Deel via

Column Jan Schils: Crisis rond Cyprus: Hoe lang is ons spaargeld nog veilig?

April 2013
Column
Jan Schils
Jan Schils
De diepe economische en financiële crisis op het eiland Cyprus bewijst dat aan de veiligheid van ons spaargeld helaas moet worden getwijfeld, Cyprus is een van de kleine broertjes binnen de Europese Unie. De situatie daar heeft aangetoond dat het spaargeld in de EU meer en meer het jachtterrein wordt van de Europese en nationale politieke leiders. En dat geldt ook voor de kleine spaarders, zegt SenNet Columnist Jan Schils.

Hoe lang is de bank nog ‘safe’?

Nu nog zijn alle spaargelden tot 100.000 euro in Europa officieel "veilig". Maar voor hoelang nog?, vraagt onze columnist Jan Schils zich af. Het feit dat de Europese ministers van Financiën geprobeerd hebben de  depositogarantie af te schaffen voor de kleine spaarders op Cyprus, doet immers vrezen dat - wanneer elders in Europa een soortgelijke crisis uitbreekt - bij de Europese politici wel eens de verleiding zou kunnen ontstaan opnieuw naar dit wapen te grijpen.

Vrees gegrond...

een klimaat van paniek en wantrouwen veroorzaakt

Die vrees is gegrond. De Nederlandse minister van Financiën Dijsselbloem, die voorzitter is van de groep van 17 EU-landen van de eurozone, heeft immers zelf die mogelijkheid niet uitgesloten. En daarmee meteen een klimaat van paniek en wantrouwen veroorzaakt dat nazindert en verder woedt. Als er een manier bestaat om het vertrouwen in de eurozone en de euro te ondermijnen, is het wel dit soort uitlatingen.

Dankbaar voor verzet tegen ‘hold-up’.

De Europese burgers mogen de kleine spaarders op Cyprus dankbaar zijn.

De Europese burgers mogen de kleine spaarders op Cyprus dankbaar zijn. Door massaal in opstand te komen tegen de hold-up op hun spaardeposito's van onder de 100.000 euro, hebben zij een regelrechte ramp op Europese schaal voorkomen. Was die aanslag toch gelukt, dan was het hek van de dam geweest.

Besmettingsgevaar.

Mogelijk zouden binnen kortere of langere tijd ook de kleine spaarders in andere financieel en economisch zwakkere EU-lidstaten als Slovenië, Malta maar mogelijk ook Italië, Spanje en zelfs Frankrijk aan de beurt kunnen komen voor deze "oplossing". Gezien het besmettingsgevaar zouden meteen alle spaardeposito's beneden de 100.000 euro in de hele Europese Unie niet meer beschermd zijn...

Russen de klos.

er zou daar tussen de 38 en 43 miljard Russisch geld geparkeerd staan

Deze keer zijn het vooral de grote Russische spaarders op Cyprus die het gelag moeten betalen. Tenzij zij, tijdig voor de crisis uitbrak, hun geld van de Cypriotische banken hebben weggehaald (er zou daar tussen de 38 en 43 miljard Russisch geld geparkeerd staan), verliezen alle grote spaarders van de failliete Laiki Bank al hun geld en worden de grote spaarders van de Bank of Cyprus (door de EU gered) 40 procent van hun spaargeld afgenomen. Behalve rijke Russen hebben ook andere zeer rijken uit de EU bankrekeningen op Cyprus.

Grotendeels maffiageld.

Het grootste deel van het op Cyprus geparkeerde geld betreft echter zwart- en/of misdaadgeld van Russische oligarchen en maffiosi, staatsambtenaren, grote bedrijven e.d.

Cyprus heeft op een zeker moment geprobeerd de crisis op te lossen met behulp van Rusland

Cyprus heeft op een zeker moment geprobeerd de crisis op te lossen met behulp van Rusland en daarbij gelonkt met zijn (nog te ontginnen) rijke gasvelden. Maar de Russen weigerden. Mogelijk hebben ze de berekening gemaakt dat de redding van Cyprus door de EU maar tijdelijk zal zijn en dat het land uiteindelijk de eurozone en mogelijk zelfs de EU zal verlaten.

