Jan Schils
Cijfers liggen hoger dan politie zegt
Het toch al moordende verkeer in België maakt nog veel meer slachtoffers dan de cijfers van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) ons doen geloven. Die cijfers zijn gebaseerd op officiële gegevens van de politie.
Dat blijkt uit de meest recente opnamegegevens (2011) van alle Belgische ziekenhuizen samen. Hetgeen nog eens aantoont dat statistieken en realiteit nogal eens van elkaar kunnen verschillen.
Verschil in cijfers is niet zomaar weg te wuiven
Wat het verkeer in België aangaat, vind ik niet dat we dat verschil in verkeersslachtoffers zomaar kunnen wegwuiven om vervolgens tot de orde van de dag over te gaan. Zeker niet wanneer blijkt dat de politie in 2011 (en er is geen reden om aan te nemen dat de situatie inmiddels significant is verbeterd) 5.630 zwaargewonde verkeerslachtoffers telde en de ziekenhuizen 14.183. Dat zijn er eventjes 2,5 keer zoveel.
Onthutsend zijn de zwaargewonde fietsers
Opmerkelijk en tegelijk onthutsend is dat niet de automobilisten maar de fietsers (jong en oud) er het meest bekaaid vanaf kwamen. De politie telde “maar” 903 zwaargewonde fietsers. De ziekenhuizen hielden het op 4.906 zwaargewonde fietsers ofwel 5 keer zoveel als de politie. Dit betekent dat de fietsers 38 procent van het totaal aantal zwaargewonde verkeersslachtoffers vormden en niet 13 procent zoals de politie aangaf. De politie telde “maar” 903 zwaargewonde fietsers. De ziekenhuizen hielden het op 4.906 zwaargewonde fietsers ofwel 5 keer zoveel als de politie.
Fietsers nog meer kwetsbaar dan voetganger
Daarmee is de fietser meteen gepromoveerd tot meest kwetsbare weggebruiker in België, al heeft de voetganger bij ons ook geen reden tot juichen. Ook hij loopt in België meer kans dan in de omringende landen om van de weg te worden gemaaid, zelfs op een “beveiligde” en gemarkeerde oversteekplaats, die 1 op de 5 automobilisten negeert.
Waarom komen we dit nu pas te weten?
Alles bij elkaar gaat het hier om toch wel zeer verontrustende ongevallencijfers van de ziekenhuizen. Je kan je als burger en direct betrokken verkeersdeelnemer afvragen, of je nu automobilist, fietser of voetganger bent, waarom deze ongevallencijfers niet eerder (ook in de jaren voor 2011) openbaar zijn gemaakt?
Waarom kennen we deze cijfers nu pas?
Anderen wijten het verschil in de ongevallencijfers dan weer aan de verschillende manieren van statistieken opmaken. Sommigen verdenken de politiek ervan, d.w.z. de Vlaamse minister van mobiliteit, dat ze de zaken - bijvoorbeeld uit electorale overwegingen - gunstiger voorstelt dan ze in werkelijkheid zijn om zo minder geld te hoeven uitgeven voor deze categorie van weggebruikers. Anderen wijten het verschil in de ongevallencijfers dan weer aan de verschillende manieren van statistieken opmaken. Weer anderen houden het eenvoudig en denken aan onkunde…
Zelf wil ik de vraag opwerpen waarom het BIVV of de Belgische Fietsersbond, professionele organisaties die dag-in-dag-uit met het verkeer bezig zijn, niet eerder aan de bel hebben getrokken over deze onjuiste en dus onbetrouwbare verkeersongevallencijfers.
Registratie verkeersongevallen verloopt ‘Middeleeuws’.
Opmerkelijk verloopt de registratie en verdere rapportering van een verkeersongeluk in België op een – wat ik misschien wat oneerbiedig zou willen noemen – middeleeuwse manier. Bij een dodelijk ongeluk “stapt het parket af” op de plaats des onheils, hetgeen betekent dat er een magistraat ter plekke verschijnt om de nodige vaststellingen te doen.
Intussen wordt het verkeer meestal sterk gehinderd ofwel totaal onmogelijk gemaakt met monsterfiles tot gevolg. Ook een magistraat heeft immers tijd nodig om op de onheilsplek te geraken.
