Wist je dat woorden echt pijn doen?

Wat iemand zegt of doet, heeft een grote impact op je, bijna even groot als bij een stevige fysieke klap. Je hebt misschien zelf al eens ervaren dat de boosheid van de ander aanvoelde alsof je een stevige stomp in je maag kreeg. En dat klopt, want onderzoekers uit Californië hebben ontdekt dat:

- woorden of sociale afwijzing ongeveer dezelfde netwerken in de hersenen stimuleren als echte fysieke pijnen,

- als iemand je met opzet pijn doet, je meer pijn ervaart dan als iemand je per ongeluk treft,

- je minder pijn ervaart als je naar iets moois kijkt, en

- één van de beste pijnstillers kijken naar een foto van je geliefde is.

Je pijn zo klein mogelijk houden

Verder beweren ze ook dat je de pijn van een fysieke wonde kan verminderen als je er door een verkleinglas naar kijkt. Ik heb dat echter nog niet zelf geprobeerd, want ik heb enkel een vergrootglas in huis en heb nu niet direct zin om mijn pijnen ‘uit te vergroten’.

Duitse onderzoekers van het departement Biologie en Klinische Psychologie hebben daarnaast ontdekt dat het gedeelte van de hersenen waar pijn geregistreerd wordt zelfs al prikkels voelt bij het horen van woorden zoals 'pijnlijk', 'prikje', 'steek', 'wonde’. Zelfs een simpele waarschuwing dat iets pijn zal doen, zorgt voor een pijnregistratie in de hersenen. Je hersenen zijn zeer specifiek op het gebied van pijn, want woorden zoals 'verschrikkelijk' of 'afschuwelijk' bleken geen effect te hebben. Probeer dus nooit meer om iemand op zijn gemak te stellen met het zinnetje ‘het zal niet veel pijn doen’ of ‘het zal maar een beetje pijn doen’. De pijnpiek snerpt al door de hersenen.

Ook praten over hoeveel pijn je hebt en waar, maakt de pijn alleen maar erger. Ze ontdekten dat chronische pijnpatiënten meer pijn kregen telkens hen gevraagd werd om te omschrijven hoe ze zich voelen. Dat klinkt voor mij volstrekt logisch, want daar waar jij je aandacht op richt, stuur je energie naar. En wat energie krijgt, groeit of wordt versterkt. Zo klaar als pompwater.

Bewust in het leven staan, is je beste bescherming

Een gevoel van onveiligheid ontstaat dus uit je angst voor pijn, verlies of afwijzing. En je angst kan in jou blijven leven zolang jij op de één of andere manier het idee hebt dat je waardeloos of machteloos bent. Het achtervoegsel ‘-loos’ staat voor verlies. Ergens onderweg, in je prille jeugd, ben jij een stuk of meerdere stukken van jezelf ‘verloren’. Je hinkelt als het ware op één been, altijd bang om te vallen. Je zoekt steun in de buitenwereld in plaats van gewoon opnieuw op je beide benen te staan. Enkel bewustwording kan zorgen voor de nodige veiligheid, stabiliteit en structuur. Zolang jij in overlevingsmodus zit of op automatische piloot leeft, heb jij geen zicht op de onderliggende mechanismen die aan het werk zijn. Pas wanneer je de koe bij de horens vat, kan ze niet meer met je op de loop. Dan ben jij baas. Is het echt zo eenvoudig? Ja, gewoon weer rekenen op jezelf, vertrouwen op jezelf en geloven in jezelf.