Topadvocaat

Niet de ‘huidige marksituatie’ ligt aan de basis van het financieel-economische onheil dat ons sedert het uitbreken van de bankencrisis is overkomen, wel het haast criminele doen en laten van de banken tot 2008-2009 ,waarvoor in de VS bankiers gerechtelijk vervolgd en tot strenge straffen veroordeeld werden. In dit land is justitie daar op beperkte schaal mee bezig, maar ze is geen partij voor de topadvocaten die de topbankiers verdedigen. Zij slagen erin om met steeds nieuwe procedureslagen de rechtsgang te vertragen om zo de verjaring van de strafbare feiten te proberen te versieren. Wat de zaak-Fortis betreft, dreigen de topbankiers dankzij deze handige advocatentrucs binnenkort vrijuit te gaan. Is dat niet wraakroepend?

De negatieve rente in het buitenland zal voor de Belgische banken een welkom alibi zijn om dit voorbeeld te volgen

In het buitenland is het renteloze spaarboekje en zelfs een negatieve rente op het spaarboekje hier en daar al het geval, bijvoorbeeld in Duitsland. Voor de Belgische banken zal dat een welkom bijkomend alibi zijn om dit voorbeeld te volgen. Alsof het niet anders kan ... KBC heeft de weinig eervolle primeur voor België in de schoenen geschoven gekregen als het gaat om een nieuwe aanslag op spaargeld. Voorlopig gaat het bij KBC nog om een verlaging van de rente op spaarrekeningen van bedrijven tot onder het wettelijk minimum van 0,11 procent. Bij Belfius geldt al langer een nulrente voor grote bedrijfsklanten. Maar niets staat de bankwereld in de weg om ook de spaarboekjes van particulieren aan te pakken. Tot nu toe legt geen enkele wet de banken daaromtrent iets in de weg. Integendeel. De spaarders zijn, ook al kunnen ze wettelijk altijd rekenen op minstens 100.000 euro als hun bank failliet gaat, vogelvrij. Binnen de federale regering wordt wel overwogen om wettelijk vast te leggen dat de rente op spaarboekjes niet onder nul mag dalen. Dan moet de regering wel opschieten, anders zijn de banken haar eens te meer een slag voor.

Meer donkere wolken

Voor de gewone spaarder dreigen behalve een renteloos spaarboekje of erger nog meer donkere wolken: een bijkomend aantal percentages aan voorheffing op de rente en een stijging van de inflatie, die vorige maand maar liefst 2 procent bedroeg, ofwel de hoogste stijging in de landen van de Europese Unie. Voorts is de regering bezig met een denkoefening over het percentage van de vennootschapsbelasting, dat van 33,99 procent naar 20 procent of minder zou moeten dalen in ruil waarvoor andere belastingvoordelen voor bedrijven moeten worden afgeschaft. Om dat te kunnen betalen, heeft de regering miljarden nodig, die voor een belangrijk deel van u en mij moeten komen.

Daarbovenop komt nu ook een vermogenswinstbelasting om de hoek kijken, die de CD&V voor de zoveelste keer eist om de verlaging van de vennootschapsbelasting te compenseren. Omdat de grote fortuinen in België deze vermogenswinstbelasting al langere tijd zagen aankomen, hebben zij hun centen allang in het een of andere belastingparadijs geparkeerd. Gevolg: opnieuw is de middenklasse in eigen land, die toch al zwaar wordt belast, het kind van de rekening. Dat kan een gemiddeld gezin al gauw enkele honderden euro’s per jaar kosten, maar daarover zwijgt de politiek in alle talen. En in de zoektocht naar geld willen politici van verschillende pluimage nu ook een belasting op huuropbrengsten voor niet-commercieel vastgoed (dus huizen en appartementen van particulieren) om de geldhonger van de staat te lenigen. Of anders gezegd: vele duizenden mensen die krom hebben gelegen om een huis te kunnen kopen als belegging voor later om hun karige pensioen aan te vullen, zullen het zwaarst door de vermogenswinstbelasting worden getroffen.

Geld weghalen lijkt verlokkelijk

Intussen regent het klachten over de handelwijze van KBC, die inderdaad beneden alle peil is. Zo moet de bank minstens twee maanden tevoren de klant persoonlijk en schriftelijk inlichten over de rentewijziging. Dat kan gebeuren per brief of ook via een rekeninguittreksel. De rentewijziging alleen in de krant aankondigen kan niet en is bovendien totaal respectloos tegenover de klant. Het ongenoegen bij de klanten zit dan ook hoog. Op de sociale media werden spaarders al aangespoord hun geld bij de KBC weg te halen om de bank op andere gedachten te brengen. Dit paardenmiddel lijkt inderdaad aantrekkelijk, maar andere banken zullen het voorbeeld van KBC vrijwel zeker volgen.

