Wie loopt er rond in jouw dromen?

In 2006 tekent een vrouw het bovenstaande portret van een man van wie ze beweert dat hij haar geregeld opzoekt in haar dromen. Tegen haar psychiater vertelt ze dat de man haar advies heeft gegeven over hoe ze haar leven moet leiden, maar in het echte leven heeft ze hem nooit ontmoet, ook niet iemand die erg op hem lijkt. Ze laat de tekening achter bij haar psychiater. Een paar dagen later gebeurt er iets vreemds: een andere patiënt beweert de man ook te hebben gezien in enkele dromen. Ook deze patiënt had de man nog nooit gezien in zijn leven.

Getriggerd door deze voorvallen besluit de psychiater om de tekening te kopiëren en door te sturen naar enkele van zijn collega’s. Binnen de kortste keren krijgt hij te horen dat ook bij hen patiënten deze man claimen te hebben gezien in hun dromen. Sindsdien zijn er meer dan tweeduizend personen die beweren de man te zijn tegengekomen in één of andere droom. Van Los Angeles tot Berlijn, van Sao Paolo tot Peking: duizenden hebben al eens over hem gedroomd. Geen van deze mensen had weet van de anderen, dus het is geen opgezet spel. Wat is er dan wel aan de hand? Wie is deze mysterieuze kerel die mensen over de hele wereld opzoekt in hun dromen?

Eenzelfde man, verschillende dromen

Op de website www.thisman.org lees je een tiental verklaringen van de dromers. Sommige getuigenissen zijn grappig, zoals die waarin de man zich zou hebben verkleed als de Kerstman. Anderen zijn dan weer minder prettig. Zo zou de man ooit iemand hebben achtervolgd in een winkelcentrum of iemands ouders door de gang hebben gesleept tot in de kamer van de dromer. Daar zou hij dan in bloed op de muur de zin ‘ik weet dat je wakker bent’ hebben geschreven. Eén iemand verklaarde zelfs dat de man steevast naar het noorden wijst: om een goudschat te vinden of om daarheen te gaan als er zich in de VS een nucleaire ramp voordoet. In nog andere dromen staat of zit de man gewoon de persoon in kwestie aan te staren vanuit een spiegel of vlak naast zijn of haar bed. Eén ding zeggen vrijwel alle getuigen: de man zegt geen woord!

Als de dromers wakker schieten, voelen ze zich opgeladen
en weten ze wat hen te doen staat

Ook rond de oprichting van bovengenoemde website hangt een vreemd verhaal. De man die de website gemaakt heeft zou daar in één van zijn dromen door de mysterieuze man toe zijn aangezet. Hoe kan dat als de man geen woord spreekt? Volgens de meeste dromers is dat mogelijk omdat ze aanvoelen wat de man hen wil zeggen. Als ze dan wakker schieten, voelen ze zich opgeladen en weten ze wat hen te doen staat. Kan dat allemaal waar zijn? Of is het slechts een hersenspinsel, iets wat mensen denken te hebben meegemaakt? Hieronder kijken we naar de meningen van zowel believers als sceptici en beschrijven we enkele van hun meest populaire theorieën.

Uiteenlopende meningen

Archetype
Volgens de theorie van Jung is er hier sprake van een archetype: een beeld van iemand dat steeds naar boven komt omdat we het onbewust met ons meedragen. Het gezicht is dat van de alledaagse man uit de straat dat in gedachten opduikt tijdens bepalende gebeurtenissen of situaties waarin we ons bevinden of bevonden hebben tijdens ons leven.

Religieus fenomeen
Een andere theorie die vooral bij gelovigen populair is, beweert dat de man een reïncarnatie is van God die zich als mens onder de mensen begeeft. Hij duikt op in dromen om ons bij te staan in moeilijke tijden of om ons te waarschuwen voor naderend gevaar.

Uit de hand gelopen grap/test
Dit is de populairste theorie van de sceptici. Zij beweren dat de psychiater die als eerste met deze schets op de proppen kwam iets wilde uitproberen? Hij zou namelijk de reactie willen testen hebben van dat alledaagse gezicht op enkele patiënten die lijden aan pakweg achtervolgingswaanzin of paranoia. Hij wilde hen een herkenbaar gezicht voorleggen dat iedereen ooit wel eens in zijn leven is tegengekomen. Toen ze daar positief op reageerden, sprongen andere psychiaters mee op deze test en vroegen hetzelfde aan hun patiënten. Ook zij reageerden positief en zo ging de test de wereld rond met alle getuigenissen tot gevolg.

Conclusie?

Welk besluit kunnen we nu trekken uit dit vreemde verhaal? Gaat het inderdaad om een testcase die uit de hand liep? Werd dit beeld van een doodgewone man met andere woorden gebruikt om te kijken hoeveel personen hem zogezegd waren tegengekomen in hun dromen/waanvoorstellingen? Of zit er meer achter? Is er in de dromenwereld iemand die ieder van ons op elk tijdstip kan opzoeken en mee een rol kan spelen in wat we ’s nachts in onze slaap beleven? Zo ja, hoe is dat dan mogelijk? Ons eigen brein is zoals bekend het grootste mysterie van allemaal. Zitten er, heel diep, onbewust beelden van een man opgeslagen die ons achterna komen in onze dromen? Bestaat de man echt en beschikt hij dan over hogere krachten die hem toelaten eenieder een nachtelijk bezoekje te brengen? Klinkt eng, maar wie weet is het niet ondenkbaar. Of is het, zoals de meest religieuzen onder ons geloven, God zelf die ons een waarschuwing stuurt tijdens onze diepste slaap? Wie zal het zeggen ...