Deel via

Slachtoffers van huiselijk geweld moeten vertrouwd raken met 1712

December 2016
Elke dag doen in ons land 59 personen aangifte van fysiek geweld in de huiselijke sfeer. Ieder jaar worden hiervoor bijna 50 000 processen-verbaal opgesteld. Dat is echter slechts het topje van de ijsberg, want heel vaak wordt er helemaal geen aangifte gedaan. Er hangt namelijk nog een groot taboe rond intrafamiliaal geweld. Slachtoffers kunnen terecht op het nummer 1712, maar jammer genoeg is niet iedereen daarvan op de hoogte. Voor elk gezin dat wordt geholpen zijn er 30 andere die in de koude blijven staan.

Huiselijk geweld blijft taboe

Even wat cijfers (uit 2015) op een rijtje. We vonden ze terug in de criminaliteitsstatistieken van de federale politie. Onder intrafamiliaal geweld verstaat men: ‘fysiek, seksueel, psychisch of economisch geweld, binnen het koppel, tegen kinderen of andere leden van de familie.’ Vorig jaar waren er 49 356 geregistreerde meldingen (gemiddeld 135 per dag), waarvan 7098 in de provincie Antwerpen (negentien per dag) en 2861 in de politiezone Antwerpen (zeven per dag). Dit aantal blijft min of meer stabiel in vergelijking met de voorbije jaren, maar vermoedelijk is dit maar het topje van de ijsberg. Veel mensen doen geen aangifte van huiselijk geweld omdat het een onderwerp is waarop nog steeds een zwaar taboe rust.

1712, een website en hulplijn, wordt bemand door mensen van het Centrum Algemeen Welzijnswerk en het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling, een initiatief van de Vlaamse overheid. Getuigen of slachtoffers, maar ook daders, kunnen daar terecht voor een gesprek, informatie, advies en/of hulp, de zogenaamde gerichte doorverwijzing. Het maakt overigens niet uit of het om recente of oudere feiten gaat. Het nummer is elke dag van 9 tot 17 uur bereikbaar. Bellen is gratis en wordt niet vermeld op de telefoonrekening. Wie zijn verhaal liever opschrijft, kan mailen via www.1712.be. Dat kan ook anoniem.

Uit het jaarverslag van 1712 plukken we ook enkele cijfers die verwijzen naar 2015. De website had in dat jaar 60 754 unieke bezoekers, 5000 per maand; via de hulplijn kwamen er 4707 oproepen binnen, 331 meer dan een jaar eerder. Per mail werden 424 vragen gesteld. 67% van de meldingen had betrekking op kinderen die ofwel zelf geweld werd aangedaan ofwel getuige waren van partnergeweld; 20% ging over partnergeweld. In 68% van de gevallen betrof het een eenmalige adviesvraag. 32% had opvolging nodig.

CO3-project in Antwerpen

Ook de provincie Antwerpen vraagt aandacht voor intrafamiliaal geweld. Door middel van een campagnedag rond 25 november, de internationale dag tegen geweld op vrouwen, wilden ze de problematiek bespreekbaar maken bij het grote publiek.  

Daarenboven hebben ze het heft in eigen handen genomen door het CO3-project op te starten. Daarmee willen ze intrafamiliaal geweld een halt toeroepen, herhaaldelijk geweld voorkomen en de beschermende factoren binnenin de gezinnen versterken. Ze plegen overleg met stakeholders uit diverse hoeken (politie, justitie, hulpverleners, overheden …), waarmee ze op verschillende niveaus samenwerken: van plaatselijk tot internationaal. Zo leren ze onder andere hulpverleners hoe ze slachtoffers weerbaarder kunnen maken tegen fysiek en/of verbaal geweld en ondersteunen ze organisaties die zich inzetten tegen intrafamiliaal geweld, bijvoorbeeld met projectsubsidies.  

De samenwerking binnen CO3 neemt de vorm aan van een ketenmodel waarbij de verschillende partners (politie, justitie, hulpverlening, lokale besturen ...) de inspanningen op individueel dossierniveau op elkaar afstemmen in een gezamenlijk plan van aanpak. Op negen maanden tijd (januari-september 2016) werden in Antwerpen 68 dossiers geopend.

Family Justice Center: het laatste redmiddel

In een eerste zogenaamd ‘Family Justice Center’ (FJC) delen alle betrokken partners één werkvloer en worden de meest complexe dossiers intens opgevolgd. Dit pilootproject startte in Antwerpen vanuit een samenwerking tussen de provincie en de OCMW’s, maar dankzij   het grote succes wil minister Vandeurzen (CD&V) de centra nu over heel Vlaanderen uitrollen. Zo zijn er al plannen voor een FJC in Turnhout en Mechelen. Tenslotte wordt opvang voorzien voor slachtoffers in de CAW’s (Centra voor Algemeen Welzijnswerk) en worden meerderjarige geweldplegers, zowel mannen als vrouwen, begeleid.

Marguerite Servais werkt voor het FJC, dat is gevestigd in de Lange Lozanastraat in Antwerpen. ‘Het is pas aan het eind van de rit dat de mensen bij ons terechtkomen. In eerste instantie zijn er andere diensten die voor hen een oplossing proberen te zoeken: CO3 en de dienst 1712. Zij proberen hen door te verwijzen naar de juiste instantie. Wat wij doen is de samenwerking tussen de verschillende diensten optimaliseren, zorgen voor begeleiding en vorming.’

‘Ik geef toe dat er soms een hele tijd verloopt tussen de aangifte bij CO3 en het moment waarop wij een oplossing voorstellen. Dat kan twee weken zijn, maar het is ook mogelijk dat het maanden in beslag neemt. Het is dan ook een complex gegeven. Alle partijen moeten tenslotte hun toestemming geven. Eerst probeert de politie de zaak te sussen, maar dat is zeker en vast niet altijd mogelijk. De agenten kunnen de dader bijvoorbeeld vragen om het huis te verlaten, maar daarvoor is ook een bevelschrift van de procureur vereist. Er bestaat een veel eenvoudigere wetgeving rond, maar die wordt weinig of nooit toegepast. Het zijn in de meeste gevallen nog steeds de vrouwen en kinderen die het huis moeten verlaten. Zij kunnen slechts op een handvol plaatsen terecht in Vlaanderen: in Herentals, Hasselt, Diest, Leuven, Roeselare, Mechelen en Gent. Vooral met de laatste twee werken we regelmatig samen.’

Hoe ziet de toekomst eruit van het intrafamiliale geweld? We citeren uit het jaarverslag: ‘Niet alle gevallen van intrafamiliaal geweld hebben nood aan een interprofessionele aanpak. Hoe minder, hoe beter. Een meer preventieve aanpak blijft immers efficiënter en effectiever. Een Family Justice Center dat zijn merites in het buitenland heeft bewezen, sluit hierop aan. Het is een “best practice” zodat we meer en vooral in een vroeger stadium plegers en slachtoffers kunnen helpen. In 2018 wil CO3, als bestaand samenwerkingsverband voor de complexe IFG-casuïstiek, een onderdeel zijn van de werking van een partnerbreed Antwerps Family Justice Center.’  (EM)

0 reacties

Login Registreer

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels