Wat is een eetstoornis?

Mensen die lijden aan een eetstoornis zijn enorm bang om aan te komen. Ze zijn geobsedeerd door hun gewicht, door eten of niet eten en afvallen. Op een extreme manier proberen ze controle te hebben over hun lichaam door een ongewoon eetpatroon aan te nemen. Er bestaan verschillende soorten eetstoornissen: anorexia nervosa, boulimia nervosa, eetbuistoornis en nog enkele minder bekende stoornissen.

Anorexia nervosa

Anorexia nervosa is een eetstoornis, waarbij mensen een vertekend beeld hebben van het eigen lichaam: ook al zijn ze al graatmager, toch vinden ze zich nog steeds te dik. Ze hebben een gigantische angst om dik te worden en streven daardoor een abnormaal lichaamsgewicht na.

Er worden twee types onderscheiden:

• het beperkende type, waarbij de nadruk ligt op het streng onder controle houden van het gewicht door weinig te eten (vaak in combinatie met overmatig lichamelijke activiteiten), en
• het purgerende type, ook wel bekend als het gemengde type. Bij deze vorm wordt niet alleen beperkt in voedselinname, maar wordt ook gebraakt of gelaxeerd om het gegeten voedsel weer kwijt te raken. Dat kan worden voorafgegaan door eetbuien, maar dat hoeft niet.

De ziekte komt voor onder 7% van de bevolking. Ze treft vooral meisjes en vrouwen (85%-95%), maar ze kan ook voorkomen bij jongens en mannen (5%-15%).

Door onvoldoende voeding kan het lichaam zo verwaarloosd worden dat er een levensbedreigende situatie ontstaat. Vaak belanden anorexiapatiënten in het ziekenhuis wegens velerlei lichamelijke klachten en ondergewicht.

Tal van signalen kunnen op anorexia wijzen: maaltijden overslaan, vaak ‘geen trek’ hebben, stiekem weggooien van eten, onderhands gebruik of bewaren van laxeermiddelen, plas- of dieetpillen, niet willen eten waar anderen bij zijn, of het eetgedrag juist aan anderen aanpassen, verpakkingen lezen en letten op calorieën, extreem kieskeurig met eten zijn, zichzelf lelijk en dik voelen, afkeer uiten van ‘dik’ zijn, sterke stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, enorme onzekerheid, duizeligheid, flauwte, menstruatieproblemen, donsvorming op het lichaam.

Mogelijke lichamelijke gevolgen van anorexia zijn onder andere moeheid, vertraagde bloedsomloop, koude handen en voeten, vertraagde maaglediging, verstopping, hormonale veranderingen (bv. menstruatiestoornissen), nierstenen, osteoporose, verkleining van het slagvolume van het hart, langzame en onregelmatige hartslag, hartfalen, misselijkheid, flauwvallen, uitdroging van de huid en haaruitval. Circa 15% van de gevallen loopt fataal af.

Boulimia nervosa

Mensen met boulimia nervosa hebben doorgaans een normaal gewicht of een licht overgewicht. Ze hebben vaak het gevoel dat ze geen controle hebben over hun eetgedrag, waardoor ze regelmatig last hebben van eetbuien, en proberen daarna die extra calorieën te ‘compenseren’. Die compensatie kan op twee verschillende manieren gebeuren, vandaar dat er ook gesproken wordt over twee types boulimia:

• purgerende boulimia, waarbij geprobeerd wordt om het overtollige voedsel weer kwijt te raken door te braken, laxeermiddelen of klysma’s te gebruiken, en
• niet-purgerende boulimia, waarbij men gaat vasten, streng diëten of extreem veel gaat sporten om te vermijden dat men aankomt.

Deze twee types kunnen ook samen voorkomen.

Eetbuistoornis

Mensen die lijden aan een eetbuistoornis, of binge eating disorder, eten dwangmatig te veel. In een korte tijd, een eetbui genoemd, eten ze grote hoeveelheden voedsel zonder dat ze daar controle over hebben. In tegenstelling tot bij boulimia nervosa, hebben mensen met een eetbuistoornis na zo’n eetbui niet de drang om de extra calorieën te compenseren. Wel voelen ze zich nadien vaak erg schuldig of walgen ze van zichzelf. Sommige mensen die kampen met een eetbuistoornis hebben een normaal gewicht, maar veel hebben (extreem) overgewicht.

Andere eetstoornissen

Als iemand enkele, maar niet alle symptomen van een bepaalde eetstoornis bij zichzelf herkent, dan heeft hij of zij waarschijnlijk een ‘andere gespecificeerde voedings- of eetstoornis’. Meer informatie hierover vind je op deze pagina. 

Eetstoornissen op middelbare leeftijd

Meestal worden eetstoornissen gelinkt aan tieners en jonge vrouwen. Volgens een recente studie uitgevoerd door University College London zou zo’n 3% van de 5300 ondervraagde vrouwen rond de 40-50 jaar echter in het afgelopen jaar nog te kampen gehad hebben met een eetstoornis. Traumatische levenservaringen, zoals een scheiding of het verliezen van een kind of geliefde, of financiële problemen kunnen op latere leeftijd een eetstoornis triggeren.

Voor veel vrouwen die deelnamen aan het onderzoek was het de eerste keer dat ze over hun eetproblemen gepraat hadden. Volgens Beat, een Britse organisatie die werkt rond eetstoornissen, zoeken oudere patiënten minder snel hulp omdat ze niet passen in het stereotype beeld van iemand die lijdt aan een eetstoornis, d.w.z. een jonge vrouw. De kans op een volledig en snel herstel wordt echter significant vergroot als er snel een behandeling wordt gevonden.

Bronnen: 

ANBN

The Telegraph