Seksueel geweld schrikbarend groot

Deze onthutsende cijfers zijn afkomstig van de Eurobarometer van Eurostat, het statistisch bureau van de Europese Commissie. In het kader van dit onderzoek werden in alle landen van de Europese Unie samen 27.818 mensen ondervraagd over huiselijk en seksueel geweld. Exact 1029 van deze interviews werden in België afgenomen door het peilingsinstituut TNS Dimarso, waarbij ook nog eens bleek dat de Belgen telkens slechter scoorden dan het Europese gemiddelde.

Volgens de barometer zijn vooral de Oost-Europese landen tolerant tegenover verkrachting. Want maar liefst 55 procent van de Roemenen zou akkoord gaan met seks zonder toestemming in minstens een van de hierboven vermelde situaties, gevolgd door de Hongaren (47 procent), de Bulgaren (43 procent) en de Tsjechen (42 procent). In Frankrijk, Duitsland en Nederland, maar ook in Griekenland, Italië en Spanje liggen deze percentages gevoelig lager, wat onder andere zou betekenen dat seksueel misbruik daar veel minder getolereerd wordt dan in België. Daarvoor bestaat overigens helemaal geen bewijs.

Te licht bestraft

Tot zover deze hallucinante cijfers, die door een deel van de media (radio, televisie en geschreven pers met de zogeheten kwaliteitskranten op kop) als waarheid werd aangenomen en gepresenteerd, zonder ook maar enige duiding of toelichting, laat staan twijfel of reserve, te uiten. Toch is daar wel alle reden voor, want wat meteen opvalt is de uiterst dubbelzinnige en verwarrende vraagstelling. Men kan zich terecht afvragen hoe het mogelijk is dat een gerenommeerde Europese instelling zo flagrant in de fout gaat. Ze heeft zich schuldig gemaakt aan een uiterst dubieuze enquête zonder enige objectiviteit en wetenschappelijke verantwoording. Daardoor is de uitkomst van deze grootschalige bevraging niet alleen volkomen onbetrouwbaar en dus waardeloos, ze is in feite ook beledigend voor de overgrote meerderheid van de Europese burgers. Zeker voor die van de ‘koplopers’ zoals België, die volkomen onterecht worden gebrandmerkt als goedpraters van verkrachting. Het gaat toch om een misdrijf dat in alle gevallen en onder alle omstandigheden onaanvaardbaar is en helaas dikwijls gerechtelijk te licht bestraft wordt. Zou men van wereldvreemde rechters mogen spreken, dan zijn het wel zij die de daders van verkrachting met fluwelen handschoenen aanpakken.

Vraagstelling deugt niet

De oorzaak van alle commotie is de vraag in het enquêteformulier over seks zonder toestemming. Die vraag luidt aldus: ‘Sommige mensen vinden dat geslachtsgemeenschap zonder toestemming in bepaalde situaties gerechtvaardigd kan worden. Denkt u dat dit op onderstaande omstandigheden van toepassing is?’ Daarna volgen de hierboven vermelde voorbeelden als dronken zijn, onder invloed zijn van drugs enz. Hoewel de vraag verwarring kan stichten en dat ook massaal gedaan heeft, wordt bedoeld of bepaalde omstandigheden (zoals eerder vermeld) seksueel misbruik tot gevolg kunnen hebben. De vraag was echter niet of de geënquêteerden zelf seks zonder toestemming onder genoemde omstandigheden goedkeuren. Het probleem is dat zowel de Eurobarometer als daarna haast onvermijdelijk de meeste media deze laatste interpretatie hanteerden. Wat de Eurobarometer en de ingeschakelde peilingbureaus aangaat, is dat natuurlijk een kolossale en onbegrijpelijk professionele blunder. Dat de media het bericht klakkeloos overnamen zonder dat er een belletje ging rinkelen, wekt verbazing maar heeft mogelijk te maken met hun kijk- en oplagecijfers. Een bijkomende vraag is of de enquête wel representatief is voor de Belgische bevolking.

