Ook in de buurlanden
Medisch personeel wordt nog steeds té vaak het slachtoffer van verbale en fysieke agressie Een (schrale) troost moge zijn, dat dit kwalijke fenomeen zich ook in de buurlanden, niet in het minst in Nederland, voordoet en nog toeneemt. Daar wordt zelfs geregeld personeel van ziekenwagens en van de brandweer aangevallen, gewoon uit baldadigheid of omdat de agressors het ‘leuk’ vinden om iemand in elkaar te slaan.
Doelwit van de zowel verbale- als fysieke agressie, waarbij soms harde klappen vallen, is onder andere het personeel van ziekenhuizen (inclusief ambulancepersoneel) en verzorgingsinstellingen. Daarbij worden niet alleen dokters en verpleegkundigen, maar ook andere personeelsleden, tot onderhoudspersoneel toe, geviseerd. Ook apothekers blijven, ondanks de speciale veiligheidsmaatregelen die velen van hen intussen hebben genomen, het mikpunt van overvallers. Dit niet alleen om de kassa te plunderen. Vaak gaat het om verslaafden die op zoek zijn naar het een of ander roesmiddel, dat ze door middel van geweld of diefstal proberen te verkrijgen.
Geen respect meer
De geweldplegers hebben met elkaar gemeen dat zij een groot gebrek aan respect hebben Ooit waren ziekenhuizen en andere zorginstellingen in onze westerse landen een veilige omgeving. Niemand haalde het in zijn hoofd om daar amok te maken, ook al waren ze ergens ontevreden over. Met het ‘mondiger’ worden van de bevolking, is ook het respect voor de ander in onze samenleving sterk afgenomen. Die ander kunnen jij en ik zijn, maar ook instellingen van allerlei aard, zowel publiek (de overheid, de politiek) als privaat, zo meent onze columnist Jan Schils.
Wie is er agressief?
De agressie tegenover medisch personeel komt zowel van de kant van misnoegde patiënten als van hun bezoekers, veelal familieleden. Die hebben allemaal met elkaar gemeen dat zij een groot gebrek aan respect aan de dag leggen. Zij willen bijvoorbeeld op hun wenken bediend worden als ze een dokter of verpleegkundige willen spreken of als ze menen dat een verpleegkundige hun familielid onheus heeft behandeld. Zo kan het kleinste voorval tot een fikse ruzie of nog erger aanleiding geven.
Anti-geweld acties
Personeel dat zelfverzekerd op verbale agressie reageert, weet fysiek geweld meestal te voorkomen Verschillende ziekenhuizen in Vlaanderen hebben al acties ondernomen, onder andere met posters, om het kwaad tegen te gaan. De posters moeten eventuele amokmakers duidelijk maken dat noch verbale, noch fysieke agressie tegenover zorgverleners getolereerd zal worden.
Andere ziekenhuizen hebben externe bewakingsdiensten in dienst genomen of eigen veiligheidsteams gevormd. Die bestaan uit medewerkers van verschillende diensten die permanent oproepbaar zijn en bij de minste onraad op de plaats van de agressie (preventief) kunnen optreden. Zo is in het UZA in Antwerpen al vijf jaar een dergelijke ‘agressie beheersingsploeg’ aanwezig, die inmiddels haar nut heeft bewezen. Ook ziekenhuismedewerkers ter plaatse, die het meest met agressie te maken krijgen, volgden vaak een opleiding over hoe ze het best met agressie kunnen omgaan. Gebleken is dat ziekenhuismedewerkers die zelfverzekerd reageren op verbale agressie, vaak verder fysiek geweld weten te voorkomen.
Spoeddiensten aan kop van agressie
Alleen al in de provincie Antwerpen werden vorig jaar 229 gevallen van geweld tegen medisch personeel in ziekenhuizen gemeld. Deze klachten over agressie kwamen vooral uit de regio’s Antwerpen, Mechelen, Lier en Turnhout. Hier kan men uit opmaken dat het in Vlaanderen en het hele Belgische grondgebied om vele honderden gevallen gaat.
