Financiële zorgvragen, in goede en kwade dagen
‘Onze zoon heeft een zware fysieke beperking. Nu gaat alles nog goed. Maar wie gaat voor hem zorgen als wij er niet meer zijn?’
‘Mijn papa heeft de dood van mijn mama enkele jaren geleden moeilijk kunnen verwerken en begint nu te dementeren. Hij heeft tot nu toe nog niets willen regelen voor zijn kinderen. Hoe pakken we dat aan? We weten namelijk dat er anders na zijn dood discussies zullen ontstaan.’
‘We hebben drie volwassen kinderen. Twee van hen doen het behoorlijk goed, maar ons derde kind blijft duidelijk een zorgenkind. Wij willen stilaan aan onze successieplanning denken. Hoe beginnen we daaraan vanuit het besef dat onze zoon absoluut niet op een verantwoorde manier met geld kan omgaan?'
Om een antwoord op dergelijke complexe vragen te formuleren, heeft editor en economiste Ingrid Stevens een beroep gedaan op vijf ervaringsdeskundigen: fiscalist Rik Deblauwe, private banker Karl Ruts, financial planner Jo Stremersch, erenotaris Johan Verstraete en vrederechter Ingrid Verstringe.
Velen onder jullie hebben vast zelf ook al voor deze financiële en juridische problemen gestaan, en weten misschien nog niet hoe ze op te lossen. Daarom kan je vanaf nu één keer per maand een concrete situatie uit het boek Financiële zorgvragen, in goede en kwade dagen lezen in ons SenNet Magazine. Daarvoor gingen wij eerst het gesprek aan met editor Ingrid Stevens.
SenNet: Dag mevrouw Stevens, hartelijk bedankt om uw uiterst interessante informatie te delen met onze lezers. Hoe komt het dat u zich bent gaan verdiepen in de financiële zorgvragen?
Ingrid Stevens: In mijn eerste boek Financiële levensvragen heb ik mij toegespitst op de juridische en fiscale gevolgen van bepaalde levenskeuzes, zoals samenwonen, trouwen en scheiden. Tijdens voordrachten over dit boek, kreeg ik vaak verschillende vragen van mantelzorgers. Zij focussen zich vooral op de dagelijkse zorgverlening van bijvoorbeeld een ziek familielid, en zijn vaak niet op de hoogte van financiële en juridische maatregelen voor de toekomst. Omdat élke familie wel ooit een situatie zoals hierboven beschreven meemaakt, vond ik het belangrijk om ook dit onderwerp verder uit te werken.
SenNet: Wat mogen de lezers van uw boek precies verwachten?
Ingrid Stevens: Op basis van concrete, uit de praktijk gegrepen situaties, proberen wij in klare taal uit te leggen welke financiële, juridische en fiscale instrumenten er bestaan om op de best mogelijke manier met zorgsituaties om te gaan. Als mantelzorgers op de hoogte zijn van de oplossingen die er voorhanden zijn, hoeven zij zich daarover al geen zorgen meer te maken. Heel vaak hebben zij zulke moeilijke situaties niet kunnen voorzien, en ze hebben er zeker niet voor gekozen. Wel hebben ze zelf in handen hoe ze ermee omgaan. Daar willen wij hulp bieden.
SenNet: Was het makkelijk om alle informatie te verzamelen en goede oplossingen te vinden?
Ingrid Stevens: Elke zorgsituatie is anders en vraagt een andere benadering. Gelukkig kon ik rekenen op een ervaren redactieteam van professionals uit verschillende disciplines, zodat steeds de juiste persoon met kennis van zaken een bepaald probleem beantwoordt. We willen die expertise dan ook graag delen met jullie lezers, zodat mantelzorgers zich bewust zijn van eventuele financiële en juridische addertjes onder het gras. Uiteraard zullen niet alle probleemsituaties aan bod komen, daarvoor verwijs ik graag naar ons boek Financiële zorgvragen, in goede en kwade dagen.
SenNet: Hartelijk bedankt voor dit gesprek!
Financiële zorgvraag 1:
Wat als ... je kind schulden maakt en de gerechtsdeurwaarder bij jou komt aankloppen?
