Deel via

Hervormingsplannen moeten ziekenhuizen voor financiële ondergang behoeden

May 2015
Binnen afzienbare tijd kunnen we niet meer voor elke medische ingreep in elk ziekenhuis in Vlaanderen of elders in dit land terecht. Dat heeft niet alleen voor de ziekenhuizen en artsen, maar ook voor de patiënten vergaande gevolgen. Dit vormt een van de maatregelen van de drastische ziekenhuishervorming die minister van volksgezondheid, Maggie De Block, wil doorvoeren. SenNet columnist Jan Schils zet de hervormingen op een rijtje.

/81/Inzicht/Maggie.jpgNieuwe taakverdeling

We gaan naar een totaal nieuw systeem. De grotere, gespecialiseerde ziekenhuizen zoals universitaire klinieken nemen vanaf dan enkel nog de gecompliceerde behandelingen, bijvoorbeeld operaties van hersentumoren en verschillende soorten orgaantransplantaties, voor hun rekening. De kleinere ziekenhuizen zullen enkel eenvoudigere ingrepen, zoals bevallingen zonder complicaties, blindedarmoperaties en chemokuren, uitvoeren.

De grotere ziekenhuizen zouden enkel nog gecompliceerde behandelingen voor hun rekening nemenDeze maatregel, die zowel voor de patiënten als artsen ingrijpend is en eerder in Denemarken en Nederland ingevoerd werd, is het meest sprekende onderdeel van de drastische ziekenhuishervorming, die minister van volksgezondheid Maggie De Block aan het voorbereiden is. Als ze daarin slaagt, zal ze de gezondheidszorg, die jaarlijks honderden miljoenen euro opslorpt, fundamenteel veranderen.

Samenwerking ziekenhuizen

/81/Inzicht/Dokters.jpgEr zijn nog enkele andere blikvangers in de hervormingsplannen. Zo komt er een verplichte samenwerking tussen ziekenhuizen. Ook zullen artsen vaker een vast bedrag krijgen voor de behandeling van een patiënt, uitgezonderd bij zeer complexe ingrepen. Daardoor kunnen zij niet langer buitensporig hoge honoraria vragen.

Ook de vergoedingen voor de artsen worden volledig herzien. Zo zullen onder andere de grote ongelijkheden tussen specialisten worden weggewerkt. De minister vraagt zich in dit verband terecht af waarom kinderartsen en geriaters veel minder zouden moeten verdienen dan andere specialisten.

Weinig tegen in te brengen

Artsen zullen vaker een vast bedrag krijgen voor een behandeling, om komaf te maken met buitensporige honorariaWanneer deze omvangrijke hervormingsoperatie ertoe leidt zoveel mogelijk mistoestanden en misbruiken weg te werken, om tot een financieel gezonder systeem te komen en de medische behandeling en zorg voor de patiënt te verbeteren, kan men daartegen weinig inbrengen, meent onze columnist Jan Schils. Wel wijst hij erop dat de details van deze grootscheepse operatie nog ingevuld moeten worden. En de praktijk leert dat het, bij welke hervormingen ook, vaak juist aankomt op de details …

Wie niet wil …

/81/Inzicht/Labo.jpgDoor de verplichte samenwerking zullen er op termijn ziekenhuisnetwerken ontstaan. De ziekenhuizen mogen evenwel zelf beslissen met wie ze willen samenwerken. Ze hebben er alle belang bij deel uit te maken van een dergelijk ziekenhuisnetwerk. Alleen een netwerk komt immers in aanmerking voor de aanschaf van dure gesofisticeerde technische apparatuur. Ziekenhuizen die niet willen samenwerken, hebben ook geen toegang tot deze apparatuur. Door zulke samenwerkingsverbanden kunnen de ziekenhuizen besparen op hun aankoopbeleid en op het aantal bedden.

