Hooikoortsseizoen vroeger van start

Wetenschappers hadden afgelopen winter reeds voorspeld dat het voorjaar en de zomer harde tijden zouden worden voor hooikoortslijders. En ik kan getuigen: tot op heden hebben ze gelijk gekregen. Niesbuien, tranende ogen … de voorbije weken heb ik al meer dan mijn deel gehad, terwijl mijn allergie normaal pas eind juni en begin juli begint op te spelen. Ik herinner me nog dat toen ik als middelbare scholier in de maand juni met de fiets naar school reed, ik altijd een kwartier moest wachten alvorens ik aan mijn examens kon beginnen. Pas dan waren mijn ogen gestopt met tranen.

De reden voor deze vervroegde opstoot: de zachte winter die we hebben meegemaakt. Sommige bomen beginnen daardoor veel vroeger te bloeien en hun pollen te verspreiden. Met langere periodes van hooikoorts tot gevolg.

Oorzaken: te veel hygiëne

Men noemt hooikoorts en andere gerelateerde allergieën zoals eczeem wel eens een ziekte van de moderne tijd. De verspreiding is veel groter onder jongere generaties dan onder oudere mensen. Een eeuw geleden kwam hooikoorts nauwelijks voor, terwijl nu ongeveer een kwart van de mensen ermee te kampen heeft. Rond de jaren ‘70 van de vorige eeuw steeg het aantal mensen met hooikoorts explosief in de Westerse wereld. In de derde wereldlanden bleef het aantal echter gelijk.

We leven veel schoner dan vroeger, waardoor ons afweersysteem overdreven hard reageert op bijvoorbeeld stuifmeel en pollen

Als reden voor de felle stijging van het aantal allergieën wijzen wetenschappers in de richting van milieuvervuiling door stijgende CO²- en dieselwaarden, maar ook naar een doorgedreven hygiëne. We leven veel schoner en wassen ons vaker. Hierdoor wordt ons immuunsysteem in de jonge levensjaren minder geprikkeld en uitgedaagd. Met als gevolg dat ons afweersysteem overdreven hard gaat reageren op het contact met onschadelijke stoffen, zoals stuifmeel, pollen, dierenhaar of de uitwerpselen van de huisstofmijt. Ook onze eetpatronen kunnen aan de basis liggen van de stijging van het aantal allergieën: allergische ziektes komen aanzienlijk minder voor in samenlevingen waar men veel natuurlijk en vers voedsel eet, dan in samenlevingen waar meer bewerkte voedingsmiddelen worden gebruikt.

Minder senioren met hooikoorts

Oudere mensen hebben verhoudingsgewijs veel minder last van hooikoorts. Dat komt echter niet alleen omdat allergieën nu vaker voorkomen. De senioren van vandaag waren immers jong in de jaren ’70, toen hooikoorts explosief begon te pieken. De reden is dat in het geval van hooikoorts er na twintig jaar gewenning zou optreden in het lichaam. Artsen vermoeden dat het afweersysteem zichzelf als het ware aanleert dat pollen en huisstofmijt niet echt gevaarlijk zijn, en dat het dus niet nodig is om daar zo heftig op te reageren. Aangezien de meeste mensen tussen hun 10e en 30e levensjaar hooikoorts ontwikkelen, ervaren ze veel minder hinder als ze de leeftijd van 50 jaar gepasseerd zijn. Vandaar dat er relatief weinig 50-plussers zijn met hooikoorts.

Het afweersysteem leert zichzelf aan dat pollen en huisstofmijt niet echt gevaarlijk zijn

Wie op oudere leeftijd nog nooit last heeft gehad van hooikoorts mag in principe dus op beide oren slapen. Al is ook dat niet altijd een zekerheid. De meter van mijn vriendin kreeg bijvoorbeeld op haar 55e plots hevige last van hooikoorts, terwijl ze in al die jaren daarvoor nooit allergisch was geweest.

Tips and tricks

Kan je iets doen tegen hooikoorts? Zeker wel. Zo bestaan er verschillende medicijnen die het afweersysteem tot rust brengen, waardoor je minder moet niezen en snuiten en je ogen minder gaan tranen. En bepaalde cortisonezalven helpen om eczeem te bestrijden. Daarnaast is het internet bezaaid met tips voor hooikoortspatiënten. Van binnen blijven tot het installeren van een pollenfilter. De verzorgenden van Familiehulp houden alleszins ook rekening met cliënten die hooikoorts hebben. Dat kan bijvoorbeeld door de was niet buiten te laten drogen tijdens de piekmaanden of door het huis regelmatig te stofzuigen. Ook het gebruik van chloor en ammoniak wordt vermeden, aangezien die stoffen extra prikkelend werken.

Over hooikoorts hoor ik vaak de opmerking: ‘Het is lastig, maar je gaat er niet van dood.’ Met die gedachte troost ik mij als ik weer eens overvallen word door een niesbui. Want laat ons eerlijk zijn: er bestaan inderdaad veel ergere dingen in het leven.