Warm of koud?

De lente is voorbij nu de warme zomermaanden zijn aangebroken. Hier in België en Nederland maken de seizoenen een wereld van verschil. Sommigen houden van de koude en knusheid van de winter, terwijl anderen hier eerder een somber gevoel van krijgen. De zon maakt in de zomermaanden veel mensen vrolijk, terwijl anderen het te warm en ongemakkelijk vinden. Vanzelfsprekend hebben deze grote seizoensveranderingen in onze omgeving een effect op ons. Maar hoe ver reikt dit effect? Kunnen we een deel van onze persoonlijkheid verklaren aan de hand van het seizoen?

Winterblues

Een van de meest bekende seizoenseffecten is misschien wel de winterblues of winterdepressie. Iedereen kent het gevoel wel soms wat somberder te zijn in de winter. Bij sommigen slaat dit jaar op jaar echter om in een echte (tijdelijke) depressie. “Logisch”, zul je misschien denken. Koude temperaturen, weinig zonlicht, een perfect recept voor somberheid. Maar, helaas. Zo simpel zit het niet.

Er zijn ook mensen die juist specifiek in de zomermaanden last krijgen van een depressie, ook wel summer sadness genoemd. Beide vallen ze onder een stoornis genaamd Seasonal Affective Disorder (SAD).

In verschillende onderzoeken is gekeken wat het effect van verschillen in temperatuur, zonuren en regenuren op onze stemming is. Wat gevonden werd, gaat tegen alle verwachtingen in: voor mensen in een depressie kan extra zon en warmte helpen de depressie te verlichten, voor de rest van ons maakt het geen verschil! Maar als onze stemming dan niet aan het weer toe te schrijven is, aan wat dan wel?

Het belang van je geboortemaand

Warmte en zon brengt verlichting voor mensen met een depressie. Voor de rest van ons maakt het helemaal geen verschil!Wanneer ik weer eens wispelturig ben, zegt mijn vriendin altijd: “Het geeft niks, het hoort bij je sterrenbeeld, tweelingen!” Eigenlijk heb ik dat nooit serieus genomen, want waarom zou je geboortemaand invloed hebben op wie je bent? Toch is een aantal jaar terug gebleken dat er verbanden bestaan tussen de periode waarin iemand geboren is en bepaalde vormen van kanker en hartziekten. Ze ontdekten ook dat mensen geboren in december een grotere kans hebben op schizofrenie, epilepsie en Alzheimer. Als je geboortedag invloed heeft op je lichamelijke toestand later in je leven, zou dat dan ook kunnen gelden voor je psychische toestand?

Het bouwen van je brein

Niet je geboortedag heeft een effect op je stemming, maar wel de negen maanden in de buikEigenlijk is het niet de geboortedag die van belang is, maar de negen maanden ervoor.
Onderzoeker Salib, universitair docent, legt uit: “Terwijl het embryo zich in de baarmoeder ontwikkelt, zijn de hersenen erg gevoelig voor veranderingen in de toestand van de moeder, zoals infecties en zelfs temperaturen. Dat kan effect hebben op de manier waarop de hersencellen worden geordend.”

Niet alleen de ordening hangt af van wat er allemaal gebeurd terwijl het baby brein nog in aanbouw is. Seizoensverschillen kunnen ook zorgen voor verschillen in hoeveelheid van bepaalde neurotransmitters. Dit zijn stoffen die zorgen voor de communicatie tussen hersencellen. Dit zijn ook de stoffen waar drugs invloed op heeft. Het rustige, prettige of juist opgepepte gevoel dan men krijgt na een shot heroïne, een jointje of antidepressiva, ontstaat doordat de werking van de neurotransmitters kunstmatig wordt aangepast.

Dit wetende, is het helemaal niet zo’n gek idee dat iemands persoonlijkheid mede wordt bepaald door wanneer iemand geboren is (of dus eigenlijk in de buik heeft gezeten). In een groot onderzoek zijn daarom de persoonlijkheden van proefpersonen gekoppeld aan het seizoen waarin ze geboren werden.

Welke stemming hoort bij welk seizoen?

1. Mensen geboren in de zomer ontwikkelen, vaker dan winterbaby's, regelmatige stemmingswisselingen tussen vrolijk en somber.
2. Mensen geboren in de lente of zomer hebben vaker de neiging om overdreven positief te zijn.
3. Mensen geboren in de herfst hebben minder kans depressief te worden dan winterkinderen.
4. Mensen geboren in de winter zijn op latere leeftijd minder prikkelbaar dan mensen geboren in andere seizoenen.
5. Stemmingsstoornissen lijken vaker op te treden bij mensen die in de wintermaanden geboren werden en persoonlijkheidsstoornissen en verslaving komen vaker voor bij voorjaarskinderen.

Beste geboortemaand?

Kinderen verwekt in het voorjaar hebben nauwelijks last van depressies. Mama’s weerstand is hoger in het voorjaar, waardoor het babybrein optimaal kan ontwikkelen In de onderzoeken naar geboorteseizoen en stemmings- en persoonlijkheidsstoornissen is er één opvallend gat. Mensen die in de laatste maanden van het jaar geboren zijn, blijken hier namelijk vrijwel geen last van te hebben. Dit gaat dus om de kinderen die in het begin van het voorjaar verwekt worden. Een van de verklaringen voor dit ‘gat’ is dat vrouwen, zoals alle mensen, meer weerstand krijgen in het voorjaar, minder snel ziek worden en daarom een optimale omgeving vormen voor de ontwikkeling van het babybrein. Wanneer het brein zich moet ontwikkelen in een periode waarin de moeder niet zo lekker in haar vel zit, kan dit leiden tot kleine veranderingen, waardoor de kinderen later meer kans hebben op psychische stoornissen.

Dat de gezondheid van de moeder een grote invloed heeft op het kindje, weten we al lang. Dat is precies de reden dat men niet rookt of drinkt tijdens de zwangerschap. Ook het seizoen lijkt nu dus een kleine invloed te hebben. Wellicht zouden we toch meer de natuur moeten volgen en ons net als dieren vooral in het voorjaar moeten voortplanten. Zouden konijnen wel eens van een winterdepressie hebben gehoord?