Het is nu de moeilijke taak van de agent…
volgens de huidige procedures is iemand zwaargewond wanneer hij minstens 24 uur in een ziekenhuis doorbrengt en lichtgewond als dat niet het geval is. In de andere verkeersongevallen, met slachtoffers zonder dodelijke afloop, moet een politieagent ter plaatse verschijnen en in zijn notitieboekje noteren of een verkeersslachtoffer zwaar- of lichtgewond is. Dat is niet zonder belang. Want volgens de huidige procedures is iemand zwaargewond wanneer hij minstens 24 uur in een ziekenhuis doorbrengt en lichtgewond als dat niet het geval is.
In de praktijk betekent dit dat de agent zijn definitieve rapportage pas rond kan maken als hij weet wat er uiteindelijk met het slachtoffer is gebeurd. In de praktijk blijkt de betrokken agent dat begrijpelijkerwijze nogal eens niet doen door vergetelheid, drukte e.d.
BIVV gaat het anders (beter) aanpakken
Het zal zelfs een leek duidelijk zijn dat deze primitieve werkwijze, die niets zegt over de aard van de verwondingen, elke medische grond ontbeert. Je kunt en mag ook niet verwachten van een politieagent, hoe slim die ook mag zijn, dat deze weet hoe zwaar een verkeersslachtoffer gewond is. Daarom gaat het BIVV het – beter laat dan ooit – over een andere boeg gooien. Het instituut, bekend om zijn trimestriële Verkeersbarometer, gaat meer varen op de internationale MAIS-schaal. MAIS staat voor “Maximum Abbreviated Injury Scale”. Deze methode wordt wereldwijd al geruime tijd gebruikt om de ernst van alle letsels van een gewonde persoon te vatten in een enkel cijfer (van 1 tot met 6) en zo te kunnen oordelen over zijn overlevingskansen.
Fietsersbond kreeg eerder geen gehoor over onder registratie
De Fietsersbond klaagde de onderregistratie van het aantal ongelukken met fietsers al eerder aan, maar vond geen gehoor bij de Vlaamse regering, waar het onderwerp taboe leek te zijn. Het is begrijpelijk dat organisaties als de Belgische Fietsersbond en de Voetgangersbond tevreden zijn over het feit dat er meer betrouwbare cijfers over hun sector in aantocht zijn.
Nu de Vlaamse overheid wijzen op erbarmelijke staat van de fietspaden
Dat vele honderden fietspaden in Vlaanderen er nog steeds vies en vuil, onverzorgd en vooral gevaarlijk tot zeer gevaarlijk bij liggen. Voor het BIVV en de genoemde twee organisaties, maar ook voor iedereen die fietst, loopt of wandelt, is het nu zaak om de Vlaamse overheid met de neus op de feiten te drukken. Een van die feiten is dat vele honderden fietspaden in Vlaanderen er nog steeds vies en vuil, onverzorgd en vooral gevaarlijk tot zeer gevaarlijk bij liggen.
Fietspaden zijn een mijnenveld
Ontelbaar zijn de gaten en kuilen, spleten, scherpe voorwerpen en andere obstakels, die de fietser op deze “mijnenvelden” ontmoet die we fietspaden noemen. Of het nu in West- of Oost-Vlaanderen, Limburg, Vlaams-Brabant of Antwerpen is (om over Brussel en Wallonië maar te zwijgen), overal loeren er gevaren voor fietsers.
De jeugdigen onder hen weten zich nog wel eens voor een val te behoeden, maar oudere fietsers hebben het daarmee begrijpelijkerwijs een stuk moeilijker. Voor die erbarmelijke fietspaden zijn nu eens de federale staat, dan weer de gewestelijke of lokale overheden verantwoordelijk. Die spelen elkaar bij klachten maar wat graag de bal toe om hun verantwoordelijkheid te ontlopen.
Fietsers moeten handen in elkaar slaan
Het tegenargument uit politieke hoek dat ‘elders’ wel betere fietspaden werden aangelegd, kan en mag geen excuus zijn om de zaken op hun beloop te laten. De fietser heeft het recht zonder levensgevaar aan het verkeer te kunnen en mogen deelnemen. Daarom zou het een goede zaak zijn dat de fietsers de handen in elkaar slaan en onophoudelijk aan de Vlaamse overheid die plekken melden en nauwkeurig omschrijven, waar ze zijn gevallen, gewond geraakt of bijna werden gegrepen door een auto. Zo worden die plaatsen zeker geregistreerd en kan de overheid er niet meer omheen.
