Bescherm jezelf

Olivia deed een beroep op mij als coach omdat ze wou leren om grenzen te stellen. Ze zuchtte: ‘Hoe hard ik ook mijn best doe om me te omringen met positieve en vriendelijke mensen, er blijven er altijd die me kwetsen, frustreren en manipuleren. Zowel in mijn familie als op het werk. Ik wil dat niet langer toelaten.’

Olivia had gelijk: ook al kan je die mensen niet ontlopen, je kan wel bepalen hoe je met hen omgaat en wat je zelf toelaat. Duidelijke grenzen stellen, is de beste manier om je te beschermen tegen de negatieve effecten van zulke mensen.

Wat zijn grenzen?

Het zijn in elk geval geen bedreigingen, straffen of ultimatums. Het zijn wel duidelijke lijnen – door jou zelf bepaald – die niet overschreden kunnen worden door mensen uit je omgeving. Het zijn richtlijnen: hoe laat jij andere mensen toe om je te behandelen of welk gedrag verwacht je van hen?

Grenzen zijn richtlijnen die aangeven hoe andere mensen jou mogen behandelen.

Gezonde persoonlijke grenzen helpen jou je te beschermen tegen fysieke of emotionele pijn. Ook op het werk bijvoorbeeld heb je duidelijke grenzen nodig om ervoor te zorgen dat jij en je tijd gerespecteerd worden. Laat anderen niet toe om te profiteren van je vriendelijkheid, je bent geen voetveeg. Met duidelijke grenzen laat je weten aan anderen dat je respect vraagt en dat je voor jezelf opkomt.

Opgelet: door grenzen te stellen, verander je andere mensen niet. Wel kunnen grenzen de manier waarop anderen met jou omgaan veranderen.

Hoe stel je grenzen?

1. Weet wat je wil

Je hebt recht op respect, en om jezelf te beschermen tegen ongepast gedrag. Bepaal daarom wat jij wel gepast vindt, hoe gezonde relaties eruitzien. Word je bewust van je gevoelens en wees eerlijk met jezelf over je verwachtingen.

Enkele vragen om je hierbij te helpen:

In welke situaties moet je betere grenzen stellen?
Wanneer voel je je niet respectvol behandeld?
Wanneer voel je je misbruikt, gefrustreerd of boos omwille van het gedrag van anderen?
In welke situaties heb je het gevoel dat er van jou geprofiteerd wordt?
Wanneer wil je alleen zijn? En hoeveel ruimte heb je nodig?

Respecteer eerst zelf je eigen behoeften en grenzen vooraleer je kan verwachten dat anderen die respecteren.

2. Communiceer duidelijk

Informeer anderen duidelijk en direct wat je verwachtingen zijn. Leg op een respectvolle manier uit wat jij niet aanvaardbaar vindt. Sommige mensen beseffen niet eens dat ze zich ongepast gedragen.

Wees specifiek, maar beschuldig niet. Anders dwing je anderen in het defensief, en mensen luisteren nu eenmaal niet als ze zich aangevallen voelen.

3. Bepaal consequenties

Wees op voorhand duidelijk over wat er zal gebeuren als je grenzen overschreden worden en zet ook door. Dat is niet altijd makkelijk: je wil vriendelijk zijn en je wil dat andere mensen je graag hebben. Maar daarvoor hoef je je zelfrespect niet in te ruilen.

4. Zorg voor positieve bekrachtiging

Wanneer andere mensen je respectvoller beginnen te behandelen, geef daar ook erkenning voor. Laat anderen merken dat je het waardeert.

5. Kom vandaag in actie

Start met de makkelijkste grenzen, want grenzen stellen is een vaardigheid die je moet oefenen. Vraag steun van anderen indien nodig. Laat het meteen weten wanneer mensen de grens hebben overschreden, en wacht niet. Communiceer op een beleefde maar directe manier, en wees duidelijk over de consequenties. Houd je ook aan die consequenties.

Onthoud dat grenzen stellen jouw recht is. Jij hebt recht op respect. Het is niet altijd makkelijk om grenzen te stellen, maar door het te doen, word je er beter in. Op termijn wordt het een natuurlijk verlengstuk van je zelfrespect.

Door grenzen te stellen, krijg je meer controle over je leven. Ontdek hier nog 3 tips om de controle over je leven terug te krijgen.