+0
Zelfs met de temperatuur bij frisse dagen moet je in de zomer wachten tot soms 12 uur voor de temperatuur stijgt ,ik vind er niets goed aan.
Ook voor de dieren en de kinderen is het niet goed, zo snel mogelijk afschaffen.