Revanche op de EU.

En dan is Rusland weer aan zet. Want als dit scenario wordt bewaarheid, Cyprus volledig aan de grond zit en geen banden meer met de EU onderhoudt, is het aangewezen op Russische financiële steun. Moskou heeft dan zijn revanche op de EU en zal de roebels royaal naar het eiland laten stromen in ruil voor de grote gasvoorraden voor de kust van Cyprus in de Middellandse Zee. Ook een nieuwe marinebasis op Cyprus wordt de Russen dan in de schoot geworden.

"Gestolen"!

De gaskraan naar West-Europa dichtdraaien, zou zelfmoord zijn.

Intussen zullen de Russen het de EU ongetwijfeld betaald zetten dat zij "Russisch geld heeft gestolen", zoals de Russische premier Medvedev verklaarde. Handelssancties en pestmaatregelen tegen westerse bedrijven in Rusland liggen voor de hand. Maar anderzijds kunnen de Russen niet het feit negeren dat ze de grootste handelspartner van de EU zijn... De gaskraan naar West-Europa dichtdraaien, zou zelfmoord zijn.  Als Moskou daarmee dreigt, koopt er over 15 tot 20 jaar niemand meer Russisch aardgas.

Gevaar niet geweken.

100.000 euro-garantie maar meteen af te schaffen

Maar laten we terugkeren naar onze contreien. Daar is het gevaar lang niet geweken. In verschillende lidstaten van de EU pleiten financiële experts ervoor de 100.000 euro-garantie maar meteen af te schaffen, omdat die te duur zou zijn. Bij een crisis zouden de meeste banken die garantie toch niet kunnen bieden, gezien hun zwakkere financiële positie.

Grote spaarders ook bij ons redden?

De vrees dat wat er op Cyprus is gebeurd, nog niet het einde zou zijn is dezer dagen bewaarheid. Na de domme en dreigende uitspraak (zie hierboven) van Nederlandse minister van Financiën en voorzitter van de Eurogroep, Dijsselbloem, hebben nu ook zijn Belgische collega Geens en de EU-commissarissen Rehn en De Gucht onomwonden gesteld het logisch te vinden dat in de toekomst ook de grotere spaarders financieel moeten worden aangesproken om banken, die failliet dreigen te gaan, overeind te houden.

Politici radeloos over bankencrisis?

Europese en nationale politici weten niet meer hoe de financiële en bankencrisis te overwinnen.

Het is nu wel voor iedereen duidelijk hopelijk: Europese en nationale politici weten niet meer hoe de financiële en bankencrisis te overwinnen. Ze zullen dan ook niet aarzelen om een deel van de spaarcenten boven de 100.000 euro-grens in beslag te nemen onder het mom van de "solidariteit". 

Landen in de rij voor steun.

in Slovenië dreigt een acute bankencrisis

De volgende Europese slachtoffers staan trouwens al in de rij voor steun: in Slovenië dreigt een acute bankencrisis. Portugal zinkt weg in een nog diepere economische crisis en de EU weet niets beters dan de bevolking verder te verarmen door nieuwe besparingen te bevelen.

Bankgeheim weg uit EU?

Luxemburg zou nu ook zijn bankgeheim grotendeels willen opgeven en informatie over Belgische spaarders gaan doorgeven aan de Belgische fiscus.  Oostenrijk staat als laatste EU-land nu onder forse druk om het zelfde te doen.

Wat moeten wij EU burgers doen?

Drie mogelijkheden lijken zich intussen meer en meer op te dringen voor de Europese burgers: of ze verzetten zich massaal en halen hun geld van de bank, of ze laten zich naar de slachtbank leiden of men zet zijn spaargeld om in goud!  Zolang het nog kan wel te verstaan, want de politiek is zeer vindingrijk om ook daar een stokje voor te steken.

