Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie die mensen helpt om traumatische ervaringen te verwerken. SenNet Psychologe Veronika Sjinkarenko gaat dit keer in op de schokkende ervaringen die mensen trauma’s kunnen bezorgen en vertelt meer over deze redelijk simpele behandelingstechniek EMDR die je op tamelijk korte tijd beter kan doen voelen.

Traumatische gebeurtenis

Bijna iedereen maakt het wel mee in zijn leven dat hij of zij met iets geconfronteerd wordt, dat hem de adem ontneemt. Het leven draagt vaak schokkende gebeurtenissen met zich mee die we moeilijk van ons af kunnen schudden. Dit noemen we een traumatische gebeurtenis. Dit is iets dat je zo aangrijpt wanneer je het meemaakt, dat het in je geheugen gegrift blijft. Op zo een moment word je letterlijk overspoeld door emoties. Je hart slaat een slag over en je hapt naar adem. Of je verkeert in trance en blijft heel rustig, om pas dagen later te merken dat bepaalde beelden steeds terug komen en dat de angst je om de keel grijpt.

Kleine en grote gebeurtenissen

Hoe groot de impact van een gebeurtenis is op je leven, hangt niet echt af van de gebeurtenis zelf, maar van de betekenis die de persoon aan het gebeuren geeft. Er zijn natuurlijk zaken die zo goed als iedereen heel aangrijpend vindt; een ongeval, een verkrachting, een overval, … Soms kunnen pesterijen of krenkingen in de jeugd, nog steeds invloed hebben op je leven nu.

Wat maakt dat iemand er geen last van overhoudt?

Het is heel normaal dat mensen na een zeer schokkende gebeurtenis even helemaal van slag zijn. Ze ervaren die als zo erg, dat ze het niet kunnen ‘behappen’.

Praten en begrip krijgen

Praten over wat er is gebeurd kan heel goed helpen. Elke keer dat je over het gebeuren praat, herbeleef je het een beetje. Op deze manier kan de zware lading wat minder worden.

Begrip van anderen is ook heel belangrijk. Als er rondom jou mensen zijn die bereid zijn om meermaals naar je verhaal te luisteren en er interesse voor tonen, je troosten en je begrijpen, dan zal dit je verwerking versterken.

Anderzijds is het niet zo dat als iemand jaren last blijft hebben van een trauma, dat er geen liefdevolle mensen naast de persoon staan! Sommige gebeurtenissen zijn nu eenmaal zo erg dat ze in ons geheugen en in ons systeem blijven zitten. Er zijn ook dingen waarover mensen niet zo graag praten. Wanneer seksuele grenzen worden overschreden bijvoorbeeld, blijven veel mensen zwijgzaam uit schaamte.

Wat kan het effect zijn van trauma?

De effecten van onverwerkt trauma kunnen heel verregaand zijn en iemands leven sterk beperken.
Bij iedere persoon komt dit anders tot uiting. Wat je allemaal kan ervaren gaat van opdringende beelden (flashbacks, dromen) of sensaties zoals geuren of geluiden die je waarneemt en die uit het niets lijken op te duiken.

Soms beginnen mensen plaatsen of personen te vermijden die te maken hebben met een trauma omdat ze bij de confrontatie veel lijden ervaren. Dat kan na een tijd tot gevolg hebben dat de wereld van een persoon heel klein wordt en hij of zij gekweld wordt door bijkomende angsten en depressies.

EMDR voor traumaverwerking

Een heel effectieve methode die nu door veel psychologen en psychiaters wordt toegepast voor traumaverwerking is EMDR dat staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. 

EMDR is eind jaren ‘80 ontwikkeld door Francine Shapiro. Ze heeft ontdekt dat wanneer ze haar ogen heen weer bewoog en tegelijk een gebeurtenis voor de geest haalde, dat de emotionele lading van het gebeuren verminderde.

Doen wat werkt

Deze methode heeft veel onderzoek doorstaan en zijn effectiviteit bewezen. Hierdoor, en eveneens door de korte behandelingsduur, is EMDR een heel populaire behandeltechniek geworden. 

Anderzijds zijn er mensen die EMDR niet aanvaarden omdat we eigenlijk niet heel zeker weten waarom het werkt.
Een theorie die nu door meeste psychologen wordt aanvaard, is deze waar de oogbewegingen vergeleken worden met die van de REM-slaap. Deze slaap helpt ons de gebeurtenissen van de dag te verwerken. Als je goed kijkt naar een persoon in REM-slaap, dan zie je zijn ogen ook van links naar rechts bewegen, net zoals bij EMDR.

En de behandeling concreet?

Heel concreet komt een behandeling met EMDR er op neer dat je met de behandelaar de traumatische gebeurtenis overloopt. Dan bepaal je wat het meest aangrijpende beeld is voor jou en wat je liever zou voelen bij deze herinnering.

Dan gaat de behandelaar vragen om aan bepaalde beelden te denken en moet je met je ogen zijn vinger volgen.

Dit klinkt heel eenvoudig en dat is het ook. Toch is deze procedure ook heel intens. Diepe emoties kunnen op dit moment naar boven komen en worden daar verwerkt. Tijdens de behandeling komen ook een heleboel associaties in je op en ga je van gedachte naar gedachte.

Korte behandeling

Een volledige EMDR behandeling voor de verwerking van een trauma duurt niet lang, van één tot tien sessies.
Dit is heel kort als je bedenkt dat sommige mensen jarenlang kunnen blijven rondlopen met de schade van een trauma. Of dat sommige behandelingen bij een psychiater of psycholoog jaren kunnen blijven aanslepen.