Seks: een leven lang leren
Net zoals het in een relatie de ene periode wat beter kan gaan dan de andere, kent ook de seksuele relatie meestal een wisselend verloop. Er zijn periodes waarin er meer of minder gevrijd wordt, periodes waarin het makkelijker of moeilijker verloopt en periodes waarin men meer of minder tevreden is. Dat is volkomen normaal. En net zoals een relatie niet altijd vanzelf gaat, loopt het in de seksuele relatie ook niet altijd vanzelf, ook al wordt dat vaak verondersteld. Ook ons seksleven heeft aandacht en zorg nodig en is een leven lang leren. Loopt het op seksueel vlak niet goed, dan is dat vaak een reden voor spanningen, frustraties en conflicten.
In het onlangs verschenen boek Seks! beschrijven Rik Van Lunsen en Ellen Laan hoe seks werkt en wat de ingrediënten zijn van een bevredigend seksleven. De essentie van seks is volgens hen samen te vatten in drie woorden: stimulus, context en communicatie.
‘Om van seks te kunnen genieten moet je weten wat jij en je partner nodig hebben om opgewonden te worden en zin te krijgen, én moet je kunnen en durven aangeven wat je wel en niet wil. Gebrek aan kennis over het eigen lijf en over hoe seks werkt, en mythes en ideeën over wat normaal is, staan seksueel plezier in de weg.’
In de volgende drie artikels zal ik deze drie componenten verder bespreken en linken aan andere inzichten en mijn eigen ervaring als seksuoloog. Uiteraard hangen deze drie aspecten samen en spelen ze op elkaar in, maar voor de leesbaarheid probeer ik ze hier apart te bespreken.
1. Nood aan prikkels (stimuli)
Zin krijgen in seks
Dat je spontaan zin moet hebben in seks, en liefst nog allebei tegelijk, is een veelgehoorde misvatting. Je krijgt zin in seks als je je kan openstellen voor seksuele prikkels en als je verwacht dat die prikkeling zal leiden tot een plezierige ervaring. Als je geen prettige ervaring verwacht doordat seks bijvoorbeeld voorheen pijnlijk was, zal het moeilijker zijn om zin te krijgen.
Karen en Simon zijn 3 jaar samen. In het begin van de relatie ging het seksueel goed. Er werd regelmatig gevrijd en Karen kon ervan genieten. Na verloop van tijd begon penetratie pijnlijk te worden. Karen was niet opgewonden en vochtig genoeg als Simon penetreerde. Ze had liever dat Simon wat meer tijd zou nemen om haar te plezieren vooraleer tot coïtus over te gaan. Karen durft dat niet te zeggen tegen Simon uit angst om hem te verliezen. Ze wil hem ook niet kwetsen. Nu is ze op een punt gekomen dat ze elke aanraking vermijdt, want ze is bang dat dat tot seks zou leiden. Seks is voor haar geassocieerd met pijn.
Als je verliefd bent, dan gaat het vrijen meestal vanzelf. Je lichaam maakt allerhande stoffen aan die zorgen voor een gepassioneerd en euforisch gevoel en een sterke behoefte aan seks. In een langdurige relatie neemt die hevige verliefdheid en passie meestal wat af, waardoor de frequentie van vrijen daalt en je seksuele relatie wat kan indutten. Toch kan je een gevarieerd en bevredigend seksleven behouden door actief op zoek te blijven gaan naar wat voorwaarden zijn voor seksueel verlangen en plezier.
Om zin te krijgen in seks komt het er dus op neer dat je er samen met je partner moet voor zorgen dat je omstandigheden creëert waaronder zin in seks, opwinding en plezier kunnen ontstaan. Dat kunnen gedachten zijn, fantasieën, aanrakingen, prikkelende beelden, een fijne herinnering, een intens samenzijn met de partner, … die ertoe kunnen leiden dat je er verder iets seksueels mee gaat doen. Zin krijgen is op die manier een actief proces van je openstellen, in plaats van passief te zitten wachten totdat zin er ‘zomaar’ komt.
Verschillende motieven om te vrijen
Als je mensen in een langdurige relatie zou vragen wat de motieven zijn om te vrijen, dan zul je wellicht o.a. te horen krijgen ‘uit liefde’ of ‘vanuit seksueel verlangen’. Maar ook andere motieven verschijnen op het lijstje: om een ruzie bij te leggen, om de partner een plezier te doen, om zwanger te worden, om stress te ontladen, om te kunnen slapen … Vrijen begint dus zeker niet altijd vanuit verlangen en opwinding, maar kan wel ontstaan door toenadering te zoeken en dingen te doen die zin opwekken.
Gerichtheid op de partner én op jezelf
Vrijen is zowel gericht zijn op je partner als op jezelf. Je stemt je af op zijn of haar verlangens, op wat de partner fijn vindt en tegelijk ben je bij seks ook altijd op jezelf gericht. Om opwindende seks met een partner te kunnen beleven, is het dus belangrijk dat er een zeker evenwicht is tussen een sterke verbondenheid en intimiteit, een in elkaar opgaan enerzijds en een meer op jezelf gerichte lust en opwinding anderzijds. Vooral in de fase dicht bij het orgasme is men meer op zichzelf en het eigen lichaam gericht, wat noodzakelijk is om tot een hoogtepunt te kunnen komen.
Contact met je lichaam
Om seksuele prikkels te kunnen ervaren, is het belangrijk dat je je kan focussen op je lichamelijke gewaarwordingen en je beleving daarvan. Met andere woorden: dat je hier-en-nu in je ervaring kan zijn en dat je niet met je gedachten elders bent. Ook een slecht gevoel over je lichaam kan seksueel genieten in de weg staan. Ook dan is men vaak meer bezig in het hoofd dan met het lichaam. Angst voor afwijzing kan hieraan ten grondslag liggen.