Het personeel op de spoeddiensten van de Antwerpse ziekenhuizen blijkt het vaakst met het probleem van agressie te worden geconfronteerd. Van daar kwamen 120 meldingen binnen. Ambulanciers en het MUG personeel hebben minder last van geweld. In ruim 90 procent van de meldingen ging het om verbale agressie, maar in een derde van die gevallen betreft het een combinatie van verbaal en fysiek geweld. Dikwijls is het de patiënt zelf die gewelddadig wordt, vaak onder invloed van alcohol of drugs.
Sinds kort kunnen de spoeddiensten met dergelijke klachten bij een apart meldpunt van de justitie terecht. De incidenten kunnen daardoor sneller worden opgevolgd, waardoor de daders een snellere veroordeling wacht.
Oproep aan de overheid
Indien ziekenhuispersoneel de bevoegdheid zou hebben om agressieve personen te boeien, kan escalatie van geweld een halt toegeroepen worden Ondanks al deze maatregelen blijft de agressie toenemen. Daarom hebben de bewakingsdiensten van ziekenhuizen nu een oproep om hulp tot de overheid gericht. Meer concreet vragen zij extra bevoegdheden, zoals identiteitscontroles en handboeien. “Sta ons toe om de identiteit van onbevoegden te controleren”, stelde Tim Scheire, woordvoerder van de vakorganisatie voor interne bewakingsdiensten PSA, aan de minister voor.
Ook wil hij handboeien: “Door agressieve personen te boeien, kunnen we de escalatie van geweld een halt toeroepen.” Dit laat de Belgische wetgeving momenteel (nog) niet toe. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) is daar een voorstander van, maar alleen als er strikte voorwaarden worden nagekomen. Zijn diensten zijn de problematiek momenteel aan het onderzoeken. Maar dat er meer bevoegdheden komen, staat vast.
Nu al verzet …
Ondanks dat er voorlopig nog geen enkel officieel besluit over de inhoud van deze ‘strikte’ voorwaarden is genomen, is er, haast gewoontegetrouw, al vooraf verzet uit politieke en universitaire hoek. De Vlaamse socialisten (SP-a) en Groen griezelen nu al bij de gedachte aan handboeien in het ziekenhuis. Ze krijgen onverwachte steun van veiligheidsexpert Brice De Ruyver van de universiteit van Gent. Die meent dat het “toch niet de bedoeling kan zijn dat we naar een privatisering van de openbare veiligheid gaan.” M.a.w. De Ruyver ziet dit kennelijk uitsluitend als een taak voor de politie.
Wat als de politie te laat komt?
Akkoord, maar wat als een geweldpleger het te bont maakt en een (levensbedreigend) gevaar voor anderen betekent, doordat de gewaarschuwde, maar overbelaste politie om welke reden ook, wat langer op zich laat wachten? Dan kan het geduld, dat deze veiligheidsexpert predikt, ons wel eens erg duur te staan komen …
Auteur: Jan Schils
6 reacties
De agressieve persoon immobiliseren en politie in kennis stellen die dan de gepaste maatregelen kan treffen, deze maatregel ( boeien ) dient slecht in uiterste nood en als laatste middel ingezet worden. Dit ter bescherming van de eigen persoon, andere personen en ter bescherming van de agressieveling zelf.
Het is de druggebruiker , verslaafde zelf die grote problemen meebrengt en het zijn de Zorgers die bestraft worden. Zie maar in Mortsel Bah!
Boeien van de agressor en wachten op de komst van politie.
Trouwens , handelingen als agressie beschouwd, ja , dat hangt ervan af , die beoordeling , van hoe mens als hulpverlener in dit geval hier, in het leven staat. Meer dan de helft van die agressies gaat over verbaal geweld . Daar stel ik mij dus vragen bij. Welke criteria worden hier gehanteerd om de factor geweld te definiëren ?
In de wet is wel voorzien dat men bij dreigend en onmiddellijk geweld op personen , ook als burger mag en kan optreden , en dat met de bedoeling , de overmeesterde pleger van het geweldmisdrijf te immobiliseren en zo spoedig mogelijk aan de politie over te leveren. De politie heeft aldus niet uitsluitend de macht om geweld te beëindigen/voorkomen , maar ook de burger , weliswaar onder strikte voorwaarden.
In Antwerpen leeft blijkbaar de visie dat via repressie alles kan worden opgelost. Niets is minder waar .