Goed nieuw voor renteniers en werknemers

NBB-baas Smets pakte deze keer eens uit met een reeks positieve feiten en vooruitzichten, waaraan we niet meer gewend waren. Vooralsnog ga ik er niet van uit dat die positieve boodschap iets te maken heeft met de volgende parlementsverkiezingen. Wel hebben we allemaal door ondervinding al geleerd dat we dit soort goednieuwsshows met een korreltje zout, of de nodige voorzichtigheid en, als je dat kan opbrengen, met humor moeten nemen. Maar toch. Het is eens goed om tussen al het slechte nieuws door deze positieve boodschap van de hoogste centenbaas van het land tot ons te laten doordringen. Want het menu dat de gouverneur ons in deze moeilijke tijden voorschotelt, zal iedereen smaken. Of daarna de ontnuchtering toeslaat, moeten we afwachten. Wijselijk voegde Smets aan zijn optimistische boodschap wel toe dat het aangekondigde feest alleen zal doorgaan ‘bij ongewijzigd beleid’. Wanneer je dan politici als vicepremier Kris Peeters de feestvreugde hoort bederven met de mededeling dat de federale regering de komende twee jaar nog negen miljard euro extra moet besparen om de begroting van 2019 voor de EU aanvaardbaar te maken en dat de kosten van de pensioenen spectaculair aan het stijgen zijn, waaraan ook iets moet gebeuren, betekent dat wel een domper voor de euforische klanten uit het gebouw van de Nationale Bank.

Niet zo voor Smet: ‘Zowel renteniers als werknemers staan enkele min of meer vette jaren te wachten. Hun inkomens zullen de komende jaren alleen maar toenemen.’ De inkomens uit vermogens nemen zelfs voor het eerst sinds lange tijd toe, omdat de rente volgens de Nationale Bank gaat stijgen, wat ook de rente op obligaties ten goede komt. De houders van spaarboekjes, die de afgelopen jaren door de tot nul gedaalde rente niets meer opleveren en alleen maar geld kosten (inflatie), moeten nog geduld hebben, want voor hen beweegt er niets de goede kant op. Populair gezegd: ze blijven de dupe van de (deels desastreuze) geldpolitiek die de machtige Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt heeft gedicteerd. De ECB wil dat het (slapende) geld op de spaarboekjes (in België ruim 200 miljard euro) wordt ‘geactiveerd’ en de regering-Michel denkt er ook zo over. Activeren betekent in dit geval dat de houders van spaarboekjes worden aangezet tot investeringen in de economie. Smet ziet ook bedrijven weer meer winst maken, waardoor de aandeelhouders hun dividenden zullen zien stijgen.

Job, jobs en jobs …

Na jaren van loonmatiging en gemorrel aan de index ziet de gouverneur van de NB het wat ruimer voor wie loon uit arbeid haalt. Zo  gaan de inkomens in deze categorie er dit jaar en in 2018 en 2019 op vooruit. Ze zouden met maximaal 1,1 procent bovenop de index omhoog gaan. Voor wat 2019 aangaat, moet het overleg tussen werkgevers en vakbonden dan wel slagen, anders heeft Smet iedereen blij gemaakt met een dode mus.

Maar laten we het optimisme voortzetten, want de gouverneur van de NBB verwacht nog meer jobposities. Zo ziet hij er de komende drie jaar 115.000 nieuwe banen bijkomen, wat de federale regering relatief kort voor de parlementsverkiezingen als muziek in de oren zal klinken, te meer omdat een gezaghebbend instituut als de NBB dat voorspelt. Deze nieuwe banen zullen vooral in de privé- en de non-profitsector worden gecreëerd. Volgens de NBB zal deze creatie van nieuwe banen zelfs groter zijn dan de instroom van nieuwe arbeidskrachten. Dat leidt tot het resultaat dat de werkloosheid dit jaar vergeleken met 2016 met 0,7 procent zal dalen, een vermindering die zich de komende jaren zal doorzetten.

