Dooddoener gaat niet meer op

Er lijkt een gevoel van onaantastbaarheid te heersen bij sommige politici, die denken dat zij zich tegenover de bevolking nog altijd van alles kunnen permitteren zonder dat dat vandaag of morgen aan het licht komt. En als dat dan wel gebeurt en de media er ruchtbaarheid aan geven, komt de politiek graag met de dooddoener dat de media het ‘populisme’ bevorderen en ‘uiterst rechts’ in de kaart spelen. Daarmee refereren zij minachtend naar de begrijpelijke reactie van de bevolking, bijvoorbeeld op de sociale media en in het stemhokje. Het vervelende voor de politici is dat de bevolking deze dooddoener niet meer pikt en zich van hen afkeert.

Rotte appels

Mogelijk zijn er lezers, die, kennis genomen hebbende van het hierboven vermelde, meer concreet gemaakt willen zien wat politici zoal mispeuteren. Welnu, wat de bevolking rechtstreeks keihard raakt, is de totale breuk met de verkiezingsbelofte door de meeste meerderheidspartijen, namelijk dat er geen sprake zou zijn van belasting- en andere lastenverhogingen, al dan niet verkapt. Denk maar aan de duizelingwekkende stijging van de energieprijzen, de steeds maar toenemende woonlasten, waardoor velen hun huur niet meer kunnen betalen, de drastische besparingen in onder meer de gezondheidszorg en de vaststelling dat anderhalf miljoen Belgen, onder wie vele kinderen, in schrijnende armoede moeten leven zonder uitzicht op verbetering. Het zouden deze misstanden moeten zijn die de politici van de meerderheid ervan zouden moeten weerhouden zichzelf op de borst te kloppen omdat het ‘economisch’ allemaal zo goed gaat in België ...

Enige realiteitszin, terughoudendheid en bescheidenheid zouden meer op hun plaats zijn. Het tegendeel blijkt het geval. Want terwijl de politici hier hun mond vol hebben over de ‘schandalige’ corruptie in Italië, Spanje, Griekenland, Bulgarije en Roemenië, hebben ze zelf ook boter op het hoofd. (Voor een goed begrip: het gaat niet om alle politici, maar over de rotte appels in het parlementaire halfrond waarop geen getal te plakken is om de eenvoudige reden dat van transparantie over hun doen en laten geen sprake is.)

Geschenken, giften ...

Uit de resultaten van een recent onderzoek van de Greco, een onafhankelijke werkgroep van de Raad van Europa die speurt naar corruptie bij de lidstaten van deze club, blijkt dat België de afgelopen jaren niets gedaan heeft om de strijd tegen corruptie bij parlementsleden en rechters te intensiveren. De Greco verzocht België acht jaar geleden al de corruptie ernstiger te bestrijden, maar zonder resultaat. De anticorruptiewaakhond herhaalde dat verzoek in 2014 en stelde 15 maatregelen om het gelobby bij parlementsleden aan een betere controle te onderwerpen. Volgens de Greco blijken die maatregelen drie jaar later zo goed als niet genomen. Zo is nog steeds niet duidelijk wie in eigen land of in het buitenland geschenken, giften en andere voordelen of beloningen geeft aan parlementsleden in België (federaal of gewestelijk) en waarvoor precies. Daarop bestaat volgens de Greco nog steeds geen serieuze controle. Er zijn ook geen regels voor de relaties tussen parlementsleden en lobbyisten. Evenmin bestaat er een garantie dat parlementsleden hun onschendbaarheid tegen gerechtelijke vervolging niet misbruiken als het gaat om corruptie of andere laakbare feiten, die niets te maken hebben met hun parlementaire werkzaamheden.

Plotselinge rijkdom

De Greco neemt ook geen genoegen met de lakse manier waarop officieel wordt geregistreerd welk vermogen parlementsleden hebben in binnen- en buitenland. Ook de manier waarop de vermogensgegevens publiek worden gemaakt, bevalt de Greco niet. En wanneer blijkt dat parlementsleden zich tijdens hun mandaat plotseling hebben verrijkt, gaat er officieel nergens een belletje rinkelen en wordt ook niet gecontroleerd waar die rijkdom vandaan komt. Kortom, er bestaat geen doeltreffende controle op de deontologische regels en er zijn geen sancties tegen parlementsleden die hun veronderstelde integriteit aan de laars lappen. En het publiek wordt er al helemaal niet van op de hoogte gebracht als een parlementslid in de fout is gegaan, tenzij de media ruchtbaarheid aan de zaak hebben gegeven.