Ook columnist Kaaiman (Koen Meulenaere) van De Tijd liet zijn licht schijnen over deze affaire. Hij maakt brandhout van het ‘representatieve karakter’ van de peiling en wijst erop dat TNS 1029 Belgen ondervroeg, ofwel 0,0009 procent van de bevolking. Kaaiman: ‘Welnu, wat de peilers ook mogen beweren om hun salaris te vrijwaren, zulk een bevraging kan nooit representatief zijn. Nooit. Dat is al duizend keer gebleken, maar elke dag kletsen ze de volgende op uw bord.’ Kaaiman neemt ook de houding van de kwaliteitspers zwaar op de korrel, met name De Standaard die tot een wel heel bizarre conclusie komt: ‘De vaststelling (lees: dat 40 procent van de Belgen verkrachting onder bepaalde omstandigheden goedkeurt) is een beetje waar. Om het even hoe iemand heeft geantwoord op de vraag over de verkrachtingmythes, de resultaten geven aan dat die aanwezig zijn in de hoofden van velen. Excuses om seksueel geweld goed te praten zijn moeilijk uit te roeien ...’ Reactie van Kaaiman: ‘Wat denkt u; een kwaliteitskrant? Of een vunzig gazetje?’

Elke 3 dagen 1 dode door partnergeweld

Dat de resultaten van de Eurobarometer het best in de vuilnisbak gegooid kunnen worden, betekent niet dat de Belgen geweld schuwen en dat verkrachting geen ernstig probleem is. Zo sterft in dit land om de drie dagen iemand door partnergeweld, zegt de vzw Beweging tegen Geweld. Een op de zeven gezinnen heeft te maken met familiaal geweld. Gemiddeld wachten slachtoffers van familiaal geweld twee jaar om hulp te zoeken. Volgens een vrij recent onderzoek van Amnesty International werd een op de drie vrouwen ooit gedwongen tot seksuele betrekkingen en bijna zes vrouwen op de tien werden ooit blootgesteld aan een vorm van ernstig seksueel geweld. De mensenrechtenorganisatie riep de overheid naar aanleiding van deze onthutsende cijfers op om de strijd tegen verkrachtingen eindelijk ernstig te nemen. Het probleem blijkt ook veel omvangrijker dan de politiestatistieken willen doen geloven. Want maar liefst 90 procent van de seksuele delicten wordt niet aangegeven. Dat is ook voor een groot deel het geval met de jaarlijkse algemene criminaliteitscijfers van de federale politie. De politiestatistieken inzake seksueel geweld betreffen alleen personen die de moed bij elkaar raapten om aangifte te doen en komen dus niet overeen met de realiteit, zegt Amnesty.

Bitter weinig veroordelingen

Van de slachtoffers van verkrachting verwerkt 40 procent hun dramatische ervaring in stilte. Het is hen onmogelijk erover te spreken met familie, vrienden of kennissen. Wie dat wel doet, botst vaak op een muur van onbegrip en ongeloof. Zoals eerder opgemerkt, leiden verkrachtingen dan ook zelden tot veroordelingen. Onderzoek van The London Metropolitan University enkele jaren geleden toont aan dat van de 100 Belgische dossiers die werden onderzocht er slechts 4 resulteerden in een gerechtelijke veroordeling. Volgens Amnesty International is er sprake van een maatschappij waar seksueel geweld schering en inslag is. Een kwart van de vrouwen werd ooit door een partner gedwongen tot seks. Dertien procent werd verkracht door iemand die niet haar partner is. Een kwart van de vrouwen werd ooit op een publieke plaats fysiek lastig gevallen. Maar liefst zeven procent van de vrouwen werd misbruikt als minderjarige. Wanneer vormen van overschrijdend gedrag zoals een persoon met een machtspositie op het werk die fysiek opdringerig is of ongewenste seksueel getinte boodschappen via sms of internet verstuurt worden meegeteld, heeft ruim 57 procent van de Belgische vrouwen te maken met een aantasting van hun fysieke integriteit, zegt Amnesty International.

Justitie laat verkrachting massaal onbestraft

In antwoord op een parlementaire vraag heeft minister van Justitie Geens dezer dagen laten weten dat de afgelopen 5 jaar in Belgie 50,21 procent van de verkrachtingszaken werd geseponeerd, dus onbestraft werd gelaten. In tweederde van deze gevallen gebeurde dat omdat er niet voldoende bewijzen voor verkrachting bestonden. 16 procent van de geseponeerde gevallen kwam doordat de dader onbekend was. Het ministerie van Justitie spreekt berichten dat verkrachting niet ernstig zou worden genomen tegen. In de praktijk blijkt echter geregeld dat de politie te weinig rechechewerk verricht bij aangiften wegens verkrachting. Het komt geregeld voor dat vrouwen die op een politiebureau aangifte doen wegens verkrachting of ander seksueel geweld niet worden geloofd en dat ze zelfs worden uitgelachen, waarna ze het opgeven om recht te zoeken.