Dag van de Mantelzorg (23 juni)

De jaarlijkse feestdag voor alle mantelzorgers staat gepland op donderdag 23 juni. Overal in Vlaanderen vinden activiteiten en samenkomsten plaats, waarop mantelzorgers in de bloemetjes worden gezet voor hun vrijwillige inzet voor zorgbehoevenden – vaak gaat het om de zorg voor een partner, de ouders, kinderen of familieleden.

Even vaak hoor je rond deze periode vanuit officiële zorginstanties de oproep om meer ondersteuning voor mantelzorgers. Het is een refrein dat al enkele jaren steeds luider klinkt. Zo kondigde Vlaams minister van Welzijn Vandeurzen vorig jaar aan dat hij werk wil maken van een duurzaam Vlaams mantelzorgplan en een volwaardige sociale bescherming van de mantelzorger. Al lijkt er nu schot in de zaak te komen. In het Vlaams Parlement liet de minister weten dat eind deze maand de redactie van het mantelzorgplan wordt afgewerkt. Tegelijk worden de resultaten van de nieuwe Vlaamse studie naar duurzame mantelzorg bekendgemaakt.

Daling van het aantal mantelzorgers

Die reactie vanuit de overheid lijkt niks te vroeg te komen. De laatste jaren is het aantal mantelzorgers in Vlaanderen namelijk aan het dalen. En voor de overblijvende mantelzorgers neemt de druk toe. Door de vermaatschappelijking van de zorg, waarbij mensen steeds vaker en langer in hun thuisomgeving worden verzorgd, zijn de taken en verantwoordelijkheden van mantelzorgers veel zwaarder geworden. Vaak is het moeilijk om een eigen gezin, een job en de zorg voor een naaste te combineren.

Vaak is het moeilijk om een eigen gezin, een job en de zorg voor een naaste te combineren.

Het verklaart de opkomst van de sandwichgeneratie, waarbij mantelzorgers soms letterlijk gesandwicht raken tussen de zorg voor hun kinderen en hun ouders. Mantelzorgers die met een zware chronische zorg geconfronteerd worden, vinden amper nog tijd voor zichzelf. In het zorgjargon noemt dit ‘de mantelval’. De gevolgen zijn navenant: sommige mantelzorgers gaan eronder door, krijgen een burn-out of belanden zelfs in een depressie.

Thuiszorg en mantelzorg: partners in een professionele zorg

Vanuit Familiehulp willen we de beleidsmakers adviseren om bij het opmaken van een mantelzorgplan rekening te houden met de rol die de thuiszorg kan spelen. Professionele verzorgenden uit de gezinszorg zijn namelijk heel goed geplaatst om mantelzorgers te ondersteunen in hun taken: ze komen op regelmatige basis bij de hulpbehoevende thuis, kennen de specifieke zorgsituatie en hebben vaak een warme, persoonlijke relatie met hun cliënt. Met hun expertise kunnen ze de aanwezige mantelzorgers bovendien begeleiden bij hun zorgtaken, kennis overdragen en praktische tips meegeven.

Deze versterkende wisselwerking tussen thuiszorg en mantelzorg is tot op heden onbelicht gebleven. Een vaststelling die ook wordt beschreven in een studie van Jan Staeyaert (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) en Jeroen Knaeps (kenniscentrum Vonk3), waarvan we de bron graag onderaan dit artikel vermelden. De voordelen van een sterke samenwerking tussen cliënt, zorgverlener en mantelzorger zijn, zoals hierboven vermeld, nochtans groot.

Familiehulp: een reikende hand naar de mantelzorg

Ook bij Familiehulp reiken we bewust de mantelzorgers de hand. Vaak bestaat er al een goede band tussen mantelzorgers en onze verzorgenden, maar we willen die samenwerking nog versterken door de mantelzorgers deels van hun taken te ontlasten en hen bij te staan met raad en steun. In onderling overleg en met wederzijds begrip en vertrouwen zoeken we samen naar de gepaste zorg, op maat van de zorgbehoevende.

Familiehulp wenst alle mantelzorgers op 23 juni alvast een leuke en ontspannende dag toe!

Bron: Mantelzorg: over wat is en zou kunnen zijn (Jan Steyaert, Jeroen Knaeps).