12.7.2 Vormen van bijstand

Individuele materiële bijstand heeft betrekking op het toekennen van financiële tussenkomsten voor hulpmiddelen en aanpassingen die de beperkingen als gevolg van een handicap opvangen. Dit pakket bevat vijf categorieën:

1. aanpassing van een woning (aanvullende uitrusting, meubilair, bouwen en ombouwen, installatie van een traplift, omschakeling van verwarmingstoestellen, automatische garagepoortopeners, tweede trapleuning,...)
2. mobiliteit: rolstoelen, orthopedische driewielers, duwwagens type buggy, aanpassing van de auto, hulpmiddelen bij verplaatsing voor visueel gehandicapten, aanvullende rijlessen,...
3. communicatiemiddelen voor zintuiglijk gehandicapten, zoals doventelefoon, fax, sprekende rekenmachines, minifonatoren, TV-loep, GSM, autotelefoon,...
4. pedagogische hulp bij hoger onderwijs
5. diverse hulpmiddelen: speciale bedden, anti-decubituskussens, til- en verplaatsingssystemen, toilet- of WC-stoelen, douchestoelen, wegwerpluiers,...

De meest voorkomende hulpmidden (en voorwaarden van tussenkomst) zijn opgenomen in een lijst. Deze wordt in principe om het half jaar aangepast.

Voor hulpmiddelen die niet in deze lijst opgenomen zijn, kan toch een tussenkomst gegeven worden. De aanvraag wordt dan voorgelegd aan de Bijzondere Bijstandscommissie (BBC).

Vanaf 1 januari 2002 komt het Vlaams Fonds niet enkel meer tussen in de aankoop van nieuwe hulpmiddelen, maar ook in de aankoop van tweedehandsmiddelen en de huur van hulpmiddelen in gans europa. Vanaf die datum geldt ook een nieuwe aanvraagprocedure voor terugbetaling van de hulpmiddelen. De aanvraag tot tegemoetkoming moet ingediend worden vooraleer het materiaal werd aangekocht (vroeger kon dit nog nà de aankoop). Bij deze aanvraag dient men meteen ook een voorstel toe te voegen van al het materiaal dat men de volgende vier jaar wil aanschaffen en waarvoor men een tegemoetkoming wenst. Dit voorstel wordt samen met het multidisciplinair team opgemaakt. De Provinciale Evaluatiecommissie en de administratie van het Vlaams Fonds beslissen over het te besteden budget en de aan te kopen hulpmiddelen de volgende vier jaar ('de persoonlijke bijstandskorf'). Materiaal dat niet vermeld werd bij de aanvraag, zal in principe niet terugbetaald worden indien men dit later toch aankoopt, tenzij u een herziening aanvraagt (omwille van ingrijpende verandering van uw toestand of omwille van zuinige besteding van uw budget). Na afloop van de termijn van 4 jaar, kan u een nieuwe bijstandskorf aanvragen. Het bedrag dat niet gespendeerd werd in de oude bijstandskorf kan niet overgedragen worden naar de nieuwe bijstandskorf.

Hoe verloopt een aanvraag voor een 'persoonlijke bijstandskorf'?

• Elke aanvraag voor tussenkomsten voor hulpmiddelen en aanpassingen dienen vanaf 1 januari '02 te gebeuren via het aanvraagformulier A.001.
• Voor elke aanvraag dient contact opgenomen te worden met een erkend multidisciplinair team. Zij stellen een multidisciplinair verslag op (formulier A.002). Een lijst van de erkende teams is op te vragen bij het Vlaams Fonds. Samen met het multidisciplinair team wordt een pakket van aanpassingen en hulpmiddelen samengesteld, uitgaande van de zorgbehoefte.
• Op basis van deze aanvraag oordeelt de Provinciale Evaluatiecommissie (PEC) of je als aanvrager een handicap hebt enerzijds en anderzijds leggen zij ook het niveau van de tussenkomst vast.
• Het Vlaams Fonds maakt op basis van die beslissing een lijst met hulpmiddelen en bijhorende richtbedragen. Dit is de bijstandskorf waarover je vier jaar kan beschikken.
• Binnen je korf kan je vrij schuiven met je budget. Er wordt nooit meer terugbetaald dan voorzien. Indien je budget niet volledig opgebruikt is na de periode van 4 jaar, kan je het ook niet 'overzetten' naar een volgende periode.
• Terugbetaling gebeurt enkel op basis van facturen die dateren van na de aanvraagdatum.
• Wanneer je het niet eens bent met een bepaalde beslissing, is er altijd een mogelijkheid om dit aan te vechten. Lees daarom aandachtig op de formulieren wat je hiervoor moet doen.
• Als de toestand van de persoon tijdens de periode ingrijpend verandert, kan je een herziening aanvragen.

Omdat arbeid en inkomen één van de pijlers van onze maatschappij vormen, voorziet het Vlaams Fonds in een reeks van maatregelen die de tewerkstelling van personen met een handicap bevordert. In een aantal gevallen biedt bijscholing of omscholing aan een persoon met een handicap de mogelijkheid om een gepaste betrekking te vinden. Door een systeem van tewerkstellingsbevorderende maatregelen werd het voor heel wat personen met een handicap mogelijk een geschikte baan te krijgen. Wanneer tewerkstelling op de algemene arbeidsmarkt niet de beste oplossing biedt, kan een beschutte tewerkstelling een oplossing zijn.

De zorg voor personen met een handicap is het derde bijstandsluik van het Vlaams Fonds. Personen met een handicap die thuis wonen, kunnen begeleid worden door een dienst voor begeleid wonen, zelfstandig wonen, of wanneer het gaat om kinderen, door een dienst voor thuisbegeleiding.

Voor kinderen en volwassenen bestaan mogelijkheden voor dagopvang (semi-internaten en dagcentra). Wanneer thuisverblijf niet meer mogelijk is, kan er in permanente opvang voorzien worden in de tehuizen voor werkenden en niet-werkenden.

Flexibilisering

Door het zorg-op-maat-principe poogt het Vlaams Fonds de zorgvorm aan te bieden die voor de persoon met een handicap en zijn gezin het meest geschikt is. Dit wordt mogelijk gemaakt door de kortverblijven, de logeerfunctie in voorzieningen, deeltijdse opvang, combinaties van zorgvormen, enzovoort.

In 1998 kwam er een besluit van de Vlaamse Regering m.b.t. 'een aantal voorwaarden en modaliteiten volgens dewelke het Vlaams Fonds een meer flexibel gebruik van het zorgaanbod mogelijk kan maken'.

Bedoeling daarvan is een betere differentiëring van het zorgaanbod en meer flexibel inspelen op zorgvragen en zorgbehoeften van personen met een handicap.

Bron: Werkgroep thuisverzorgers vzw