Waar is mijn energie gebleven?

Een energietekort kan te wijten zijn aan een tekort aan belangrijke voedingsstoffen, te weinig slaap, stress-situaties, hoge werkdruk, fysieke problemen, enzovoort. De beste manier om meer energie te krijgen is de oorzaak aan te pakken. Je kan stress en de gevolgen hiervan het best verminderen door je levensstijl te veranderen en aan stressmanagement te doen. Hierbij zijn rust en verlaging van het levensritme de sleutel. Meditatie, yoga, beweging op maat en voeding zijn belangrijke werkpunten. Op het vlak van voeding kan je maar beter koffie, alcohol, roken en suikerrijke voedingswaren vermijden. Voldoende fruit en groenten, hoogwaardige voedingsmiddelen en essentiële vetzuren zijn de basis van een gezond en evenwichtig voedingspatroon.

Rusten en je levensritme verlagen,
dat is de sleutel om stress te verminderen.

Stress kan positief (bv. op vakantie gaan) of negatief (bv. ziekte, druk op het werk) zijn en verdwijnt normaal gezien vanzelf. Bij stress wordt in het lichaam de ‘vecht- of vluchtreflex’ geactiveerd, waardoor de hormonen cortisol en adrenaline worden aangemaakt. Door deze stoffen zal het lichaam beter bestand zijn tegen veranderingen en verhogen de afweermechanismen in het lichaam. Stress kan nuttig zijn gedurende een korte periode, maar langdurige stress put je voorraad cortisol, het hormoon DHEA en adrenaline (bijnieruitputting) uit, waardoor je lichaam vermoeid raakt. Chronische stress doet het dopaminegehalte in je lichaam dalen, met als gevolg: hoofdpijn, vermoeidheid, geheugen- en concentratiestoornissen, slaapproblemen, angststoornissen, burn-out of depressie.

Adaptogene kruiden

Voor extra ondersteuning kan je het tekort aan vitaminen of mineralen aanvullen of een supplement nemen met ‘adaptogene’ kruiden zoals Rhodiola rosea, Maca, Ashwaganda en Panax ginseng. Adaptogene stoffen helpen alle functies van het lichaam in evenwicht te houden door het gemakkelijker te laten aanpassen aan stress-situaties. Ze verhogen het energieniveau en het zelfgenezend vermogen zonder normale fysiologische functies in het lichaam te verstoren. Daarenboven spelen ze in op stressgerelateerde moleculen zoals cortisol en ze reguleren de cellulaire activiteit.

Pak je energietekort aan

Om een energietekort aan te pakken, kan je de verschillende supplementen van hierboven gebruiken. Om terug de balans te vinden, kan je starten met Ashwaganda. Na een behandeling van drie maanden kan je dan meer aandacht geven aan energieherstel met Rhodiola rosea. Als derde fase kan je je energiepeil opbouwen met onder andere de volgende preparaten: Maca en Panax ginseng.

Ashwaganda

Ashwaganda of Indische ginseng heeft tegelijkertijd een rustgevende en een opwekkende functie: het brengt het lichaam terug in balans én zorgt voor meer energie. Het verhoogt de cortisol- en DHEA-spiegels weer nadat die gezakt waren door een uitputting van de bijnier. Ashwaganda is daarnaast een natuurlijke bron van ijzer en versterkt de weerstand. Het wordt dan ook gebruikt bij auto-immuunziekten, orgaantransplantaties en andere chronische aandoeningen (bv. burn-out, fibromylagie, chronische vermoeidheid …) omdat het de antilichamen activeert.

Ashwaganda stimuleert de neurotransmitter GABA (gamma-aminoboterzuur), wat de positieve effecten op het zenuwstelsel verklaart. Het heeft ook een angstwerend, een antidepressief, en een ontstekingswerend effect en kan een verstoring van het hartritme verbeteren. Het stimuleert ook het geheugen en kan maagzweren voorkomen.

