Scheldtirades, dreigementen, schuttingtaal... Waarom lijken mensen in mails, in chat of op fora de pedalen te verliezen? Ze schrijven kwetsende zaken via het internet, die ze nooit in het echt zouden durven zeggen. Ook op SenNet. Maar wist je dat onderzoek aantoont dat deze geschreven kwetsende berichten wel even hard aankomen? Daarom wordt gepleit voor 'Netiquette' ofwel 'goede manieren op het internet'.

Onbeleefdheid op het internet

50-plussers blijken op het internet even onbeleefd te zijn als jongeren. En misschien is het bij hen nog wel erger gesteld. Tja, wie denkt dat verstand met de jaren komt, slaat de bal mis in dit geval: 50-plussers blijken op het internet even onbeleefd te zijn als jongeren. En misschien is het bij hen nog wel erger gesteld: Wat er soms geschreven wordt in contacten op het internet tart alle verbeelding: er wordt gescholden, gefulmineerd, gedreigd, beledigd, gesneerd. Mensen worden in ferme schuttingtaal uitgemaakt voor het vuil van de straat. Er wordt 'geroepen' , door koeien van letters te gebruiken. We durven kennelijk via de computer dingen te schrijven die we in het echte leven nooit tegen iemand zouden zeggen. Vind je dat ook geen vreemd, opmerkelijk fenomeen?

Waarom overschrijden we grenzen van de welvoeglijkheid op het net?

We uiten cyberhaat op de chat of in een mail, terwijl we in een brief nog wel eens drie keer zouden nadenken. De vraag is hoe het komt dat we op het internet de grenzen van het welvoeglijke overschrijden? En dat op een manier dat we dat in een persoonlijk contact nooit zouden durven of doen. We uiten cyberhaat op de chat of in een mail, terwijl we in een brief nog wel eens drie keer zouden nadenken. Misschien zouden we op onze ongenoegens wel opschrijven, maar nooit versturen. Hoe komt dat?

Handgeschreven brief dwingt tot nadenken.

Er zijn bij het proces van het schrijven en versturen van een brief heel wat barrières ingebouwd. Ten eerste gaat met pen op papier schrijven al veel trager dan tokkelen op de computer. Dat maakt dat je goed moet focussen op wat je zegt, want je 'denkt' veel sneller dan je woorden met pen op papier kan zetten en zo kom je tijdens het schrijfproces al tot bezinning.

Nalezen is een confrontatie.

Nalezen is sowieso confronterend. Het kan je het besef geven dat je de zaken toch nogal pittig stelt of 'harde taal' gebruikt. Ook lees je een handgeschreven brief meestal nog eens na. Staan er spelfouten in, ben ik niets vergeten? Soms moet je hem zelfs herschrijven omdat je teveel hebt 'doorgekrast'. Nalezen is sowieso confronterend. Het kan je het besef geven dat je de zaken toch nogal pittig stelt of 'harde taal' gebruikt. Omdat schrijven tijd in beslag heeft genomen en je jouw ongenoegens hebt kunnen uitten, ben je al een beetje bedaard en kom je tot de conclusie dat het sop de kool niet waard is.

In de brievenbus.

Nu is je brief nog steeds niet gepost. Al weer tijd voor bezinning. Je moet je de brief in een envelop steken. Een adres zoeken van je bestemmeling. Heb je een postzegel? Ook zal je niet onmiddellijk de straat opgaan om je brief te posten dus staat of ligt ze in je blikveld nog wel enige tijd te wachten vooraleer je hem naar de brievenbus brengt. Ook tijdens die fase is er bedenktijd, tijd om op je stappen terug te keren, de brief nog eens na te lezen, te verscheuren of te besluiten ze niet te verzenden.

Onbezonnen door de snelheid van het net.

Al die fasen van 'bezinning en verwerking' sla je over als je reageert via de computer. De snelheid van het internet wordt dan ook wel eens als een van de oorzaken aangeduid voor onbeleefdheid op het internet. Zoals we al aanhaalden gaan onze gedachten razendsnel en onze emoties kunnen in een vingerknip hoog oplopen. En dat kan je in een mail of chatbericht vliegensvlug uiten. Je wordt overmand door gevoelens en tokkelt die vliegensvlug neer. Dan wordt er nog maar één druk op de enterknop gevraagd, en hup, je boze woorden zijn verzonden. En daar is niets meer aan te doen.

Anoniem is gemakkelijker.