Annemieke vertelt dat ze niet kan genieten van seks. Haar hoofd zit steeds vol met gedachten die haar afleiden van het seksuele. Ze maakt zich zorgen of ze wel aantrekkelijk is voor haar partner. Bij aanraking of streling van haar buik of benen denkt ze dat haar partner haar wel te dik moet vinden, dat hij haar cellulitis voelt, dat hij elke ‘bobbel’ voelt … Ze vindt het ook moeilijk om de dagelijkse beslommeringen los te laten: de was die nog moet ingestoken moet worden, de keuken die er nog rommelig bij ligt …
Tips om (meer) zin te krijgen in seks:
- Verken je eigen lichaam en ga op ontdekking
Wat vind je fijn, wat niet? Wat prikkelt je? Durf eens te fantaseren of denk terug aan fijne seksuele ervaringen en roep deze herinnering terug op. Lees eens een erotisch verhaal of zoek prikkels in een film. Ook een goed informatief boek kan je helpen om je kennis en inzichten rond seksualiteit te verbreden en allerlei mythes uit de wereld te helpen. Seks! Een leven lang leren van Rik Van Lunsen en Ellen Laan is zeker een aanrader.
- Blijf in het hier en nu
Probeer je aandacht te focussen op je eigen lichaam en op je partner. Hoe voelt het om aan te raken en aangeraakt te worden? Welke gewaarwordingen geeft het? Als je opnieuw afgeleid wordt door ‘storende’ gedachten, merk het dan op en breng je aandacht terug in het nu. - Breng variatie in je seksualiteit
Vrijen is meer dan penetratie. Durf te experimenteren met andere vormen van seksueel gedrag. - Durf gericht te zijn op jezelf
Vrijen doe je uiteraard samen. Te veel egoïstische lust zou het plezier in seks bedreigen. Maar als je te weinig opkomt voor wat je fijn vindt en niet durft te focussen op je eigen opwinding, zal je niet maximaal kunnen genieten.
Volgende keer zal ik het hebben over de context die van invloed is op seksueel beleven. Zo is emotionele verbondenheid een belangrijke factor om je veilig te kunnen voelen en kwetsbaar te durven tonen bij het vrijen. Maar ook tijd maken voor je relatie en voor seks is een belangrijke voorwaarde om zin in seks te laten ontstaan. Er kunnen ook moeilijkheden of fysieke beperkingen zijn die het vrijen (tijdelijk) moeilijker kunnen maken. Ook daaraan zal ik aandacht besteden.
Auteur: Ilse Reynders
10 reacties
Best eerst eens lezen ? De eerste zin zegt niet voor niets "Goede seks is voor de meeste koppels een belangrijk gegeven in hun relatie."
Misschien niet van toepassing voor jullie. OK begrijp ik. Veel artikels zijn niet van toepassing voor mij, maar zet ik geen onzinnige commentaar.
Dit is tenminste een artikel gebaseerd op feiten en onderzoek en niet zo'n 'klikaas' (clickbait) artikel waarvan je er dagelijks tientallen kan vinden in je mailbox dankzij HLN, Het Nieuwsblad, De Standaard, etc...
Seks is geen verzekering van liefde tussen man en vrouw. Seks kan je met iedereen hebben. Daar is geen liefde voor nodig.
Echte liefde is elkaar knuffelen, kussen, strelen, zonder dat daar penetratie bij te pas moet komen.
Echte liefde is de leuke dingen in het leven met elkaar delen en van elkaars gezelschap kunnen genieten.
Echte liefde is ook passioneel. Vaak is knuffelen, strelen etc daar vaak niet voldoende voor.
Dit is geen zwart/wit is onderwerp. Er is een hele brede grijze zone waar je elkaar moet vinden. Het is geen exacte wetenschap met juist of fout. Ik wou dat mensen dan ook niet reageren alsof het zo is.
Het word je bijna opgedrongen te pas en te onpas,zeer irritant.
hebben de onderzoekers die achter het bureau zitten,niks anders te doen???
De oudere mens alleen dan,die word vergeten in de onderzoeken,
zoek daar maar een oplossing voor hun eenzaamheid!
-Voor de meeste mensen is sex in de relatie belangrijk.
-Vele relaties gaan stuk omwille van seksuele problemen.
-Uitzonderingen bevestigen de regel
Dit boek waarvan sprake (je hebt het artikel waarschijnlijk niet gelezen) reikt oa tips aan hoe goede sex te beleven voor beide partners.
De auteur van dit artikel brengt een samenvatting die voor mensen verduidelijking geeft, voor wie wil en het nodig acht kan zelf verder lezen in het boek.
-Voor oud en jong.
-Voor bestaande relaties alsook nieuwe relaties
Ah ja, de 50+ groep is vandaag meer dan ooit bezig met nieuwe relaties ! Ook dat is werk naar een oplossing voor de oudere mens en eenzaamheid. Het zou spijtig zijn als je als 50 of 60 plusser een nieuwe relatie niet kan houden omwille van inzichten in deze materie. Of hoe er uit te komen. Niet onbelangrijk voor een hele groep mensen.
Ik ben misschien te jong (54) in deze groep knorpotten, maar ik heb er zeker wat aan gehad. Zeker na een (mislukte) relatie van 20 jaar zonder seks.
Een goeie knuffel of een gezellig babbeltje op de 2de plaats !