Zonnesteek

Algemeen
Zoals bekend komt uitputting door warmte het meest voor bij hittegolven en dergelijke alhoewel flink transpireren tijdens zwaar werk ook een oorzaak kan zijn. Omdat de eerste het meest voorkomt en nu actueel is, beperk ik me hiertoe.
Oververhitting zal ontstaan als de totale hoeveelheid warmte - dat is de lichaamswarmte en de warmte van buiten - niet meer voldoende kan worden afgevoerd. Dit kan komen doordat er te veel warmte uit de omgeving wordt opgenomen, te weinig warmte wordt afgevoerd of bij een combinatie hiervan. Het lichaam verliest warmte door warmte uit te stralen, via contact (bv. via een stoel) en door verdamping. Factoren die bepalen hoeveel warmte wordt afgevoerd zijn o.a. de omgevingstemperatuur, de luchtvochtigheid en de hoeveelheid zweet die kan verdampen.
Verder moet ook de bloedcirculatie afdoende zijn zodat genoeg bloed naar de huid kan gaan om af te koelen. Vooral ouderen en mensen met een chronische aandoening lopen meer risico, dat geldt zeker als ze alleen wonen.
Bij oververhitting zal eerst een warmte-uitputting ontstaan die later over kan gaan in een warmteberoerte. De warmte-uitputting kan komen door te groot vochtverlies, zoutverlies of beide. Alcoholgebruik verhoogt de lichaamswarmteproductie en bevordert de urineproductie waardoor dus meer water wordt verloren. Sommige medicijnen

Symptomen
Warmte-uitputting door vochtverlies: Vooral bij mensen die flink transpireren en te weinig drinken. Het begint met hevige dorst, prikkelbaarheid, zwakheid, vermoeidheid hyperventilatie en al een lichte stijging van de temperatuur. Deze mensen zullen door de beginnende uitdroging nog maar weinig urine produceren. Later komen er meer symptomen als agitatie, duizeligheid en spierspasmen. Sommigen raken bewusteloos of krijgen een psychose.

Warmte-uitputting door zoutverlies: Deze mensen vullen wel hun vocht aan maar krijgen te weinig zout binnen. Het komt vooral voor bij mensen die nog niet gewend zijn aan andere weersomstandigheden; hun zweet bevat nog te veel zout. Deze groep heeft geen hevige dorst, maar krijgt spierkrampen, moeheid, voorhoofdspijn, duizeligheid, misselijkheid en braken bij een snelle pols en een normale of zelfs verlaagde (!) lichaamstemperatuur. De huid is koud en klam.

Warmteberoerte: Tijdens een hittegolf begint de toename van het aantal mensen met een warmteberoerte bij de 4e dag. De patiënt (want dat is hij / zij inmiddels) zal plotseling bewusteloos raken, vaak gevolgd door convulsies. Soms is er eerst nog eigenaardig gedrag of agressiviteit. De temperatuur ligt bij het begin meestal al boven 41 graden en kan oplopen tot wel 45 graden. De patiënt zweet niet en heeft een rode warme en vaak droge huid. De pols loopt op tot boven de 120.

Complicaties
Door de hoge temperatuur kan het hart in de problemen komen en onvoldoende bloed rondpompen waardoor uiteindelijk shock kan ontstaan.
Er ontstaan ook grote problemen in alle organen waardoor de patiënt zal overlijden als er niet wordt ingegrepen.

Behandeling
De temperatuur moet zo snel mogelijk verlaagd worden: De patiënt moet in de schaduw worden gelegd, kleding verwijderd en de huid moet worden afgekoeld (water, natte handdoek enz.). Hierbij flink ventileren. In het ziekenhuis wordt de afkoeling ook met andere methoden voortgezet tot de lichaamstemperatuur is gedaald tot ca. 38.5 graden.

Prognose
Als iemand binnen een dag overlijdt komt dat meestal door bijv. hersenletsel. Overlijden na 1-2 weken kan het gevolg zijn van nier- en leverinsufficiëntie. De duur van de oververhitting is eigenlijk het belangrijkst voor de prognose.

Bron: Stichting Care Net