En wist je dat onderzoek aantoont dat je woorden even hard kwetsen als wat je face-to-face tegen iemand zegt? Bovendien houd niemand je een spiegel voor als je je in je eentje aan het druk maken bent achter je computer. Dat helpt niet echt om zaken te relativeren. Je ziet alleen je eigen 'sterretjes' voor je ogen en niet het teleurgestelde, verbouwereerde gezicht of de gekwetste naar wie je jouw boze woorden richt. Je reactie wordt dus min of meer 'ontmenselijkt' en je draaft door. Dit is ook één van de problemen bij cyberhaat. Je realiseert je niet dat je berichten aankomen bij échte mensen, mensen van vlees en bloed, net als jij. Maar die moet je geschreven scheldproza wel lezen. En wist je dat onderzoek aantoont dat je woorden even hard kwetsen als wat je face-to-face tegen iemand zegt?

Netiquette: Beleefd en hoffelijk zijn op het internet.

In onze dagelijkse omgang met anderen gelden een aantal beleefdheidsregels om het voor iedereen aangenaam te houden. Op het internet is dat niet anders. Waar we het in onze dagelijkse samenleving hebben over etiquette, spreekt men voor het internet van netiquette, een samentrekking van internet en etiquette. Netiquette is van toepassing in alle onderlinge contacten op het internet, met andere woorden bij het versturen van e-mails, het chatten, op internetforums, nieuwsgroepen enz.

Prettig met elkaar omgaan is ook op het internet fijner.

Netiquette gebruiken we om prettig met elkaar om te gaan op het internet. Etiquette bestaat onder vele vormen. Over het algemeen vertelt ze ons hoe we ons moeten gedragen in bepaalde situaties: dit kan gaan over tafelmanieren, omgangsvormen, dresscode... Netiquette gebruiken we om prettig met elkaar om te gaan op het internet. Hier is dit nog belangrijker dan in de échte wereld. Want we zien de reactie van de ander niet. Als je iets verkeerd zegt tegen iemand of je woorden vallen verkeerd, dat kan je dat in 'face-to-face contact' waarnemen door bijvoorbeeld het verstarren van de houding, het 'dichtklappen' van de ander. Via de computer zien we geen lichaamstaal, horen we geen intonatie van de stem. Die moeten we er allemaal 'bijdenken'. Dat laatste element maakt ook 'humor' in een mail niet zo gemakkelijk is. Vandaar de 'smileys' of 'uitdrukkingen' die we kunnen gebruiken om aan te geven hoe we onze woorden bedoelen.

10 keer netiquette. Wat gij niet wilt dat u geschiedt...

Net zoals bij het schrijven van brieven gelden er ook op het internet regeltjes om beleefd en hoffelijk over te komen. Het is eigenlijk simpel allemaal. We moeten gewoon uitgaan van ons gezond verstand.

1. 'Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet'. Gedraag je in mails, chat of op fora tegenover anderen zoals je zelf aangesproken wilt worden.
2. Houd altijd in het achterhoofd dat je aan de andere kant van je scherm een ander bereikt. En misschien wel heel veel mensen... je reactie is dus persoonlijk.
3. Gebruik geen HOOFDLETTERS om iets te benadrukken. Het gebruik van HOOFDLETTERS op het internet staat gelijk aan SCHREEUWEN.
4. Neem je voor beleefd te blijven en je goede manieren te houden op het net. Dus slinger geen beledigingen naar een ander zijn hoofd en gebruik geen onbehoorlijke taal.
5. Bemoei je met je eigen zaken, niet met ruzies van anderen.
6. Onthoud dat fouten maken menselijk is, dus vergeef de mensen hun fouten en relativeer.
7. Respecteer de privacy van anderen, dus hang niet diens vuile was buiten.
8. Gebruik nooit je eigen naam, maar onderteken elk bericht met je online name of nickname.
9. Relativeer. Is het allemaal de moeite waard?
10. Laat je niet opruien of meeslepen in emoties door de opwinding of het taalgebruik van anderen. Negatieve, aanvallende, beledigende en opzwepende berichten die met opzet op het internet worden gezet noemen we 'flames'. Bij 'flaming', ofwel 'vuurtje stook', wil men op een discussieforum expres negativiteit ontlokken. Af en toe proberen flamers alleen de andere mensen die deelnemen aan het forum te ontstemmen of te beledigen. In dit geval noemt men hen trolls. Het langere tijd over en weer posten van flame berichten wordt een flame war genoemd. Soms worden hele nieuwsgroepen een tijd geheel gevuld met dergelijke wars.

Ziezo, en nu maar verder lezen in een positieve, aangename computerwereld! Die maken we zélf!