Bankensanering als tegenprestatie.

De kern van de reddingsoperatie voor Cyprus komt erop neer dat het eiland 10 miljard euro aan noodsteun krijgt in ruil voor een drastische sanering van zijn bankensector. Daardoor is een aanzienlijk deel van de grote spaarvermogens op het eiland in rook opgegaan.

De deal heeft een wanordelijk faillissement van Cyprus kunnen voorkomen, dat bankroet dreigde omdat de Europese Centrale Bank (ECB) de geldkraan zou hebben dichtgedraaid voor de wankelende Cypriotische banken als er geen overeenstemming zou zijn gekomen over het reddingsplan.

En dan is je pensioengeld weg.

Dat reddingsplan voorziet in de opsplitsing van de twee grootste banken van het land, waarbij spaartegoeden van meer dan 100.000 euro grotendeels verloren gaan. Kleinere spaartegoeden van Laiki Bank en Bank of Cyprus worden samengevoegd in laatstgenoemde bank, die met behulp van de grotere spaardeposito's van voldoende kapitaal wordt voorzien.

Toch zijn er nog heel wat mensen die bijvoorbeeld tussen de 100.000 en 200.000 euro spaargeld voor hun pensioen hadden weggezet dat geld nu kwijt.

De omstreden heffing op kleine spaartegoeden kon op die manier definitief uit de crisisplannen verdwijnen. Toch zijn er nog heel wat mensen die bijvoorbeeld tussen de 100.000 en 200.000 euro spaargeld voor hun pensioen hadden weggezet dat geld nu kwijt.

Niet ‘buitensporig’ mee betalen?

Christine Lagarde, de bazin van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) beweert dat het noodplan de basis voor een herstel van het vertrouwen in de bankensector op Cyprus herstelt. De deal zorgt er volgens haar voor dat belastingbetalers niet op buitensporige wijze meebetalen aan de reddingsoperatie... Maar als je 200.000, 400.000, 600.000 euro of meer verliest is dat wel buitensporig te noemen.

de vraag is welk land de volgende patiënt is die aan het Europese infuus moet worden gelegd

Per slot van rekening moeten die spaarders ook een kleine 7 miljard euro ophoesten. Op de financiële markten is wel gunstig gereageerd op de reddingsoperatie voor Cyprus. Maar de vraag is welk land de volgende patiënt is die aan het Europese infuus moet worden gelegd...

Waarheen met ons spaargeld?

De slotvraag zou kunnen luiden hoe we ons spaargeld, dat toch al bijna niets meer opbrengt en door het optreden van de fiscus en de inflatie verder slinkt, beter kunnen beschermen? Zeker nu de regering-Di Rupo plannen koestert om de roerende voorheffing op de opbrengst van spaargeld op 15 procent te brengen. Bovendien heeft het binnenkort geen zin meer zijn spaargeld over verschillende banken te verdelen omdat nog maar 1880 euro spaaropbrengsten vrij van belasting zal zijn en de rest daarboven met genoemd percentage zal worden belast.

Cruijff: ’Elk voordeel heb zijn nadeel’.

Dus nogmaals, wat nu? Sommigen zeggen: ‘Haal je geld weg bij de bank en stop het thuis weer in  een oude sok onder je matras of berg het op in je kluis. Anderen kiezen voor aandelen en obligaties (ook steeds meer belast) en weer anderen propageren een vlucht naar goud. Het is moeilijk om daarover een advies te geven en deze column is ook niet de plaats om dat te doen. Het is ook geen gemakkelijke keuze. Want om het te zeggen met de bekende uitspraak van de beroemde Nederlandse voetballer Johan Cruijff: "Elk voordeel heb zijn nadeel." 

 
Column Jan Schils
Week- en dagbladjournalist Jan Schils bericht en duidt al 30 jaar de Europese en Belgische economie en financiën. Onder meer voor transport, energie en milieu.
 

0 reacties

Login Registreer

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels