De ‘verdwijn’truc

Wanneer je je kapotte spullen in de vuilnisbak gooit of naar het containerpark brengt, ben jij er wel van af, maar dat betekent niet dat ze weg zijn. Sommige zaken kunnen gerecycleerd of gecomposteerd worden. Een ander deel komt op de vuilnisbelt terecht. Het afval is ‘weg’ of toch voor het oog.

Het overige deel van ons afval wordt verbrand. Bij verbranding komen (giftige) gassen en fijn stof vrij in de atmosfeer en blijven er assen met mineralen en metalen als reststof over. Niets gaat helemaal weg. De natuur heeft al eeuwenlang een betere oplossing: alle bestanddelen hergebruiken in een eeuwige kringloop.

Onze ‘weggooiluxe’ bestond niet altijd

Vroeger werd bijna niets weggegooid: wat stuk ging, leerde je zelf herstellen Het is ooit anders geweest. Zeker voor de generaties die de oorlog en de honger hebben meegemaakt, is weggooien niet zo vanzelfsprekend. Vroeger werd er niets weggegooid. Kleding ging van vader naar zoon en van groot naar klein. Iedereen leerde sokken stoppen en mazen. Met naald, draad en een houten ei in de kous. Van afgedankte kleding werden de naden losgemaakt en de lappen herbruikt. Toen was je nog trots dat je kon zeggen: “Ik heb een nieuwe broek van mijn vader zijn oude jas!”

Wat stuk ging, leerde je zelf herstellen. Een speelgoedauto, een lekke band, een fietsketting, een kettingzaag en noem maar op. Ook al kende je er niets van, toch proberen. Alles demonteren, grondig schoonmaken en logisch nadenken. En vaak dat ene legendarische schroefje over hebben. Nog maar eens opnieuw beginnen dan. Soms kropen er uren in een herstelling, maar de vreugde als het je eindelijk gelukt was, was absoluut de moeite waard!

Niet alleen onze schuld

Producenten maken opzettelijk producten met een beperkte levensduur, zodat ze meer verkopen Voorheen waren we niet alleen gericht op herstellen. Toen waren de sokken, auto’s, wasmachines ... quasi onverslijtbaar. Als we geld uitgeven aan toestellen willen we dat deze lang meegaan. Maar producenten denken daar anders over. De industrie maakt opzettelijk producten met een beperkte levensduur. Zo kunnen ze steeds blijven verkopen. Zij produceren zo goedkoop mogelijk en verkopen zo duur mogelijk en NIET zo duurzaam mogelijk.

Er zijn veel voorbeelden van producenten die slijtage in hun product inbouwen. Sneller slijtende kunststoftandwielen, te dunne snoeren tot zelfs ingebouwde chips waardoor je toestellen na een bepaalde tijd, of bijvoorbeeld bij printers na een aantal afdrukken, plots niet meer werken. Ook worden de dingen vaak zo gemaakt dat ze moeilijk tot niet te herstellen zijn. Kunststof onderdelen worden zo ontworpen en vastgeklikt dat ze breken bij het openen. Elektronische componenten worden onbereikbaar ingegoten. Computers of gsm’s verouderen al snel, omdat er voortdurend nieuwe modellen en nieuwe software op de markt komen. Zo worden we allemaal in de consumptiespiraal meegesleurd.

Handige Harry en Henriettes

Herstellen in plaats van weggooien, bespaart je heel wat geld en spaart het milieu De consumptiecultuur moet weer gedeeltelijk tot een doe-het-zelf-cultuur omgevormd worden. Dat begint bij een andere ingesteldheid. Beschouw het herstellen van iets als een uitdaging: “Ok, het is stuk, maar ik kan uitzoeken wat er mis is en het zelf in orde maken.” Zo kan een herstelling van 150 euro dan vaak gedaan worden door een onderdeeltje van 1,5 euro te vervangen. Het vraagt misschien iets meer tijd en moeite, maar het loont duidelijk. Zinvol voor je portemonnee, maar ook vooral voor het milieu. En als iets onze aandacht wat meer kan gebruiken, is dit het milieu.

Een aantal tips and tricks om niet alleen je portemonnee, maar ook het milieu wat te sparen, onder het motto: “Wat je zelf doet, doe je (meestal) beter!”

1. Internet

   Zoek op het internet naar handleidingen of filmpjes wanneer je iets wilt herstellen Op het internet kan je talloze handleidingen terugvinden om bepaalde zaken te repareren. Geef in de Google zoekmachine in voor welk toestel je een handleiding zoekt. Wedden dat je al een heel eind ver komt? Ook kan je op YouTube filmpjes vinden op welke manier je iets kan herstellen. De ‘How to ...’ filmpjes zijn razend populair. Kan je niet zo goed Engels? Vraag dan aan je familie, vrienden of buren om je te helpen. Natuurlijk bestaan er ook vele filmpjes in het Nederlands.

2. Repair Café

   Dit initiatief is in 2009 in Nederland ontstaan en sinds enkele jaren naar België en andere landen overgewaaid. Repair Cafés zijn gratis bijeenkomsten waar handige Harry’s en Henriettes, met begeleiding van deskundigen, elkaar vrijwillig helpen bij het herstellen van allerlei spullen. Dit kan gaan van kleding tot fietsen en meubels, tot zelfs allerhande elektronische apparaten.

   Het Repair Café heeft niet alleen tot doel de afvalberg te verkleinen, maar ook om voor een mentaliteitsverandering te zorgen en op een leuke manier samen te klussen.

3. Vragen staat vrij

   Kan je iets niet alleen herstellen? Weet je niet goed hoe je eraan moet beginnen? Ken je iemand die dit wel kan en je op weg kan helpen? Vraag dit aan die persoon. Een ja heb je, een nee kan je krijgen. Je kan hen in ruil voor hun hulp bijvoorbeeld wat geld of een drankje en eeuwige dankbaarheid geven.

4. Spullen in een nieuw jasje

   Zijn je spullen stuk en vallen ze echt niet meer te repareren? Wie weet vind je er dan wel een andere functie voor! Verknip oude kleding tot vodden of gebruik oude hoeden als lampenkap of schenk je kapotte fietsbanden weg aan de lokale jeugdbeweging die er leuke spelletjes mee kan spelen of ... Laat je creativiteit werken!

5. Onderdelen hergebruiken

   Misschien is het toestel is zijn geheel stuk, maar kan je bepaalde onderdelen wel nog gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan schroefjes en vijsjes. Deze kunnen altijd nog van pas komen!

Wees creatief, denk logisch na. Met wat oefening lukt het herstellen elke keer wat beter!

De originele tekst kan je via http://toverlevenaar.blogspot.be/2014/11/weggooien-of-herstellen.html vinden.