Ook besparing

Om de medische prestaties te verbeteren en de uitgaven terug te schroeven, komt er een samenwerkingsverband tussen ziekenhuizenDe Block is wat dieper ingegaan op de motieven die tot haar hervormingsplannen hebben geleid. Ze noemt die plannen ‘geen besparings-, maar een hervormingsverhaal’. Dat klopt natuurlijk niet helemaal. Door de opgelegde samenwerking tussen ziekenhuizen wordt niet alleen een verbetering van de medische prestaties beoogd. Het gaat ook om het terugschroeven van de uitgaven, hetgeen wel degelijk op een besparing neerkomt. Tenzij het vrijgekomen geld weer in de zorg geïnvesteerd wordt, zoals in het tekort aan personeel en een verbeterde opleiding ervan.

/81/Inzicht/Ziekenhuisgang.jpgFailliet voorkomen

De Block heeft gelijk als ze zegt te willen voorkomen dat er over enkele jaren ziekenhuizen failliet gaan. Door het huidige financieringssysteem lijden momenteel vier op tien ziekenhuizen verliezen. Daardoor wordt bezuinigd op de personeelskosten van het verplegend personeel en worden patiënten geregeld te snel naar huis gestuurd. Zo krijgen ze mogelijk niet de noodzakelijke zorg.

Beloning

/81/Inzicht/Operatie.jpgOok voor de artsen zal er het een en ander veranderen. Ze worden nu per prestatie betaald wat aanleiding geeft tot overbehandeling, doordat ze de prestaties opdrijven. Zo worden er vaak meer onderzoeken dan noodzakelijk gedaan. Ook is er sprake van te veel dure scans.

De Block denkt daarom aan vaste bedragen per prestatie. Ze wil het huidige systeem van betaling per prestatie echter wel behouden bij meer ingewikkelde ingrepen zoals de behandeling van hersentumoren. Voor een goede medische kwaliteit denkt ze zelfs aan een beloningssysteem, dat gebaseerd is op de overlevingskansen na een bepaalde complexe medische behandeling.

Reacties mild

Vier op tien ziekenhuizen lijden nu door het financieringssysteem verliezen, waardoor er bespaard wordt op personeelDe Block wijst erop dat de details van haar hervormingsplannen nog moeten worden ingevuld. Geen verrassing is dat de reacties van de ziekenhuizen instemmend klonken. Zij zijn dan ook vragende partij om uit hun financiële problemen te raken. De ziekenfondsen stellen zich ook mild op. Zij beseffen dat de huidige ziekenhuisfinanciering aan herziening toe is.

/81/Inzicht/Verpleegster.jpgGunstig voor De Block is ook dat de grootste artsenorganisatie (BVAS) zich opvallend tolerant heeft opgesteld en ‘heel wat positieve elementen’ in de plannen van De Block heeft ontdekt. Maar als het op geld aankomt, hebben de artsen wel kritiek op het honorariumsysteem, dat een van de pijlers van de hervorming is. De artsen zijn echter bereid met de minister te onderhandelen over de honorariumkwestie.

Geen tijd verliezen

De Block is niet van plan om veel tijd te verliezen. De eerste maatregelen in het raam van de ziekenhuishervormingen wil ze al begin 2017 ingevoerd zien. Ze wil niet het Deense voorbeeld volgen, waar ze 20 jaar over een gelijkaardige ziekenhuishervorming hebben gedaan. Het zou al mooi zijn als de hele operatie in België tijdens de volgende regeerperiode, dus na het aftreden van de regering-Michel, afgerond zou kunnen worden.

KCE-rapport legt praktijken ziekenhuizen en specialisten bloot

/81/Inzicht/KCE.jpgBij de plannen voor de ziekenhuishervorming heeft minister De Block kunnen putten uit een eerder rapport van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Daarin wordt het falen van de huidige ziekenhuisfinanciering ondubbelzinnig uit de doeken gedaan. Het KCE heeft de minister ook aanbevelingen gedaan, die in de hervormingsvoorstellen terug te vinden zijn.