Christine en Paul hebben drie kinderen. Hun zoon Nicolas heeft tijdens zijn hogere studies het nachtleven ontdekt en zich op drugs en alcohol gestort. Hij gaat voortdurend uit met ‘slechte’ vrienden. Zijn studies heeft hij niet afgerond. Hij woont overal en nergens bij zijn vrienden, maar zijn domicilie staat nog altijd op het adres van zijn ouders. Nicolas is werkloos, maar levert niet veel inspanningen om werk te vinden. Vanwege zijn liederlijke levensstijl heeft hij daardoor schulden gemaakt, zelfs bij een kredietmaatschappij, met torenhoge intresten. Christine en Paul willen vermijden dat een deurwaarder die beslag komt leggen op de spullen van Nicolas, ook zaken die hun eigendom zijn, aan kan slaan.
Een meerderjarig zorgenkind met schulden kan ouders voor ernstige problemen stellen als het nog bij zijn ouders inwoont of bij zijn ouders gedomicilieerd is. In principe kunnen de schuldeisers van je kind alleen aanspraak maken en beslag leggen op de goederen van hun schuldenaar, het zorgenkind. Als je kind echter nog bij jou inwoont, mag de schuldeiser ervan uitgaan dat de goederen die hij op de domicilie van je kind aantreft, inderdaad ook van je kind zijn. Het gevaar is dus heel groot dat een schuldeiser, bij zogenaamde boedelvermenging, ook beslag laat leggen op jouw goederen. Je kunt dat verhinderen door aan te tonen dat die goederen jouw exclusieve eigendom zijn. Dat bewijs van eigendom mag je aantonen met ‘alle middelen van recht, vermoedens inbegrepen’. Aangezien het soms moeilijk is om de eigendom van goederen die je al jaren hebt, te bewijzen, houd je het best zoveel mogelijk alle aankoopfacturen op jouw naam bij, zeker als het om waardevolle goederen gaat.
Je kunt ook voor een radicalere oplossing kiezen om je eigen goederen duidelijk te scheiden van die van je zorgenkind door aan je kind een aparte woonruimte in je woning te verhuren. Zo hebben jullie officieel een afzonderlijke domicilie, maar kun je toch nog een oogje in het zeil houden. In de praktijk kan dat ook wel een aantal ongewenste gevolgen hebben op fiscaal of sociaal vlak. Zo interpreteert de personenbelasting de kamer die je verhuurt, als een woning die je voor privédoeleinden verhuurt en kun je voor die verhuurde kamer niet meer genieten van de vrijstelling van het kadastraal inkomen die je wel voor de eigen woning geniet. Als je de woning anders inricht om die kamer aan je kind te verhuren, kan het kadastraal inkomen ook wijzigen. Je zorgenkind valt dan ook niet meer onder jouw familiale verzekering of je polis burgerlijke aansprakelijkheid privéleven en moet hiervoor dan een nieuwe verzekering afsluiten. Bovendien moeten jij en je zorgenkind bij een huurcontract ook alle voorwaarden respecteren. Zo moet er een ingebrekestelling volgen als je kind de huur niet betaalt, en moet je eventueel gerechtelijk stappen ondernemen. Je zorgenkind geniet ook een bescherming als huurder met de nodige opzegtermijnen. Volgen jullie de ‘spelregels’ van het huurcontract niet consequent op, dan kan een beslagrechter het huurcontract als een artificiële constructie beschouwen en ervan uitgaan dat het kind toch deel uitmaakt van het gezin. Dan kunnen de schuldeisers van je kind de goederen waar jij je exclusieve eigendom niet van kunt bewijzen, toch nog laten aanslaan.
Een laatste oplossing is ervoor zorgen dat je zorgenkind inderdaad ergens anders gaat wonen. Dat is misschien niet altijd gemakkelijk omdat je je zorgenkind dan volledig los moet laten, maar je goederen en vermogen zijn dan wel beschermd tegen de claims van de schuldeisers van je kind.
Dit artikel werd genomen uit Financiële zorgvragen, in goede en kwade dagen.
Auteurs: Ingrid Stevens, Rik Deblauwe, Karl Ruts, Jo Stremersch, Johan Verstraete, Ingrid Verstringe, m.m.v. Herman Nys.
Het boek is verkrijgbaar in Standaard Boekhandel, ISBN: 9789460354427.
Met dank aan www.financielezorgvragen.be.
Vond je dit artikel nuttig? Laat het ons weten in de reacties!
3 reacties