Als het spaarboekje steeds meer geld gaat kosten, is het misschien beter naar andere vormen van sparen te kijken 

Eind maart hadden de banken ruim 262 miljard euro aan spaargelden van particulieren onder hun hoede, waarvan 90 procent van gezinnen. Dat geld brengt intussen nog nauwelijks iets op. Wanneer de spaarders inderdaad massaal hun geld zouden weghalen bij de banken, gaan die weliswaar voor de bijl, maar zijn de spaarders nog geen stap verder. Bovendien zou een dergelijke daad van terechte burgerwoede niet door de overheid worden geduld om het financiële systeem niet in elkaar te laten klappen. Ze zou in navolging van wat enkele jaren geleden in Griekenland en op Cyprus gebeurde de banken in staat stellen het afhalen van geld van hun rekening door spaarders limiteren. Maar als het spaarboekje steeds meer geld gaat kosten, is het misschien beter naar andere vormen van sparen te kijken, zoals aandelen en/of obligaties, waarbij bedacht moet worden dat de risico’s er niet minder om zijn, zeker bij aandelen. Maar geld bewaren in een sok in de kleerkast of onder de matras is niet aan te bevelen. Toch geven opiniepeilingen aan dat de meeste bankklanten hun spaargelden zullen weghalen wanneer het ooit tot een negatieve rente zou komen. D.w.z. als ze voor het in bewaring geven van hun geld, een rente moeten betalen.

Streng beleid ECB

Voor een goed begrip tenslotte van het doen en laten van de banken en hun steeds terugkerende attitude om verhoging van kosten en andere tegenslagen steeds maar weer op hun klanten te verhalen, moeten we kijken naar de monetaire politiek van de Europese Centrale Bank (ECB). Die is weliswaar officieel onafhankelijk, maar staat in werkelijkheid onder voogdij van een college van schoonmoeders, ofwel de ministers van Financiën van de eurozone.

Het probleem dat de banken zeggen te ondervinden, draait rond het lagerentebeleid van de ECB. Die verlaagde onlangs haar basisrente naar 0 procent en de depositorente naar 0,4 procent. Voor de banken is het voordeel daarbij dat zij gratis geld kunnen lenen bij de ECB. De keerzijde van de medaille is dat zij 0,4 procent strafrente moeten betalen bij de ECB als ze daar hun geldoverschotten laten bewaren. Doel van de ECB is met haar maatregelen de inflatie beteugelen en de economische groei een boost geven. Het probleem is dat de banken de daling van de marktrente niet helemaal kunnen doorrekenen naar de rente die ze geven op spaartegoeden van gezinnen, waardoor hun winstmarges onder druk staan. In eerste instantie hebben de banken hun rente op spaarboekjes verlaagd naar het wettelijk minimum van 0,11 procent. Maar nu staat dus ook die rente onder druk! Gezien hun verleden zouden de banken wel naar een creatieve oplossing in het voordeel van hun spaarders mogen zoeken.

We hebben niet lang hoeven te wachten op de nieuwste rotstreek van de banken: ze gaan om te beginnen hun tarieven verhogen voor woonkredieten en zichtrekeningen om de daling van hun inkomsten uit rentemarges te compenseren. Zo treffen ze meteen de meerderheid van de bevolking. BNP Paribas Fortis (!) neemt daarbij het voortouw. De andere banken 'kunnen niet anders dan volgen', zo klinkt het in de bankwereld. De komende tijd zal een hele waaier van bankdiensten duurder worden. De zichtrekeningen worden nu duurder gemaakt omdat veel mensen gevlucht zijn van hun spaarrekening naar hun zichtrekening. En om ons het zout nog wat dieper in de wonde te strooien: BNP Parobas Fortis behaalde dit eerste halfjaar een nettowinst van 1 miljard euro! De lage rente speelt de bank dus kennelijk geen parten.

Run op brandkasten in Duitsland

De Duitsers bijvoorbeeld zijn hun vertrouwen in de banken in snel tempo aan het verliezen en kopen massaal brandkasten om hun spaargeld te bewaren. Volgens de grootste Duitse fabrikant van brandkasten is de verkoop daarvan in de eerste zes maanden van dit jaar met 25 procent gestegen tegenover het eerste halfjaar van 2015. Ondanks de dalende spaarrente bleef de Duitse consument lange tijd trouw aan de banken. Dit vertrouwen is de jongste maanden echter zo goed als totaal verdwenen. De negatieve rentevoet heeft de Duitse spaarders massaal aangezet om naar alternatieven op zoek te gaan. En een daarvan is het bewaren van spaargeld thuis.

Wat zal jij doen met je spaargeld als de rente onder nul daalt? Vertel het ons in de reacties.