3.2 Beginnen met thuiszorg

1. Wat wenst de zorgbehoevende persoon ?
2. Wat kan de zorgbehoevende persoon nog wel en wat niet meer ? Welke zorgen heeft hij nodig?
3. Wil en kan ik voor de zorgbehoevende persoon zorgen ?
4. Welke taken kan en wil ik op mij nemen ?
5. Voor welke taken heb ik diensten nodig ? Zijn er hulpmiddelen ?
6. Op wie kan ik ook nog rekenen ?
7. Afspraken maken

De geboorte van Katrien verliep niet rimpelloos. Het was onmiddellijk duidelijk dat er iets fout gelopen was, maar niemand kon ons zeggen wat er precies aan de hand was. Daar stonden wij als jonge ouders met onze vragen : zal ze kunnen lopen, zien, schoolgaan, ... ? Na twee maanden mochten we haar meenemen naar huis. Van de éne op de andere dag stonden we met onze beide voeten in thuiszorg, want dat hadden we alvast besloten : Katrientje zou bij ons blijven wonen. Zo zijn we zelf op zoek gegaan naar mensen en diensten die ons konden helpen : de buurvrouw die oudere broer Maarten mee wou nemen tot aan de schoolpoort, mijn zus die al eens boodschappen voor ons deed, de gezinshelpster die ons huis netjes hield, de ploegbaas van mijn man die begrip opbracht als mijn man weer eens een halve dag verlof vroeg omdat Katrien onverwacht moest worden opgenomen ... . Na drie jaar thuiszorg hebben we onze draai wel gevonden, door veel te vragen, te zoeken en vol te houden. Het is niet altijd gemakkelijk (geweest), maar Katrientje woont nog steeds bij ons.

Of u kiest en blijft kiezen voor thuiszorg, hangt van vele factoren af. Praktische overwegingen uiteraard, maar ook de relatie tussen de zorgbehoevende persoon en uzelf (gaat het om uw moeder of vader, uw partner, uw kind, uw oom, ...), uw eigen persoonlijkheid en deze van de zorgbehoevende persoon ... .

Daarom kan niemand in uw plaats beslissen (laat staan oordelen) of u nu wel of niet aan thuiszorg zal en kan doen. Het is goed dat u daar even de tijd voor neemt, ook wanneer u plots en onverwacht met thuiszorg wordt geconfronteerd. Probeer de consequenties van thuiszorg op uw persoonlijk leven in te schatten en weeg af.

De gezondheidstoestand van de zorgbehoevende persoon en de mate waarin hij nog voor zichzelf kan instaan, spelen in thuiszorg uiteraard een belangrijke rol. De aard van de problemen (vb. kanker, hartinfarct, mentale handicap), de evolutie die u kan verwachten (blijft de gezondheidstoestand stabiel of zal er sprake zijn van achteruitgang ?) en de verwachte duur van de thuiszorg (enkele weken, maanden, jaren) zullen mee bepalen hoe u de thuiszorg het best organiseert.

Wees niet verlegen om aan de huisarts, de specialist of een andere deskundige een duidelijke uitleg te vragen over de ziekte of de handicap van uw gezinslid. Welke diagnose werd gesteld ? Wat houdt dit in ? Wat kan mijn kind wel en wat zal het nooit kunnen ? Wat kunnen we verwachten van de revalidatie ? Hoe gaan wij het best met vader of moeder om nu hij of zij dementerend is ? Wat kunnen wij in de toekomst nog verwachten ? Vraag gerust aan meerdere mensen advies tot u duidelijk weet waar u voor staat. Ook in boeken vindt u vast wel belangrijke informatie. Verder kan u terecht bij de regionale dienstencentra. Praten met mensen die dezelfde ervaringen hebben gehad, levert vaak zeer concrete tips op en kan een steun zijn op moeilijke momenten (vb. via Werkgroep Thuisverzorgers of andere verenigingen van gebruikers en mantelzorgers, Alzheimer-liga, MS-liga, Similes, groepswerking of individueel contact met andere thuisverzorgers, ... .

Daarnaast moet u een aantal praktische zaken nakijken :

Veel informatie kan u terugvinden bij de zorgbemiddelaar, op de sociale dienst van het ziekenfonds en op de sociale dienst van het OCMW, ziekenfonds of ziekenhuis.

• Kan de zorgbehoevende persoon zich in het huis waarin hij of zij gaat wonen voldoende vrij bewegen ? Moeten er trappen weggewerkt worden ? Moeten er meubels verplaatst of verwijderd worden om bijvoorbeeld een rolstoel door te laten ? Is er plaats om een ziekenbed te zetten en zo ja, kan er rond het ziekenbed nog genoeg privacy geboden worden voor de intieme verzorging ?
• Toegankelijkheidsbureaus geven individueel, technisch en financieel advies in verband met uw woning en de vereiste aanpassingen. Voor aanpassingen in de woning heeft u, onder bepaalde voorwaarden, recht op premies.
• Moeten er hulpmiddelen aangeschaft of geleend worden, zoals krukken, een looprekje, makkelijk hanteerbaar bestek, een WC-stoel, wegwerpluiers, dieetvoeding, een ziekenbed, ... ? In de uitleendiensten van de mutualiteit, het Rode Kruis, ... kan u heel wat materiaal terugvinden.
• Welke diensten bestaan er in uw gemeente en welke moeten gecontacteerd worden ?
• Welke familieleden, buren, vrienden, vrijwilligers zouden af en toe of het liefst geregeld een handje kunnen toesteken ? Overdag ? 's Nachts ? Belangrijk is dat hierrond gepraat wordt en dat er duidelijke afspraken worden gemaakt. Hoe dat het best kan, leest u in hoofdstuk 5.

Elk begin is moeilijk en elke thuisverzorger moet leren. Voor het eerst een pamper aandoen, een persoon met een handicap eten geven, uw partner terug leren lopen en praten, ... dat gaat allemaal niet vanzelf. We moeten dan ook niet bang zijn om fouten te maken. U zal zien dat ervaring nog steeds de beste leerschool is.

Het is ook zinvol om zoveel mogelijk bij te leren. Informatie verzamelen, lezen, uitleg vragen aan de verpleegkundige, de huisarts of andere thuisverzorgers, een cursus volgen ... : het zal van u, de thuisverzorger, snel een 'ervaringsdeskundige' maken.

Gun uzelf de kans en de tijd om fouten te maken en eruit te leren.

Van bij het begin is een goede communicatie erg belangrijk. Diensten en instanties contacteren, praten met mensen ... zorgt ervoor dat u veel informatie kan verzamelen, dat u andere meningen hoort, dat u uw eigen situatie objectiever inschat. 'Een mens kan nooit teveel weten' geldt zeker in thuiszorg.

Wie heel veel zelf moet uitzoeken en nergens duidelijke en volledige informatie krijgt, zal vanaf het begin misschien ontmoedigd, ontgoocheld en vooral boos worden. Terwijl u antwoorden zoekt voor uw twijfels en onzekerheden, lijkt het alsof er steeds meer onduidelijkheden bijkomen. Hou vol en blijf vragen stellen, antwoorden eisen ... tot u weet wat u moet weten.

Bron: Werkgroep thuisverzorgers vzw