De Greco constateert dan ook een totaal gebrek aan transparantie in het parlementaire milieu, waartoe, om je er even aan te herinneren, ook de oppositiepartijen behoren. Zij zouden ook in actie kunnen komen en voorstellen kunnen doen om tegemoet te komen aan bezwaren van de Greco. Niet dus! De anticorruptiewaakhond heeft België nu tot 31 oktober van dit jaar de tijd gegeven om orde op zaken te stellen, maar niets doet vermoeden dat beterschap op komst is. Temeer omdat de politiek de veroordeling door de Greco deels ontkent.

Verontrustend

Opmerkelijk en eigenlijk ook verontrustend is tenslotte dat de Greco ook vragen heeft bij de controle op de onpartijdigheid van rechters bij de Raad van State (toch het hoogste rechtscollege). Dat is een constatering die in een rechtsstaat heel wat belletjes zouden moeten doen rinkelen en politici tot actie zouden moeten aanzetten. Op zijn minst zouden ze tot parlementaire vragen aan de minister van Justitie aanleiding moeten geven omdat, als rechters bij de Raad van State partijdig zouden zijn, de onafhankelijke rechtspraak en de rechtsstaat gevaar lopen. Maar geen enkele politieke partij, laat staan parlementslid van meerderheid of oppositie geeft er blijk van zich daarvoor te interesseren. Is dat niet frustrerend voor de gewone burger?

Terzijde:

Gratis alcohol voor parlementsleden mag blijven 

De deontologische commissie van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft tevergeefs geprobeerd om gratis alcohol uit het parlement te bannen. De Kamerleden hebben afgelopen week bot geweigerd op dat verzoek in te gaan. De fractievoorzitters vinden dat er geen alcoholprobleem bestaat in het parlement en dat er dus geen einde komt aan het gratis aanbieden van bier, wijn en sterkere alcoholische dranken aan parlementsleden. Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) had de deontologische commissie ingeschakeld na het incident met Open VLD-Kamerlid Van Biesen, die (mogelijk iets boven zijn theewater) in de Kamer tegen zijn SP.A-collega Meryame Kitir had gezegd dat zij beter naar Marokko zou terugkeren. Het incident werd nadien opgeklopt tot een verwerpelijk voorbeeld van racisme, maar verschillende parlementsleden willen zonder dat hun naam wordt genoemd wel kwijt dat het in feite vooral om zattemanspraat ging, wat Van Biesen ontkent. Bracke vroeg de commissie welke sancties genomen konden worden tegen dergelijke 'misplaatste, respectloze of onhoffelijke uitspraken'. De commissie antwoordde dat een belangrijke oorzaak van  dit soort respectloze uitspraken alcohol is ... Ze vond dat de Kamer zelf zou moeten voorkomen dat parlementsleden tijdens de debatten onder invloed van alcohol zijn. Ook vroeg de commissie om een einde te maken aan het systeem van gratis wijn en bier dat nu in de koffiekamer van de Kamer bestaat en waarvan rijkelijk gebruik wordt gemaakt. 'Zelf heb ik, toen ik in de Kamer zat, genoeg meegemaakt tijdens lange zittingen’, zegt commissievoorzitter Pieters (N-VA). Sommige parlementsleden werden volgens hem heel onaangenaam als ze gedronken hadden. 'Is het nog wel van deze tijd om (gratis) alcohol te serveren in het parlement?', zo vraagt Pieters zich af. De regeling werd eind jaren negentig ingevoerd door toenmalig Kamervoorzitter Herman De Croo (Open VLD). Die vond dat nodig omdat veel parlementsleden er niet voor terugdeinsden om tijdens de debatten (hun werk dus) te gaan drinken op café. Door het drinken van alcohol in de koffiekamer toe te staan, zou de sociale controle zijn toegenomen en het alcoholgebruik (of misbruik) zijn afgenomen. Gelukkig maar dat er in het bedrijfsleven helemaal anders over dit probleem wordt gedacht. 

Update 26 januari 2017:

In een reactie op de commotie en publieke verontwaardiging rond het gratis uitdelen van bier, wijn enzovoorts aan leden van het federaal parlement heeft het Bureau van de Kamer nu toch plotseling unaniem besloten om alcoholische dranken betalend te maken. Dat heeft Kamervoorzitter Siegfried Bracke bevestigd. Het Bureau vindt het niet nodig om het alcoholgebruik verder te beperken. Kamerleden zouden volgens een intern onderzoek van het Bureau gemiddeld per maand drie glazen bier drinken en twee glazen wijn. 'Daar geloof ik niets van', verklaarde een lid van de oppositie tegenover ons in een telefoongesprek. De man staat ongetwijfeld niet alleen met deze mening. Ook in het Vlaams Parlement is bier en wijn gratis in de koffiekamer. Vlaams parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) verklaarde onlangs dat hij niet van plan is om daarin verandering te brengen. Mogelijk verandert hij van mening nu de Kamer toch gratis bier en wijn heeft afgeschaft.