Jan Schils
"Iedereen vogelvrij"
Er moet werk worden gemaakt van een mentaliteitswijziging bij de fiscus. "Iedere belastingbetaler is vogelvrij en elke ondernemer wordt beschouwd als een fraudeur. Dat gedrag kan niet langer door de beugel. Er moet werk worden gemaakt van een mentaliteitswijziging bij de fiscus." Dat zijn de vlijmscherpe woorden van de nieuwe voorzitster van de Open VLD, Gwendolyn Rutten. In een interview met De Tijd uitte zij het gevoel te hebben dat de fiscus met een heksenjacht is begonnen. Ze zei dit naar aanleiding van de inval bij de financiële dienstverlener Optima in Gent. Voor die inval met inbeslagname van gegevens heeft de rechter de fiscus een uitbrander gegeven. Die mag de daar in beslaggenomen gegevens niet gebruiken...
Rutten: 'Heksenjacht op belastingbetaler'.
Rutten zegt dat de regering-Di Rupo door deze heksenjacht van de fiscus in brede lagen van de bevolking een "belastingsregering" wordt genoemd. Ik ben zo vrij bij de bewering van Rutten een kanttekening te maken. Want is het niet juist andersom?
Is het niet zo dat Di Rupo I de leiding van de fiscus juist heeft aangemaand om een tandje bij te steken in haar jacht op meer belastingfraude? Is het niet zo dat Di Rupo I de leiding van de fiscus juist heeft aangemaand om een tandje bij te steken in haar jacht op meer belastingfraude? Ze is immers opgejaagd om oplossingen (lees:extra financiële middelen ) te vinden door de economische crisis, haar chronisch geldgebrek, de strenge begrotingseisen van Europa... Zeker nu de fiscale ontvangsten in ons land volgens de laatste gegevens gevoelig zijn gedaald. Van januari tot mei van dit jaar kwam er 689 miljoen euro minder aan belastinginkomsten binnen dan in de zelfde periode van vorig jaar.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat de fiscus haar controles te allen tijde correct moet laten verlopen. Wat volgens insiders bij de fiscus in het overgrote deel van de gevallen ook gebeurt, ook al ziet Rutten het anders.
Fiscus moet klantvriendelijker worden.
Rutten verwijst als voorbeeld voor beterschap in de houding van de fiscus o.a. naar Nederland. Daar werd de fiscus gedwongen om zich klantvriendelijker op te stellen. Zo werden de Nederlandse Belastingen aangemaand om haar vooringenomenheid te laten varen dat er 'wel iets fout zou zitten' bij de te controleren bedrijven en particulieren. "Zo'n argwanende houding noem ik 'burgertje pesten', aldus Rutten.
Fiscale experts in Den Haag en Rotterdam verzekeren ondertussen dat er aan die zogeheten klantvriendelijkheid van de fiscus bij onze Noorderburen wel wat hapert. Zij zeggen dat Rutten misschien beter had verwezen naar de Scandinavische landen. Daar verloopt de verhouding tussen de fiscus enerzijds en de burgers en bedrijven anderzijds over het algemeen naar ieders tevredenheid.
'Controle' in cowboystijl.
De druppel die de emmer deed overvloeien bij Rutten was de inval bij de financiële dienstverlener Optima in Gent. Die gebeurde in ware cowboystijl met in beslagname van allerlei gegevens door de controleurs van de BBI (Bijzondere Belastinginspectie). Het boze bedrijf Optima stapte naar de rechter. Die oordeelde dat de fiscus haar boekje zwaar te buiten was gegaan en de in beslaggenomen klantengegevens nergens voor mag gebruiken.
Waarom is de fiscus de boeman?
Dat de fiscus voor velen de boeman is, komt doordat ze nogal eens totaal onverwacht invallen doet bij bedrijven. Daarbij neemt ze vaak computers en documenten in beslag en legt zo zelfs bedrijven voor langere tijd stil. Ook bij particulieren komt dit voor, zij het in veel mindere mate. Wie tegen deze manier van werken protesteert, krijgt steevast van de controleurs te horen dat zij "gewoon hun werk doen".
Fiscus acht je bij voorbaat schuldig?
Rutten staat niet alleen met haar kritiek op de werkwijze van de fiscus. Er zijn al jaren klachten over het harde en vooral willekeurig optreden van de fiscus, die zich bij wijze van spreken aan "God noch gebod" zou houden. Daarmee wordt bedoeld dat de fiscus de wettelijke regels over de manier, waarop de controles moeten plaatsvinden, regelmatig aan haar laars lapt. Van het aannemen van onschuld tot schuld is bewezen, toch één van de basisprincipes van onze rechtstaat die zelfs in acht wordt genomen bij bijvoorbeeld een moordzaak, schijnt de fiscus nooit te hebben gehoord. Rutten daarover: "Bij de fiscus ben je bij voorbaat schuldig en word je ook zo behandeld. Ze ziet achteraf wel of vermoedens ook wel kloppen...Maar dat kan niet." Het zal duidelijk zijn dat de fiscus met haar manier van optreden ook heel wat economische schade aanricht.