Volgens het KCE zijn de ziekenhuizen in een vicieuze cirkel terechtgekomen. Besparingen zetten aan tot meer prestaties en onderzoeken, met als gevolg groeiende uitgaven in de ziekteverzekering. Meer uitgaven leiden dan weer tot nieuwe besparingen. Daardoor worden er in België veel meer onderzoeken uitgevoerd dan elders in Europa. Volgens het KCE-rapport worden er jaarlijks bijvoorbeeld 178 CT-scans genomen per 1.000 Belgen, tegenover gemiddeld 125 per 1.000 inwoners in West-Europa. Het aantal dure MRI-opnames is in België ook heel hoog.

Het KCE-rapport merkt voorts op dat de “ziekenhuizen en hun specialisten, in plaats van samen te werken, in een felle concurrentiestrijd zijn verwikkeld om zoveel mogelijk geld uit de solidaire ziekteverzekering te bemachtigen of om zoveel mogelijk rijkere patiënten te kunnen pluimen via ereloonsupplementen.” Ook bieden zij zoveel mogelijk verschillende ingrepen aan, terwijl bewezen is dat voor complexe aandoeningen, zoals slokdarm- en maagkanker, de overlevingskans groter wordt naarmate het ziekenhuis veel behandelingen doet en zo ervaring opbouwt. “Maar om geen patiënten (lees: geld) te verliezen, blijven ook de ziekenhuizen met weinig expertise de behandeling aanbieden”, aldus het KCE-rapport.

De concurrentiestrijd tussen de ziekenhuizen vergelijkt het rapport met een ‘wapenwedloop’. Ze kopen massaal nieuwe, dure toestellen aan om patiënten met innovatieve behandelingen aan te trekken, ook al is het nog niet helemaal bewezen dat de nieuwe techniek betere resultaten dan de oude oplevert. “Maar eens aangekocht moeten die machines draaien om de dure investeringen snel terug te verdienen”, oordeelt het rapport vernietigend.

Ook de kwaliteit van de zorg laat te wensen over. Zo blijkt uit een onderzoek, gepubliceerd in het medisch tijdschrift Lancet, dat het aantal patiënten per verpleegkundige evenredig is met de kans op sterfte. België scoort op dat vlak niet goed. In België zijn er volgens het KCE-rapport 10,8 patiënten per verpleegkundige, in Europa gemiddeld 8,3. In Nederland zijn er dat 7 en in Noorwegen 5.

Het KCE-rapport doet ook enkele aanbevelingen, die De Block deels in haar voorstellen heeft overgenomen. Zo moet het aantal ziekenhuisbedden naargelang de behoeften afgebouwd worden. Voor moeilijke en complexe ingrepen zouden de patiënten alleen nog in gespecialiseerde ziekenhuizen terechtkunnen. Verder wordt een vastgelegde financiering per ziekenhuisopname voorgesteld, die de kosten van verpleegkundigen en materiaal moet dekken. Het KCE wil de artsen blijven betalen per prestatie. Toch is dat één van de belangrijkste oorzaken voor overconsumptie en wildgroei in de zorg. Om dat te verhelpen, zegt het KCE dat “de kloof tussen de te dik betaalde specialisten, die met machines werken, en de onderbetaalde collega's die met mensen werken, kleiner te willen maken.”