Mail of bel en klaag de zaak aan
De Vlaamse overheid kan je bereiken op www.vlaamseoverheid.be, het BIVV vind je aan de Haachtse Steenweg 1405 te 1130 Haren in Brussel met telefoon 02 – 244 15 11 en de Belgische Fietsersbond kan je aanschrijven aan de Oude Graanmarkt 63 te 1000 Brussel of bellen op 02 -502 68 51.
Ook het opgeven van plaatsen, waar fietspaden plotseling ophouden en de fietser aan de goodwill van de automobilisten worden overgeleverd, is gezien het grote aantal ongelukken op deze onheilsplekken voor de fietser geen overbodige luxe.
Niet alleen de officiële cijfers over de verkeersongevallen in België, die de politie verzamelt en verspreidt, doen de werkelijkheid geweld aan. Ook de criminaliteitscijfers die de politie met goedkeuring van het federale ministerie van binnenlandse zaken op de bevolking loslaat, blijken niet juist, zo klinkt het van de kant van sommige criminologen. Daarover vertellen we de lezers meer in een van de volgende bijdragen.
Week- en dagbladjournalist Jan Schils bericht en duidt al 30 jaar de Europese en Belgische economie en financiën. Onder meer voor transport, energie en milieu.
10 reacties
René
Bij de eenzijdige fiets ongevallen gaat het bijna altijd om valpartijen te wijten aan een slechte staat van het fietspad of gebrek aan fietservaring waardoor gepast reageren bij een onverwachte hindernis motorisch nog niet genoeg ontwikkeld is.
Bij de fiets-fiets ongevallen gaat het meestal om "in elkaar haken" en in mindere mate het op elkaar inrijden.
Dat de schrijver van dit artikel overal complotten van politiek en politie ziet zou ik dus maar met een grote korrel zout nemen.
Laten de fietsers eerst maar eens bewijzen dat zij zich kunnen gedragen als volwaardige gemanierde burgers, wanneer zij zich in het verkeer begeven. Zij maken er een spelletje van om naast elkaar te blijven rijden in de bebouwde kom, bij het naderen van een andere voertuig, alhoewel dit verboden is. Zij worden hierin dan nog verkeerdelijk gesteund door sommige overheden. Zo kan men maar blijven doorgaan en doorgaan.
Die Vlaamse mentaliteit van " ik ben beter dan die andere" , hier de fietser t.o.v. de autobestuurder en ja zelfs t.o.v. de voetganger ,dat slaat nergens op en geeft enkel aanleiding tot cafépraat. Samenleven is de boodschap en samen streven naar oplossingen waar er zich problemen voordoen.
Verder , dat de politiestatistieken niet kloppen in de vergelijking met die van ziekenhuizen , dat is zeker. De simpele interpretatie van wat is zwaar- en wat is lichtgewond ligt hier aan de basis. Eens betrokken gewond persoon onder de handen is van " het ziekenhuis" , krijgt een buitenstaander , zo ook politie geen informatie meer, beroepsgeheim . Het simpel noteren in de processen-verbaal of de slachtoffers in het hospitaal worden opgenomen of niet , kan hier bijgevolg volstaan om onderscheid te maken in de ernst van het gebeuren. Opname is zwaar gewond m.a.w.. Of dat politiek gezien een haalbare kaart is , weet ik niet. Ik weet wel dat op politiek vlak het laatste woord daar nog niet over gezegd is . Dus fietsers , trek aan de bel.
De informatie over het aantal fietsongevallen komt uit een studie die gemaakt is over het nut van de verplichting tot het dragen van een fietshelm. Daarin werd bekeken met welke "soorten" ongevallen fietsers te maken kregen. En daar staat niet in dat drie kwart van de ongevallen fiets-fiets ongevallen zijn. En dat schreef ik ook niet. Die drie kwart is het totaal van eenzijdige fietsongevallen + het aantal fiets-fiets ongevallen t.o.v. het volledige aantal ongevallen waar fietsers mee te maken krijgen. Zware , lichte en zeer lichte verwondingen inclusief. Ook de "ongevallen" van een vijfjarige die voor het eerst op de fiets zit, uiteraard al eens valt en misschien naar het ziekenhuis (Zonder politie) moet, zaten in de cijfers. .