Ashwaganda neem je ’s avonds of voor het slapengaan aan 500 mg - 2 g per dag. Het kan de werking van sedatieve medicatie zoals benzodiazepines en barbituraten beïnvloeden omdat het de concentratie van GABA verhoogt, een rustgevende stof in de hersenen. Verder kan het ook de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel verlagen. Er wordt aangeraden om koffie, chocolade, cola, zwarte thee en alcohol te vermijden. Zwangere vrouwen gebruiken dit preparaat beter niet.

Rhodiola rosea

Rhodiola rosea of rozenwortel groeit voornamelijk in koude gebieden in extreme omstandigheden. Het is een van de krachtigste adaptogene stoffen en zorgt ervoor dat ons lichaam zich aanpast aan inwendige en uitwendige stress. Het werkt in op verschillende neurotransmitters in de hersenen: serotonine, dopamine en (nor)adrenaline, en het verbetert ook de werking van de belangrijke neurotransmitter acetylcholine.

Het voedingssupplement wordt gebruikt bij vermoeidheid, na ziekte, of bij een hormonaal onevenwicht. Het geeft gemoedsrust, meer energie en verbetert het geheugen. Rhodiola rosea zuivert de lever bij belasting door geneesmiddelengebruik en stimuleert de schildklier. Het vermindert de productie van cortisol. Daarnaast verkort het supplement de recuperatietijd bij zware inspanningen (verlaging hartritme, betere prestaties, sneller herstel van spierweefsel), het verhoogt de vetverbranding en verbetert lichamelijke en geestelijke prestaties.

Na zes weken Rhodolia in te nemen, heeft het ook een antidepressieve werking. Volgens onderzoek wordt bij milde tot matige depressie liever voor Rhodiola gekozen dan voor sertraline, een veelgebruikt antidepressivum, omdat er minder nevenwerkingen zijn en het beter getolereerd wordt.

De aanbevolen dosis ligt tussen 500 en 1500 mg Rhodiola rosea-extract (gestandaardiseerd op 3% rosavine en 1% salidroside). Je neemt ‘s morgens één dosis of verdeelt de dosis over ’s morgens en ’s middags.

Maca

Maca groeit hoog in het Andesgebergte in extreme omstandigheden. Het is een superfood met adaptogene eigenschappen. De wortel van de plant wordt gebruikt om supplementen van te maken.

Maca kan het hormonenstelsel terug in evenwicht brengen. Het is ook een veilig alternatief bij menopauzale symptomen, PMS en onregelmatige menstruaties, en verbetert de vruchtbaarheid.

Panax ginseng

Ginseng was een grote hype in de jaren ’70 en ’80. Zoals dat gaat met gehypete supplementen, werden er toen wonderlijke eigenschappen aan toegeschreven. Omdat het uiteindelijk toch geen tovermiddel bleek te zijn, hebben andere adaptogene planten de ginseng wat naar de zijlijn verdrongen. Toch blijft het een zeer waardevolle medicinale wortel met interessante eigenschappen. Het is bovendien een van de meest onderzochte planten. De hoofdbestanddelen van Panax ginseng zijn de ginsenosiden (1,5-7%). Deze stoffen verbeteren verschillende cellulaire processen die ons beschermen tegen schade in ons lichaam. Ze zijn ontstekingsremmend en werken antioxiderend. Ze verbeteren de psychische symptomen en de weerstand en ze kunnen een positieve invloed hebben op diabetes.

Het komt zelden voor dat ginseng de werking van andere geneesmiddelen beïnvloedt, al moet men wel voorzichtig zijn met bloedverdunners zoals warfarine en geneesmiddelen tegen diabetes. Als je medicatie neemt, bespreek het dan altijd eerst met je arts of je apotheker.

Het is interessant dat al deze planten groeien in vrij extreme omstandigheden, en dat elk continent zowat zijn eigen adaptogene planten heeft: Rhodiola in de Russische toendra’s, Maca in de gebergten van Zuid-Amerika, Ashwaganda in Indië en Panax ginseng op het Tibetaanse hoogplateau. Ondertussen vinden we overal ter wereld gekweekte variëteiten.

De activiteit van al deze planten hangt af van de kwaliteit van het preparaat. Vraag aan je apotheker dus steeds naar gestandaardiseerde preparaten, en het best naar die extracten waarmee de studies werden uitgevoerd.

Bronnen: