Incontinentie

Ongeveer 5 op 100 Belgen hebben last van onvrijwillig urineverlies. Nog steeds durft een groot aantal onder hen er niet over praten of hulp zoeken. Toch is het probleem in 75 tot 85% van de gevallen te verhelpen.

Inhoud:

De nieren filteren afvalproducten uit het bloed tot urine. Die komt via de urineleiders in de blaas terecht.
Als de hoeveelheid urine in de blaas groot genoeg is, voel je aandrang tot plassen. Door de sluitspier te ontspannen en de blaas samen te trekken, kan de urine via de urinebuis het lichaam verlaten.
Bij incontinentie verlies je onvrijwillig urine. Het is geen ziekte, maar een symptoom dat verschillende oorzaken kan hebben. Je kan er op elke leeftijd mee te maken krijgen.
Ouderen hebben meer kans dan jongeren en vrouwen meer dan mannen.

Vormen van incontinentie
De meest voorkomende vormen van incontinentie zijn inspanningsincontinentie, aandrangincontinentie en overloopincontinentie. Ook gemengde vormen komen voor.

Inspanningsincontinentie
Bij inspanningsincontinentie kan de sluitspier een plotse verhoging van de spanning of druk in de blaas niet meer aan. Dit kan bv. zijn wanneer je niest, hoest of iets optilt. De oorzaak kan een verslapping van de bekkenbodemspieren zijn. Vooral vrouwen hebben last van deze vorm van incontinentie.
Zwangerschap en bevalling, menopauze, operatie van de baarmoeder veelvuldig heffen en tillen, zwaarlijvigheid, chronische constipatie of een verkeerde plastechniek kunnen aan de basis liggen.

Aandrangincontinentie
Bij deze vorm van incontinentie trekt de blaaswand onwillekeurig samen en lekt de blaas. Je hebt een plots opkomende, niet te onderdrukken drang om te plassen, zodat je het toilet soms niet tijdig bereikt.
Aandrachincontinentie komt voor bij mannen en vrouwen.
Tot de mogelijke oorzaken behoren vergroting van de prostaat, infectie van de urinewegen en inname van cafeïne.

Overloopincontinentie
Wanneer je druppelsgewijs urine verliest omdat je blaas overvol is, heb je last van overloopincontinentie. De blaas kan grote volumes urine bevatten zonder dat je ooit het gevoel van een volle blaas hebt. Bij het plassen wordt meestal niet alle urine verwijderd.
Overloopincontinentie komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen en vooral op oudere leeftijd. Mogelijke oorzaken zijn vergroting van de prostaat, het niet goed function ervan van het sluitmechanisme van de blaas, een tumor of sommige geneesmiddelen (bv. antidepressiva).

Behandeling
De laatste jaren heeft de behandeling van incontinentie een grote vooruitgang geboekt. Een juiste diagnose en behandeling lossen nu reeds in 75 tot 85% van de gevallen incontinentie definitief op. Daarom neem je het best zo snel mogelijk contact op met je arts en informeer je hem/haar voldoende over hoe lang de klacht bestaat, hoe vaak het voorkomt en in welke omstandigheden.
De arts zal dan een lichamelijk onderzoek en een urine-onerzoek doen om de precieze oorzaak en de soort incontinentie te achterhalen. Soms zijn bijkomende onderzoeken nodig. Nadien kan je starten met een aangepaste behandeling.

Blaastraining
Wanneer je vaak op een dag naar toilet moet, kan je kinesist je tips geven om je blaas onder controle te houden. Op vaste tijdstippen plassen kan een hulpmiddel zijn. Door de tijdsspanne tussen twee urinelozingen langzaam te verlengen, verhoog je je blaascapaciteit en zal je een aantal keren minder moeten plassen.

Oefeningen
Heel wat incontinentieproblemen hebben te maken met verslapte bekkenbodemspieren.
Het verstevigen van deze spieren aan de basis van het bekken zorgt ervoor dat ze de blaas beter ondersteunen. Je gaat best eerst naar een kinesist om de oefeningen aan te leren. Nadien kan je ze zelf dagelijks thuis doen.

Geneesmiddelen
Naargelang het soort incontinentie kan je arts overwegen om geneesmiddelen voor te schrijven. Meestal zijn die slechts een onderdeel van de behandeling.

Operatie
Bij incontinentie grijpen dokters niet meer zo snel operatief in. In sommige gevallen is een operatie toch aangewezen, bv. om de blaas en blaashals beter te ondersteunen, bij prostaatproblemen of om een kunstmatige sluitspier in te brengen.

Hulpmiddelen
In bepaalde gevallen is een definitieve oplossing van onvrijwillig urineverlies niet mogelijk. Afhankelijk van de graad van incontinentie zijn er verschillende hulpmiddelen voor mannen en vrouwen beschikbaar. Het is belangrijk om na overleg met je arts, apotheker, verpleegkundige of verantwoordelijke van de mediotheek of thuiszorgwinkel, hulpmiddelen uit te proberen en het best geschikte hulpmiddel te kiezen.

Absorptiematerialen
Inlegluiers, broekluiers en verbanden bestaan uit drie lagen. De bovenste laag is zacht om irritatie tegen te gaan en laat de urine onmiddellijk doorlopen naar de tweede laag. Deze is opgebouwd uit een speciale stof die de urine omzet in een soort gel, waardoor één klein verband veel urine kan opvangen en de geur tegelijk verdrijft. De derde laag is van plastic en laat geen vocht door.

Opvangmaterialen