Auteur: Jan Schils

6 reacties

yolande
triestig, want we hadden goede ziektezorg, we betalen er al een heel leven voor en als we het nodig hebben, zijn het enkel de rijken die nog deftig gaan geholpen worden. als je oud bent, geen kinderen hebt, geen wagen, begin dan maar eens met openbaar vervoer naar een ziekenhuis te gaan die je kan behandelen....een taxi, of een speciaal vervoer, kost allemaal stukken, en met ons pensioentjes zullen wij het niet trekken. Nu al is er merkbaar verschil tussen de 2 persoonskamers (en dan spreek ik nog niet over de meerpersoonskamers en) jaja de klasse van 1 persoonskamer, nog enkel betaalbaar voor zij die nu beslissen dat we het met minder moeten stellen, wees zeker.......de erelonen aanpassen op 1 persoonskamer daar zou men beter werk van maken en het betaalbaar houden voor iedereen, want elke zieke mens heeft recht op de beste verzorging, als hij aanbetaalt van voor hij geboren is.......
19/05/15 10:37 REAGEER
aronjaco
Hervormingsplannen moeten ziekenhuizen voor financiële ondergang behoeden zegt de titel. Verder lees ik " Door het huidige financieringssysteem lijden momenteel vier op tien ziekenhuizen verliezen".
Ik begrijp daar één en ander niet van.
Ziekenhuizen moeten toch beheerd worden zoals het hoort en dus niet telkens weer de nieuwste apparatuur aankopen, ook als die slechts een verliespost in de balans zullen gaan betekenen.
Daar heeft De Block dus haar gelijk denk ik .Gesofistikeerde behandelingen kunnen slechts plaats vinden daar waar die winstgevend kunnen uitgevoerd worden. Jammer , maar helaas , de patiënt zal zich dus ook moeten verplaatsen buiten de directe woonomgeving in die gevallen.
Ik zou er voorstander van zijn , om slechts die ziekenhuizen dure apparatuur te laten aankomen die minstens een financiële balans in evenwicht kunnen voorleggen.
Voor de rest zou ik de honoraria bepalen , in die zin , dat een bepaald niveau niet mag worden overschreden.
Het probleem van " overconsumptie" aan opvolgings-onderzoeken is niettemin een te bewerken punt.
Zo bv. : strikt persoonlijk : als ik een wonde heb die genaaid werd, de genezing verloopt zoals het hoort, wel dan haal ik de draadjes er zelf wel uit ( ervaring is daarbij niet vandoen , uitzonderingen daargelaten).
dat om maar iets te noemen.

19/05/15 11:18 REAGEER
Gregory
Als de zieken later de rekening gaan krijgen voor een hospitalisatie zullen ze zeker die minister niet meer op een troon plaatsen zoals nu.Maar 't zal dan te laat zijn.Luister niet alleen naar mijn woorden,maar kijk zeker ook naar mijn daden.Is nog altijd een juiste spreuk.
19/05/15 19:20 REAGEER
armantherese
Laatst hoorde ik dat specialisten,chirurgen een half miljoen Euro pakken en meer,het is zoals in het voetbal de spelers rijk en de clubs gaan failliet,het ziet er slecht uit voor Jan Modaal.
19/05/15 21:20 REAGEER
aronjaco
Ja , maar wat u niet hebt gehoord of hebt weggewerkt via de toepassing van het begrip " selectief geheugen" dat is dat die chirurgen en specialisten veel mensenlevens redden en daar slechts kunnen toe komen mits 70 à 90 uur per week voor iedereen klaar te staan. Uw vergelijking met voetbalsterren slaat dus nergens op, meer u beledigt hardwerkenden ; met respect , ook voor uw mening, maar dat moest mij toch even van het hart.
20/05/15 10:52 REAGEER
Gustaaf
Onze maatschappij is voortdurend in beweging en vanzelfsprekend dienen er aanpassingen te gebeuren, als men daar te lang mee wacht word het of kan het dramatisch worden en wordt dit helaas ook pijnlijker.Wij hebben nood aan mensen die hun nek durven uit te steken en ook tijdig maatregelen durven voorstellen zo niet uit te voeren, dat dit niet altijd voor iedereen goed uit komt lijkt mij onvermijdelijk al moet dat een streven zijn.Zo komen wij terug of behouden wij een leefbare maatschappij waar iedereen binnen zijn verantwoordelijkheden
een menswaardig bestaan kan hebben.Dus Maggy ga ervoor en laat je niet kisten door allerhande onverantwoorde drukkings groepen.M.v.g.
19/05/15 22:04 REAGEER

Login Registreer

Jan Schils

Columnist
Columnist
Column Jan Schils
Week- en dagbladjournalist Jan Schils bericht en duidt al 30 jaar de Europese en Belgische economie en financiën. Onder meer voor transport, energie en milieu.

Meer artikels van Jan Schils

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels