De krachtlijnen
De nieuwe wet zal in werking treden op 1 september 2018. Wat verandert er?
1. Hervorming van de reserve: meer vrijheid voor de erflater
Een deel van de erfenis is voorbehouden voor de overlevende partner of persoon met wie men wettelijk samenwoont, voor de kinderen of andere bloedverwanten. Dat wordt de erfrechtelijke reserve of het reservatair deel genoemd. Over de rest kan de erflater zelf beslissen.
De wettelijke reserve voor de kinderen zal nog beperkt worden tot de helft van de erfenis, ongeacht het aantal kinderen. Nu bedraagt die reserve bij één kind de helft, bij twee kinderen twee derde, bij drie of meer kinderen drie vierde. Dankzij de nieuwe regeling komt er dus voor ouders van twee of meer kinderen een groter gedeelte vrij waarover zij zelf kunnen beschikken. Zo kan hij of zij bijvoorbeeld een groter bedrag nalaten aan stiefkinderen. De andere bloedverwanten zullen geen reservatair deel meer hebben. Wel kunnen ze een onderhoudsuitkering krijgen als ze behoeftig zijn op het ogenblik van het overlijden.
2. Voorschot op erfenis
Vaak krijgen erfgenamen al een schenking voor het overlijden. Op het moment dat de erfenis verdeeld wordt, moeten zij dat melden zodat iedereen gelijk behandeld kan worden. Men vermoedt namelijk dat de erflater aan het einde van de rit ieder kind evenveel wil nalaten.
De waarde bepalen van zo’n vroegere schenking was niet altijd eenvoudig. Daarom zal vanaf nu de waarde op het moment van de schenking in volle eigendom gewoon geïndexeerd worden tot op de dag van het overlijden, zowel voor onroerende goederen als voor roerende goederen. Het berekeningssysteem wordt daardoor veel simpeler.
Als de erflater toch iemand meer wil geven dan de rest, dan zal hij of zij voor overlijden uitdrukkelijk moeten vermelden dat de schenking ‘buiten deel’ is, dus zonder verplichting om ze later terug in te brengen bij de afhandeling van de erfenis. Zo niet, dan wordt de schenking toch gewoon gezien als een voorschot op de erfenis met de hierboven beschreven gevolgen.
3. Erfovereenkomsten
Met een erfovereenkomst, ook wel familiepact genoemd, zullen ouders hun erfenis al bij leven kunnen regelen, op maat van de persoonlijke en familiale relaties. Zo’n pact kan alleen in rechte lijn (dus met de kinderen) worden afgesloten, en de kinderen moeten betrokken zijn bij de opstelling ervan en ze moeten ermee akkoord gaan. Alle bestaande voordelen en schenkingen moeten in het pact beschreven zijn om een evenwicht te hebben tussen alle erfgenamen.
In het familiepact kunnen ook regelingen getroffen worden voor de waardebepaling van een schenking. Daarnaast kunnen schenkingen in zo’n overeenkomst definitief gemaakt worden, zodat ze achteraf niet meer moeten verrekend worden (zogenaamde ‘inbreng’) op het moment van erfenis. Natuurlijk moet iedereen akkoord gaan op het ogenblik van het opmaken van zo’n overeenkomst. Eventuele onenigheid in de familie kan zo vermeden worden zolang het nog kan.
Auteur: Wim Knops, Bellatrix Asset Management. Een Luxemburgse vermogensbeheerder die actief is op de Belgische markt in een samenwerkingsverband met Deutsche Bank. Bellatrix Asset Management staat voor een globale aanpak van alle aspecten die met vermogensopbouw, -behoud en -overdracht te maken hebben. Meer info? 0493/99.89.90
19 reacties
Deze regels zijn van toepassing zowel op het roerend als het onroerend vermogen. Het is wel zo dat U op een gemakkelijke manier de successierechten op roerend vermogen kan vermijden door een overdracht te verwezenlijken bij leven al dan niet met controlebehoud.
Werkt de nieuwe regeling met terugwerkende kracht of pas vanaf de inwerkingtreding ?
Er zijn kinderen die zich zelfs afvragen of het kindsdeel opeisen al kan als de ouders nog leven. Want wat als zij al het geld opmaken? Het kindsdeel opeisen tijdens het leven van een ouder kan niet. Dat is echt onmogelijk. Zelfs als een van beide ouders nog leeft kun je niet direct aanspraak maken op jouw erfdeel. De langstlevende echtgenoot heeft namelijk recht op vruchtgebruik van de gehele erfenis. Dat is zo omdat dat deze dan nog gewoon in het huis kan blijven wonen. Je krijgt als kind een vordering op jouw deel van de erfenis en krijgt dit geld pas na het overlijden van de langstlevende partner.
Kindsdeel opeisen, hoe doe je dat?
Het kindsdeel opeisen kan niet zolang de langstlevende nog in leven is. Maar wat doe je als deze de erfenis verkwist? Dan kun je jouw deel door de kantonrechter onder bewind laten stellen. Een andere manier is het inroepen van wilsrechten. Dat betekent dat de langstlevende de erfenis nog in vruchtgebruik houdt, maar dat jij de uiteindelijke eigenaar wordt van het vermogen. Dit kan natuurlijk niet zomaar. Je kunt wilsrechten pas inroepen in de volgende situaties:
Als de langstlevende partner hertrouwt.
Als de hertrouwde partner overlijdt. Je mag dan jouw kindsdeel opeisen, zodat dit niet naar de nieuwe partner gaat.
Als de nieuwe partner ook overlijdt. Je mag dan je erfdeel claimen.
Het kindsdeel opeisen direct na overlijden van een ouder is wél mogelijk als dit uitdrukkelijk in het testament is vastgelegd.
U schrijjft in uw passage de zin: "De langstlevende echtgenoot heeft namelijk recht op vruchtgebruik van de gehele erfenis."
Eerlijk gezegd vermoed ik dat u hier een verkeerde aanname doet.
Bij het overlijden van mijn moeder heb ik namelijk bij de notaris moeten verklaren of ik aanspraken maak op het moeders deel. Pas toen ik afstand heb genomen, bleef alle eigendom bij mijn vader tot zijn overlijden.
Overigens blijkt dat een stuk voordeliger in de te betalen erfrechtbelasting, als je het "blote erfdeel" aanneemt en niet je ouderlijk deel opeist (als tenminste in de overige provincies dezelfde regels gelden dan in de provincie Luik (arrondissement Verviers).
Betekent dit dat ik niet verplicht ben om iets na te laten aan nog levende broers of zussen ???
" De andere bloedverwanten (buiten de kinderen) zullen geen reservatair deel meer hebben "
Betekent dit dat ik niet verplicht ben om iets na te laten aan nog levende broers of zussen ???
Uw broers en zussen hebben NOOIT een reservatair deel gehad. Als U geen kinderen hebt ( bv alleenstaande ) doet U met Uw hebben en houwen wat U wilt.
De website van Notaris.be schrijft dit:
Wie zijn de erfgenamen en hoe groot is hun beschermd deel
- Kinderen of kleinkinderen
- Ouders
- Echtgeno(o)t(e)
Er zijn geen andere categorieën van reservatairen. Broers, zussen, ooms, tantes, neven of nichten hebben geen wettelijk beschermd erfrecht. Heeft u alleen zulke erfgenamen? Dan verdeelt u in volle vrijheid en naar eigen goeddunken uw vermogen via een testament of tijdens uw leven via een schenking.
https://www.notaris.be/erven-schenken/successieplanning:-mogelijkheden/wettelijke-bescherming-van-erfgenamen
V1: als er 2 kinderen zijn v beide ouders & 1 stiefkind van vader, is dan de helft van erfenis egaal te verdelen over de 3 kinderen ongeacht stiefkind of eigen kind ? Is dit opeisbaar door de 3 kinderen ? Of enkel door stiefkind ?
V2: Opeisbaarheid:Het kindsdeel opeisen direct na overlijden van een ouder is wél mogelijk als dit uitdrukkelijk in het testament is vastgelegd. En wat als er geen testament is ? Kan het stiefkind dan niet opeisen ?
V3: heeft opeisbaarheid fiscale/financiële gevolgen/nadelen mbt erfrechtbelasting ?