Te veel ambtenaren

Het dichtbevolkte ambtenarenkorps (in Wallonië bijvoorbeeld werkt 3 op de 5 mensen op de een of andere manier voor de overheid) zal niet aan deze creatie van nieuwe banen kunnen meewerken, want diezelfde overheid als geheel heeft nog altijd een groot overschot aan ambtenaren, dat landelijk tot in de vele tienduizenden loopt. Van de vakbonden mogen daar op straffe van nieuwe betogingen geen ontslagen vallen. Als de overheid in het ambtenarenapparaat zou snijden, een redelijke maar consequente vermogensbelasting hanteren (die de echte rijken raakt) en de financiële en sociale fraude in dit land serieus bestrijden, dan zou zij, volgens experts die ik benaderd heb, een meevaller van 15 tot 20 miljard euro kunnen creëren zonder een sociaal bloedbad aan te richten.

Als het ooit tot een dergelijke grote schoonmaak komt, dan zouden de federale regering en die van de gewesten met een echte positieve boodschap kunnen uitpakken, maar daarvoor is een drastische verandering van het politieke systeem en de politieke graaicultuur (PS e.a.) en zeden nodig. Vooralsnog lijkt dat een ondoenbare opgave in de vastgeroeste elkaar goed betaalde banen toespelende Belgische politiek, tenzij een nieuwe en jongere generatie van onbesproken politici in opstand komt. Iets dergelijks speelt zich momenteel af in Frankrijk, al moeten we natuurlijk wel afwachten hoe de toestand zich daar ontwikkelt. Slaagt president Macron daar met zijn afrekening met het verrotte politieke systeem (we geven hem graag het voordeel van de twijfel), dan zal deze wind mogelijk ook naar het buitenland overwaaien en komt België en zeker Wallonië daarvoor het eerst in aanmerking. We kennen immers allemaal het gezegd: als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel.

Toch fors besparen

De NBB is ook optimistisch voor de gezinnen in België. Zo zal de taxshift de gezinnen extra koopkracht opleveren. Volgend jaar verdwijnt bovendien het hoge (en totaal onrechtvaardige) 30 procenttarief in de personenbelasting. Dat kan een gemiddeld gezin op jaarbasis al gauw enkele honderden euro’s meer opleveren. De NBB heeft berekend dat het totale inkomen van de gezinnen (inflatie reeds verrekend) dit jaar met 1,4 procent zal stijgen en in 2018 en 2019 zelfs met ruim 2 procent op jaarbasis. De gezinnen (trouwens alle consumenten) zullen volgens de NBB ook in de sectoren horeca en telecommunicatie de prijzen zien dalen door de toenemende concurrentie in deze sectoren, waarbij we graag aantekenen dat deze meevaller voor een deel teniet zal worden gedaan door de steeds maar stijgende energieprijzen in dit land. Dat ligt niet aan de energieproducenten, maar aan de extra kosten zoals de transportkosten voor gas en stroom en een kluwen van energiebelastingen en heffingen door de verschillende overheden.

Volgens de bankgouverneur zal ondanks alles de particuliere consumptie de belangrijkste motor worden voor de economische groei die hij verwacht. Dit jaar zou die groei 1,6 procent zijn en de komende jaren wordt eenzelfde cijfer voorzien. En dan komt eindelijk toch de spreekwoordelijke aap uit de mouw, wanneer Smets tussen de regels toch toegeeft dat er iets hapert aan zijn optimistische uitlatingen: ‘Wanneer alle overheden van dit land samen het voorgestelde begrotingsdoel willen aanhouden, zal er nog fors moeten worden bespaard.’ En wie daarvoor zullen moeten opdraaien, zijn vooral dezelfde gezinnen (in feite alle belastingbetalers) die de NBB met de ene hand een wortel voorhoudt, die de overheid vervolgens met de andere hand weer afpakt. Maar laten we afwachten of de optimistische boodschap van de bankgouverneur per saldo niet meer oplevert dan de aangekondigde lastenverhogingen (direct of verdoken), de zoveelste overigens, ook al beloofde de regering bij haar aantreden nog geen ‘belastingregering’ te zullen worden zoals de voorgaande waren geweest onder druk van de socialistische regeringspartners. Dat verhaal neemt intussen ook iedereen met een flinke korrel zout. Terecht.