Je bent niet alleen!

Spataders komen voor bij één derde van de mensen tussen 18 en 64 jaar oud, stijgend met de leeftijd[i]. Een onderzoek in de Verenigde Staten wijst uit dat meer dan driekwart van de bevraagden ooit met aambeien te kampen heeft. Ongeveer de helft van de populatie ouder dan 50 jaar heeft daar een behandeling voor nodig[ii].

Hoe ontstaan spataders en zware benen?

Het bloed in je lichaam stroomt niet zomaar tegen de zwaartekracht in vanuit je benen naar je hart. Aders bestaan namelijk uit elastisch weefsel dat een zekere kracht bezit om de bloedsomloop te stimuleren. Kleppen in je aders verhinderen dat het bloed in je benen blijft zitten. Als die kleppen beschadigd zijn of minder goed werken, stapelt het bloed zich op. Dat kan een zwelling van de aders tot gevolg hebben, wat de druk doet toenemen. In sommige gevallen hoopt het vocht, dat door de druk uit de haarvaten verdwijnt, op tot een oedeem. Door dat achterblijvende vocht kunnen je benen beginnen te zwellen en zwaar aanvoelen. De verminderde zuurstoftoevoer kan voor tintelingen en nachtelijke krampen zorgen. Daarnaast kunnen er gezwollen kronkelingen ontstaan op je benen. Dat is wat men spataders noemt.

Wat kan ik tegen spataders doen?

Er zijn heel eenvoudige manieren om spataders te verminderen:

• strakke kleding en schoenen vermijden,
• warmte vermijden,
• een koude douche nemen,
• joggen, fietsen, wandelen, zwemmen,
• simpelweg de benen even omhoog leggen.

In een verder stadium worden soms behandelingen voorgesteld die gaan van steunkousen tot een operatieve verwijdering van de ader. De ernst en de specifieke toestand van de zware benen kan je bij de meeste apothekers laten meten met een toestel dat specifiek daarvoor ontworpen is. Op die manier krijg je advies op maat voor de behandeling met medicatie, supplementen of steunkousen. Het toestel geeft ook aan welke compressie de steunkousen moeten hebben in jouw specifieke situatie. 

De medicijnen die het vaakst worden voorgeschreven voor spataders komen voort uit de plantaardige geneeskunde. Die plantaardige middelen zijn veilig en werken naar behoren, zolang je ze regelmatig inneemt. Zo zijn er enkele botanische extracten die de bloedcirculatie in de aders verbeteren, de druk in de aders verminderen en het bindweefsel versterken[iii].

En wat heeft dat met aambeien te maken?

Aambeien zijn een ander gevolg van bloedvatproblemen. Klachten over aambeien werden al teruggevonden in oude geschriften van verschillende culturen, waaronder de Babylonische, Hindoeïstische, Griekse, Egyptische en Hebreeuwse. Het bidden tot Sint Fiacrius, de patroonheilige van de aambeilijder, was nog tot 1800 een gangbare manier om met deze klachten om te gaan. Nu zijn de mogelijkheden (gelukkig!) diverser. De plantaardige middelen die we voorstellen voor spataders, worden eveneens gebruikt bij aambeien. De oorzaak en de aanpak zijn immers zeer nauw verwant.

Drie aanraders:

Witte paardenkastanje

De witte paardenkastanje of Aesculus Hippocastanum, een boom die je vaak aan de kant van de openbare weg terugvindt, wordt klinisch gebruikt om de subjectieve symptomen en de objectieve  tekenen van bloedvatproblemen te behandelen. De eigenschappen van de bestanddelen van de vrucht maken dat het een ideaal middel is om zowel spataders als aambeien te bestrijden. Het extract van de witte paardenkastanje is in Duitsland bijvoorbeeld het meest voorgeschreven botanische middel tegen de zwelling van de aders, nachtelijke krampen, zwellingen, jeuk en zware benen[iv]. Vele studies wijzen uit dat deze vrucht inderdaad ontzwellend werkt, maar ook de aderfuncties doet verbeteren en ontstekingsremmend werkt[v]. Een observationele studie met 5000 patiënten wees uit dat alle onderzochte symptomen verminderden door dit extract, inclusief pijn, moeheid, spanning en zwelling van de benen[vi]. De effecten van deze witte paardenkastanje bij spataders zijn gelijkaardig aan de effecten van een steunkous. Wel wordt erop gewezen dat de behandeling door dit extract heel wat effectiever is in de vroegere stadia van bloedvatproblemen[vii]. Het is dus belangrijk om er op tijd bij te zijn.

