5.3 Met wie maakt u afspraken ?

Uiteraard maakt u in de eerste plaats afspraken met de zorgbehoevende persoon.

Vaak is deze voor heel veel dagdagelijkse dingen afhankelijk van vele verzorgers. Duidelijke afspraken maken met de zorgbehoevende persoon, hem dus betrekken bij het hele gebeuren, is de enige manier waarop u hem ook werkelijk als individu respecteert. Bovendien verleent het feit dat de zorgbehoevende persoon inspraak heeft in het hele gebeuren hem ook autonomie. Zelfs al kan hij niet meer volledig voor zichzelf zorgen, hij kan nog steeds beslissen hoe en door wie voor hem wordt gezorgd.

Bovendien is het belangrijk dat de zorgbehoevende persoon in de mate van het mogelijke ook op de hoogte is van de afspraken die met de andere partijen zijn gemaakt. Dit zal hem een zeker gevoel van controle en van geborgenheid geven. Beeldt u zich maar eens in hoe u zich zou voelen als u niet wist of iemand u 's ochtends uit bed kwam helpen en wie dat dan wel zou zijn.

Een zorgbehoevende persoon is in de eerste plaats een mens met wensen, ideeën en verwachtingen. Daarnaast heeft hij ook zorgen nodig. Het is niet altijd makkelijk om uit te zoeken wat hij wil, zeker niet wanneer de zorgbehoevende persoon bijvoorbeeld moeilijk of niet kan praten. Toch is het belangrijk dat we de mens achter de zorgbehoevende persoon niet vergeten. Of zoals de man, die zijn demente vrouw verzorgt, zich afvroeg : 'Hebben wij het recht wel om over een ander te beslissen ? Ik weet het niet.' Proberen aan te voelen wat de zorgbehoevende persoon wenst of verwacht, is de boodschap.

Mijnheer Schueren is altijd een succesvol zakenman geweest. Zijn beroep bracht met zich mee dat je hem nooit zonder das of kostuum zag. Zelfs wanneer hij thuis was, droeg hij een net overhemd. Hij had een hekel aan trainingspakken of t-shirts. Nu hij verlamd is en niet meer kan praten, zorgt zijn dochter voor hem. Uit respect voor haar vader doet zij hem nog dagelijks een overhemd aan. Hij zou het niet anders gedaan hebben.

Op de tweede plaats moet er worden afgesproken met de familie van de zorgbehoevende persoon (de partner, kinderen, broers en zussen ...) in welke mate zij instemmen met de thuiszorg en er zich voor willen inzetten.

Voorts moeten duidelijke afspraken worden gemaakt in het gezin van de thuisverzorger, zowel wanneer de zorgbehoevende persoon er komt inwonen (of reeds woont), als wanneer hij zelfstandig woont. Met de gezinsleden dient vooreerst te worden afgesproken in welke mate ze zorgtaken op zich zullen nemen. Daarnaast moet worden afgesproken hoe de huishoudelijke taken worden herverdeeld en of er nieuwe huisregels moeten worden ingevoerd, bijvoorbeeld i.v.m. geluidsoverlast, rekening houden met het middagdutje van de zorgbehoevende persoon. Tenslotte, en niet te verwaarlozen, moet er gepraat worden over zaken die het gezinsleven als dusdanig aangaan. Zullen we genoeg tijd voor elkaar over hebben ? Zal moeder, nu ze voor oma moet zorgen, nog tijd hebben om de kinderen te helpen bij het huiswerk ? Heeft iedereen nog voldoende privacy ? Moet het huis worden aangepast ?

Denk eraan dat de inspanningen van beide kanten zullen moeten komen. Het kan niet goed zijn dat een gezin zich volledig en onvoorwaardelijk aanpast aan de behoeften van de zorgbehoevende persoon. Ook van de zorgbehoevende persoon mogen aanpassingen verwacht worden. Elke verandering in een gezinsleven vergt van ieder gezinslid een beetje geven en nemen.

Uiteraard dienen er ook met het verzorgend team klare en duidelijke afspraken te worden gemaakt. We gebruiken opzettelijk de term team omdat in de thuiszorg iedereen belangrijk is, zijn zeg moet hebben en meetelt. De centrale verzorger, andere familieleden, vrijwilligers, professionele hulpverleners en de huisarts, kortom iedereen die bij de hulp betrokken is, maakt deel uit van dit team. Idealiter gebeurt de zorg in samenspraak, waarbij iedereen vanuit zijn eigen deskundigheid zijn inbreng doet. De thuisverzorger is het best op de hoogte van de specifieke noden en behoeften van de zorgbehoevende persoon, de huisarts heeft een medische kennis waarover de thuisverzorger niet beschikt, vrijwilligers kunnen interessante ervaringen overbrengen uit andere thuiszorgsituaties enzovoort. Afspraken binnen het verzorgend team zijn, wanneer ze goed worden gemaakt en correct worden opgevolgd, wellicht de gemakkelijkste. Spreek met iedereen af wie wat doet, op welke manier en op welk tijdstip. Schrijf dit op, zodat u een uurrooster heeft. U kan hiervoor het zorgenplan gebruiken (zie 7.3.1 'SIT's').

Tenslotte maakt u afspraken met de naaste omgeving: andere familieleden, buren, vrienden, vrijwilligers, kennissen ... . Ook zij kunnen u helpen bij de thuiszorg, al is het maar door de uren te respecteren waarop een bezoek het best past en niet past. Een bezoek brengen, eens telefoneren, de zorgbehoevende persoon (of de thuisverzorger) mee uitnemen ... zijn allemaal bijdragen tot het welzijn van de zorgbehoevende persoon en de thuisverzorger, wanneer het op het juiste moment gebeurt.

Ook met vrienden zijn afspraken belangrijk. Zelfs al zorgen zij niet letterlijk voor uw vader, zus, partner ..., het kan uw thuiszorgsituatie vereenvoudigen wanneer zij bijvoorbeeld rekening houden met het feit dat u zich nooit onverwacht kan vrijmaken.

Bron: Werkgroep thuisverzorgers vzw