Opsporing van borstkanker

Wat is opsporing? Wat is een mammografie?

Een opsporing is een medisch onderzoek dat wordt uitgevoerd om een onvermoede ziekte (bijvoorbeeld een gezwel) zonder zichtbare symptomen in een vroeg stadium aan het licht te brengen. Het doel is de kans op genezing te vergroten in vergelijking met wanneer de ziekte zich spontaan zou openbaren.

Een mammografie is een radiografie van de borsten die toelaat om extreem kleine letsels op te sporen.

Bij een opsporingsmammografie neemt men 2 foto’s per borst, die gelijktijdig door twee radiologen geanalyseerd worden. Indien nodig worden bijkomende onderzoeken, bijvoorbeeld een echografie, bij een volgend onderzoek uitgevoerd.

Officieel opsporingsprogramma
Vrouwen van 50 tot en met 69 jaar kunnen om de twee jaar een gratis opsporingsmammografie laten uitvoeren. Wenst u meer te weten over de organisatie van de opsporing, kunt u klikken op onderstaande links:

• In Vlaanderen
• In Brussel
• In Wallonië

Laat een mammografie toe om kanker te vermijden? Zeker niet!
Een mammografie is geen verzekering tegen borstkanker. We herhalen nog eens dat ze toelaat bij vrouwen die nog geen zichtbare symptomen vertonen, extreem kleine letsels op te sporen die nog niet zichtbaar of bij palpatie nog niet voelbaar zijn.

Jammer genoeg geven niet alle borstkankers vroegtijdige letsels die je op een mammografie kunt zien (ongeveer één op de tien). Soms ontstaat een nieuwe kanker tussen twee screeningsmammografiën in.

In elk geval, als u zelf een afwijking vaststelt (hoe klein ook), zelfs na een normale mammografie, raadpleegt u best zo snel mogelijk uw huisarts of uw gynaecoloog.

Voor wie is de screeningsmammografie bedoeld?
Voor alle vrouwen van 50 tot en met 69 jaar

De screeningsmammografie is bedoeld voor alle vrouwen van 50 tot en met 69 jaar die niet in behandeling zijn voor borstkanker, met inbegrip van vrouwen die nog nooit een klacht hebben gehad. De eerste dag van het kalenderjaar waarin u 50 wordt en de laatste dag van het kalenderjaar waarin u 69 wordt, gelden als referentie.

Praktische informatie

• Wat moet ik doen?
  U hebt de keuze uit twee mogelijkheden.

   

  Ofwel praat u er spontaan over met uw huisarts of uw gynaecoloog, die u dan alle nodige informatie zal geven, u raad zal geven en u zal doorverwijzen naar een door de Vlaamse Gemeenschap erkende mammografie-eenheid.

  Ofwel wacht u op de persoonlijke uitnodiging die het coördinatiecentrum u zal bezorgen. In die uitnodiging staat vermeld waar en wanneer u de mammografie gratis kunt laten uitvoeren.

• Waar moet ik dan heen?
  Om gratis te zijn, moet de screeningsmammografie gebeuren in een mammografie-eenheid (radioloog, kliniek of mammobiel) die op basis van kwaliteitscriteria erkend is door de Vlaamse Gemeenschap.

   

  De erkende radiologische diensten kunt u opvragen bij de Kankerfoon (0800 15 802).

  Wanneer u verwezen wordt naar of uitgenodigd wordt bij de erkende mammografische eenheid (een vrouw kan niet op eigen initiatief naar de radioloog), zal men u de naam van uw huisarts en/of uw gynaecoloog vragen. Die informatie is onmisbaar voor de opvolging. Zonder opvolging zou de opsporing nutteloos zijn.

• Enkele tips vooraf
  • U hoeft enkel uw bovenkledij uit te trekken. Draag dus een blouse of een pull-over en een rok of broek.
  • Draag geen halsjuwelen.
  • Breng geen deodorant aan. Dat kan immers de kwaliteit van de opnamen aantasten.
  • Breng uw SIS-kaart mee.
  • Zeer belangrijk: breng uw oude mammografieën mee, als u die hebt.
  • Neem uw verwijsbrief of uw uitnodiging mee, als u op de uitnodiging van het screeningscentrum ingaat.
  • Vrouwen die nog niet in de menopauze zijn, laten de mammografie best uitvoeren tussen de vierde en de veertiende dag na het begin van de regels.
    
    
• Hoe vaak moet ik een mammografie laten uitvoeren?
  Het opsporingsprogramma voor borstkanker voorziet een mammografie om de twee jaar. Uiteraard beslist u zelf of u al of niet op de uitnodiging ingaat.

   

  Rekening houdend met de frequentie van borstkanker en de voordelen van een in ideale omstandigheden uitgevoerde mammografie kunnen we u enkel aanraden om aan het opsporingsprogramma deel te nemen.

Over het onderzoek zelf

• Zijn de gebruikte stralen gevaarlijk?
  Een mammografie maakt inderdaad gebruik van X-stralen röntgestralen. De moderne apparaten zijn echter zo gemaakt dat ze niet echt gevaar voor de gezondheid inhouden. Zelfs als u de voorbije twee jaar radiografieën hebt laten maken (bij de tandarts of na een ongeval bijvoorbeeld), moet u zich over de mammografie geen zorgen maken.
  
  
• Is een mammografie pijnlijk?
  Sommige vrouwen vinden een mammografie onaangenaam of zelfs pijnlijk, omdat de borst tijdens het onderzoek tussen twee platen wordt samengedrukt. Dat is nodig om voldoende duidelijke foto's te krijgen.
  
  
• De hinder verdwijnt snel na het onderzoek. Om het ongemak te beperken, raden we vrouwen die nog niet in de menopauze zijn, aan om de mammografie tussen de vierde en de veertiende dag van de regels te laten uitvoeren.
  
  
• Hoelang duurt het onderzoek?
  De screeningsmammografie vraagt geen bijzondere voorbereiding. De procedure neemt een tiental minuten in beslag. Men zal u vragen even te wachten, om de tijd te hebben om de kwaliteit van de radiografieën te beoordelen. Als de kwaliteit onvoldoende is, wordt het onderzoek herhaald. Extra foto's wil dus niet zeggen dat kanker gevonden is.

Over de resultaten

Hoe en wanneer krijg ik het resultaat van het onderzoek?
Minstens twee radiologen die onafhankelijk van elkaar werken, zullen de radiografieën onderzoeken. Het resultaat volgt dan ook niet onmiddellijk na het onderzoek. ingevaal van twijfel zal een derde radioloog de opnames bekijken (derde lezing). Binnen de twee tot drie weken zullen u en de arts die u hebt aangeduid, de resultaten van uw onderzoek ontvangen.