Toverhazelaar

De toverhazelaar of Hamamelis Virginiana uit Noord-Amerika is een bekende medicinale boom omwille van zijn hoge concentratie aan tannines en essentiële olieën. Het extract van deze boom wordt gebruikt voor de behandeling van kleine huidkwetsuren, lokale ontstekingen van de huid en het slijmvlies, aambeien en spataders. De toverhazelaar houdt namelijk de afbraak van bindweefsel tegen en werkt ontstekingsremmend[viii]. Dat maakt van deze boom een ideale partner van de witte paardenkastanje in de behandeling van vasculaire insufficiëntie[ix].

Bioflavanoïden

De bioflavanoïden diosmine en hesperide blijken vaatbeschermende eigenschappen te hebben die ontstekingen doen verminderen. Naar deze bioflavonoïden is dan ook uitgebreid onderzoek gedaan, waardoor kon aangetoond worden dat ze effectief zijn tegen aambeien en spataders[x]. Data, verzameld van 2850 patiënten, wijzen bovendien uit dat ze goed getolereerd worden en geen contra-indicaties hebben. Alle symptoomscores bleken significant verminderd te zijn na de behandeling.

Naast de reguliere, vaak intrusieve of lastige therapieën die gebruikt worden in latere stadia van aderinsufficiëntie, zijn plantaardige middelen zeker in vroege gevallen een evenwaardig alternatief. Zowel een diosmine-hesperidekuur als een combinatietherapie van Aesculus Hippocastanum en Hamamelis Virginiana zijn goed onderzochte en effectieve kuren. Het is wel van belang om er op tijd iets aan te doen. Hoe vroeger je erbij bent, hoe beter de resultaten. Bij spataders en aambeien wacht men gewoonlijk relatief lang om de stap te zetten naar hulpverlening, zodat de problemen al een hogere graad van ernst hebben en het behandelingsproces minder gunstig verloopt. Als je dus met deze problemen te maken hebt, wacht er dan niet te lang mee om ze aan te pakken!

 Bronnen:

[i] Evans, C. J., et al. "Prevalence of varicose veins and chronic venous insufficiency in men and women in the general population: Edinburgh Vein Study." Journal of epidemiology and community health 53.3 (1999): 149-153.

[ii] MacKay, Douglas. "Hemorrhoids and varicose veins: a review of treatment options." Alternative medicine review 6.2 (2001): 126-126.

[iii] MacKay, Douglas. "Hemorrhoids and varicose veins: a review of treatment options." Alternative medicine review 6.2 (2001): 126-126.

[iv] Abascal, Kathy, and Eric Yarnell. "Botanicals for chronic venous insufficiency."Alternative & Complementary Therapies 13.6 (2007): 304-311.

[v] Suter, Andy, Silvia Bommer, and Jordan Rechner. "Treatment of patients with venous insufficiency with fresh plant horse chestnut seed extract: a review of 5 clinical studies." Advances in therapy 23.1 (2006): 179-190.

[vi] Abascal, Kathy, and Eric Yarnell. "Botanicals for chronic venous insufficiency."Alternative & Complementary Therapies 13.6 (2007): 304-311.

[vii] Ottillinger, Bertram, and Karin Greeske. "Rational therapy of chronic venous insufficiency–chances and limits of the therapeutic use of horse-chestnut seeds extract." BMC cardiovascular disorders 1.1 (2001): 5.

[viii] MacKay, Douglas. "Hemorrhoids and varicose veins: a review of treatment options." Alternative medicine review 6.2 (2001): 126-126.

[ix] Gami, Bharat. "Hemorrhoids–a common ailment among adults, causes & treatment: a review." Int J Pharm Pharm Sci 3.Suppl 5 (2011): 5-13.

[x] Abascal, Kathy, and Eric Yarnell. "Botanicals for chronic venous insufficiency."Alternative & Complementary Therapies 13.6 (2007): 304-311.