Het belang van toegankelijkheid

Specifieke voorzieningen voor mensen met een beperking worden, zeker in een nieuwbouw, spijtig genoeg zoveel mogelijk vermeden. Hierdoor creëert men dan ook twee soorten gebruikers van een gebouw: degenen die op een ‘normale’ manier het gebouw kunnen gebruiken en anderen waarvoor bijvoorbeeld een speciale toegang of voorziening moet gemaakt worden. Eigenlijk zou bij de start van het ontwerpproces moeten worden uitgegaan dat het gebouw voor iedereen makkelijk, comfortabel en gebruiksvriendelijk is.

In de praktijk blijkt dat er nog een heleboel gebruikers zijn die problemen ervaren om op een veilige en comfortabele wijze gebruik te maken van het gebouw. Denk maar aan leveranciers, een ouder met een buggy, personen met een tijdelijke handicap, ouderen in een rolstoel. Ook bij noodsituaties (waarbij brancards moeten gebruikt worden) is een drempelvrije toegang veel praktischer. Daarom is het niet onbelangrijk om van in het begin een toegang te maken die voor alle gebruikers op een gelijkwaardige manier kan gebruikt worden.

Geïnteresseerd in een assistentiewoning?
Denk ook aan rolstoelgebruikers

Het feit is dat er is dat er in sommige assistentiewoningen te weinig aandacht besteed wordt aan toegankelijkheid, ook al is dat van cruciaal belang. Elk gelijkvloers appartement in een gewoon appartementsgebouw of in een residentie van assistentiewoningen kan op een eenvoudige manier integraal toegankelijk gemaakt worden. Een volledig toegankelijk of aangepast appartement is echter niet voor iedereen (onmiddellijk) noodzakelijk. Toch kunnen enkele aandachtspunten en ontwerpprincipes van aanpasbaar bouwen ervoor zorgen dat elke private woonruimte een betere bezoekbaarheid, meer veiligheid en comfort biedt voor iedereen:

• Gangen en deuren

De gangen zijn min. 1,20 m breed. Ze zijn drempelvrij en egaal verlicht. De vrije doorgangsbreedte van deuren is min. 85 cm (optimaal 90 cm). Aan de zijde van de deurkruk is er een opstelruimte van 50 cm. De deuren moeten opendraaien naar de minst drukke ruimte toe. De deuren van het toilet en de badkamer draaien naar de gangzijde open. Door een kijkgat in de toegangsdeur van het appartement ziet men wie voor de deur staat.

• Sanitair

Het toilet moet op een hoogte van 50 cm geplaatst worden om het zelfstandig gebruik van het toilet te garanderen. De badkamer moet voldoende ruim zijn en indien nodig aanpasbaar. Zorg ervoor dat in de ruimte min. 1 draaicirkel van 1,50 m gemaakt kan worden.

Het is ook belangrijk dat de vloer slipvrij is gemaakt zodat men niet kan uitglijden na het gebruik van de douche. Kies het best voor een drempelloze douche, zoals een inrijdouche.

De wanden van de badkamer en van de douche moeten voldoende stevig zijn om de plaatsing van handgrepen of een douchezitje mogelijk te maken.

De wastafel moet onderrijbaar zijn en voorzien zijn van een éénhendelmengkraan.

• Leefruimte

De leefruimte moet dicht bij de keuken liggen en sluit er bij voorkeur op aan. Een open concept zorgt voor meer bewegingsruimte en een flexibele invulling zodat verschillende opstellingen mogelijk zijn.  De eetplaats en de zithoek moeten voldoende ruim zijn. De overgang van het draai- of schuifraam naar het terras moet drempelloos zijn. Daarom wordt er ook vaak gewerkt met inzinkende ramen.

De knoppen of schakelaars moeten bedienbaar zijn op een hoogte tussen 90 cm en 1,20 m zodat mensen in een rolstoel ze gemakkelijk kunnen gebruiken.

• Keuken

Het werkblad moet aaneensluitend zijn. Kies dan ook het best voor een U- of L-vorm, want die is het meest geschikt voor iedereen. Kies ervoor om de oven en ijskast zo laag mogelijk te plaatsen.

• Slaapkamer

Het is belangrijk dat de hoofdslaapkamer zich dicht bij de badkamer bevindt, bij voorkeur eigenlijk rechtstreeks met elkaar verbonden. In de slaapkamer moet er ook voldoende ruimte zijn om minstens aan één bed- en kastzijde een draaicirkel van 1,50m te maken.

Door met al deze zaken rekening te houden, kan het leven van een rolstoelgebruiker heel wat aangenamer worden.