Wat mag de fiscus wel en niet?
Computergegevens bekijken is omstreden. In dit verband rijst de vraag wat de fiscus bij zijn controlerende taak in feite wel en niet mag. Daarbij geldt dat zij altijd onaangekondigd bij een bedrijf of particulier op bezoek kan komen. Bij een bedrijf is dat 24 uur op 24 uur. Bij jou als particulier in je woning kan dat met machtiging door een politierechter tussen 5 uur 's ochtends en 21 uur 's avonds. Computergegevens bekijken is omstreden.
Volgens de Brusselse rechtbank mag de fiscus de data in computers bekijken. Maar dat wordt nogal eens geweigerd door degene die wordt gecontroleerd. Doorgaans krijgt die weigering een gerechtelijk staartje, meestal ten nadele van de gecontroleerde.
Antwoord mij!!
Ook moeten (bijkomende) vragen van de fiscus steeds beantwoord worden door de belastingplichtige-in-kwestie of bij vennootschappen door personen die de vennootschap vertegenwoordigen. Controleurs die zich melden zonder een aanstellingsbrief van de fiscus hoeven nergens binnengelaten te worden. Eisen ze een kopie van bepaalde documenten, dan mag dat worden geweigerd. Maar het lijkt verstandig daarop toch in te gaan, om de fiscus niet tegen zich in het harnas te jagen.
Charter met je rechten als belastingplichtige.
Wat de burger van de overheid verwacht zijn duidelijke, eenvoudige en doorzichtige regels. Rutten pleit voor een betere verhouding tussen fiscus en belastingplichtigen via een charter. Daarin zouden de rechten van deze laatsten nauwkeurig worden omschreven. Ze wil ook dat nu al bestaande afspraken tussen de fiscus en bedrijven (de zogeheten fiscale rulings) voor particulieren mogelijk worden. Zo kunnen die niet achteraf door de fiscus worden gepakt en beboet voor bepaalde fiscale constructies, zoals bij aankoop van een huis of appartement.
Wat de burger van de overheid verwacht zijn duidelijke, eenvoudige en doorzichtige regels. En daar wringt het schoentje.
Meer zelfstandigen gecontroleerd.
Om te besluiten blikken we even terug op het feit dat de fiscus vorig jaar (ongevraagd uiteraard) 430.000 zelfstandigen "bezocht". Dat is een stijging van 8 procent in vergelijking met 2011. "Controles moeten zeker kunnen, maar ze moeten steeds gebeuren met respect voor de rechten van de belastingplichtige ondernemer", zegt topman Karel Van Eetveld van de UNIZO (Unie van Zelfstandige Ondernemers). Hij wijst erop dat fiscale controles geen budgettair doel mogen dienen en correct moeten verlopen. UNIZO pleit daarom voor een charter tussen fiscale en sociale inspectiediensten en ondernemers met duidelijke afspraken over de procedures, rechten en plichten, en attitudes van inspecteurs en ondernemers. Ondernemers die menen dat ze ten onrechte geviseerd of behandeld zijn door de fiscus of vragen hebben bij fiscale of sociale controles, kunnen dat in alle vertrouwen melden bij het UNIZO Service Center op het nummer 078 35 39 39 of via service@unizo.be.
Wie is bevoegd om controle uit te oefenen? Wanneer en waar mogen controleurs langskomen en kan ik protest aantekenen tegen een bepaalde beslissing? UNIZO verwijst daarnaast naar haar adviesgidsen "Controles en Inspecties" en "Mijn zaak en de fiscus" waarin ondernemers heel wat praktische informatie krijgen over controles. In "Controles en Inspecties" krijgen ondernemers antwoorden op vragen als "Wie is bevoegd om controle uit te oefenen?", "Wanneer en waar mogen controleurs langskomen" en "Kan ik protest aantekenen tegen een bepaalde beslissing?". Ze lezen waarmee ze rekening moeten houden en hoe ze best anticiperen op fiscale, sociale, economische en milieucontroles. Telkens met tal van tips en tricks. "Mijn zaak en de fiscus" geeft info en advies over fiscale zaken. Steeds sneller komen er nieuwe maatregelen bij of worden bestaande regels aangepast. Dat kan soms verregaande gevolgen hebben voor een onderneming en de zaakvoering. Beide boeken zijn e-books die leden gratis kunnen downloaden. Meer info: www.unizo.be/adviesgidsen.
Week- en dagbladjournalist Jan Schils bericht en duidt al 30 jaar de Europese en Belgische economie en financiën. Onder meer voor transport, energie en milieu.
0 reacties