Dat er nooit politie bij een fietsongeval aan te pas komt als er geen voertuig bij betrokken is schreef ik al evenmin. Als de 100 wordt gebeld komt de politie ook, en als de betrokkenen niet overeen komen, op de vuist gaan noemde ik dat, bellen ze ook de politie.
Zo staat het toch in mijn tekst niet ?
Ter info, uit gelijkaardige studies bleek ook dat bij invoering van een fietshelm verplichting het totaal aantal ongevallen met fietsers stijgt, het aantal fietsers daalt, het aantal hersenletsels daalt en het aantal nek letsels stijgt.
De bevindingen van dat soort studies waren trouwens de reden waarom de fietsersbond niet achter een fietshelm verplichting staat. (en daardoor beladen werd met kritiek die op zijn zachts gezegd "fel" was. Terwijl de kritiekgevers niet eens de argumenten van de fietsersbond kenden.)
Tot slot denk ik dat het door de politie simpel noteren van "opname in ziekenhuis" en dat gelijk stellen met zware verwondingen ook een fout beeld geeft.
Wie uit voorzorg wordt afgevoerd naar een ziekenhuis ter controle van bv. een nekletsel, hersenschudding of eventuele breuk staat dan ook als zwaar gewonde genoteerd terwijl na onderzoek kan blijken dat er niets beschadigd is. De politie kan nadien moeilijk gaan controleren of het slachtoffer opgenomen blijft en voor hoe lang. Ter plaatse blijven wachten tot een ziekenhuis klaar is met zijn onderzoeken is al evenmin haalbaar. Een "na onderzoek" door de politie zou dan een noodzaak worden.
De overheid heeft een aantal verkeerde signalen gegeven met de fietsersreglementatie.
Als ik mij niet vergis mag men op het voetpad (stapvoets) rijden wanneer de wieldiameter de 50cm niet overschrijd.
Aalst heeft een grote verkeersvrije zone. Sommige fietsers laveren door de voetgangers met een onaangepaste snelheid. En het is juist, veel voetgangers (die winkelen) kunnen plotseling van richting veranderen. Zij hebben geen gedacht op de fietsers die van achter hun komen.
Hier dienen fietsers meer aandacht aan te besteden.
Het door het rode licht rijden, gesloten overwegen oversteken, inhalen of andere voertuigen kruisen op het zebrapad. Schering en inslag.
De straat waar ik woon. Heeft voorrang op een fietsbaan van beide zijden. Dat daat bijna geen ongevallen gebeuren heeft te maken met de auto’s en moto’s die daar uiterst voorzichtig zijn. Ondanks verkeersborden die de fietser op wijzen dat ze geen voorrang hebben steken ze de straat gewoon over. Wanneer iemand eens een opmerking maakt wordt deze uitgescholden of krijgt bijna een pak slaag. Maar een bedankje omdat je de fietser doorlaat dat is zeer zelden.
Een pleintje met een duidelijk verkeersbord om rechts langst te rijden lap men aan zijn laars.
En juist er zijn vele gevaarlijke fietspaden waar zeker wat mag aan worden gedaan.
En wat met de zogezegde fietstoeristen. De overgrote meerderheid rijdt correct, maar zelfs met een goed aangelegd fietspad rijden ze met hun vijven nog op de gewone weg.
En juist. Wij mogen niet de fietser met alle zonden ter wereld beschuldigen. Ook andere weggebruikers dienen rekening te houden mat andere weggebruikers. Zo ben ik ook al getuigen geweest dat een bus zo dicht bij een dame reed dat zij door de bus verplicht was af te stappen, te wachten tot de bus weg was om weer kunnen door te rijden.
Mijn echtgenote. Als deze vanuit de stad Aalst naar huis rijdt. Dit op de Dendermondsesteenweg. Zal zij ook op het voetpad rijden. Ze weet dat dit niet mag, maar niet door de auto’s, wel door de bussen die te dicht op fietsers rijden is ze dit wel verplicht.
Ik stop nu maar, Wel even opmerken dat veel jonge mensen zich bezondigen aan de verkeersregels, welke meer te maken heeft met jeugdige overmoed, maar de ouderen onder ons, en ik denk ook aan OKRA, die meer bewust de regels van hoffelijkheid niet eerbiedigen
Schaf die zever af en doe ze het verkeersreglement volgen zoals iedereen , tenandere waarom hebbe autos geen voorrang op trams , de auto is t.o.v. een tram toch een zwakke weggebruiker.