Jij werkt al 30 jaar in deze sector. De ideale man dus, om een evolutie te schetsen.

‘Ik werkte aanvankelijk in een rusthuis. Dat noemen we nu een verzorgingstehuis. In die tijd zagen we vooral mensen van 70 à 75 jaar komen. Die hadden hun partner verloren, ze waren nog best gezond, maar het was vooral tegen de eenzaamheid dat ze streden. Ze kwamen naar een rusthuis voor het gezelschap. Ik denk dat 30 procent van de bewoners echt zorgbehoevend was, dat 30 procent een beetje op de sukkel was, en dat 40 procent gezellig kwam samenwonen met andere weduwen of weduwnaars.’

Dat is nu anders?

‘Nu is 85 procent van de bewoners zwaar hulpbehoevend. De gemiddelde leeftijd ligt nu tien jaar hoger. 83 à 84 jaar. Wie tegenwoordig eenzaam is, maar zich nog kan behelpen met een looprekje, die geraakt gewoon niet meer binnen in een verzorgingstehuis! Er zijn nu veel meer andere voorzieningen, er is meer thuiszorg, de lokale dienstencentra voor ouderen doen hun werk zeer goed, op dertig jaar tijd werden veel meer voorzieningen geschapen.’

De perfectie nadert?

‘Perfectie moet een streven zijn, maar er moet nog veel veranderen. Mensen krijgen nu hulp thuis, bijvoorbeeld twee keer 2 uren per week. Maar er zijn senioren die liever vier keer 1 uurtje hulp zouden willen. Maar soms kan dat niet. Onaanvaardbaar! Zowel de overheid als de private initiatieven moeten hun aanbod aanpassen aan de wensen van de cliënt. We moeten in onze zorg veel meer vertrekken van de noden van de ouderen.’

Vroeger kwamen mensen in een rusthuis wonen voor het gezelschap. Nu ligt de gemiddelde leeftijd 10 jaar hoger en is 85% zwaar hulpbehoevend.‘Een leuk initiatief zijn de Helpper-platforms. Digitale platforms waarop ouderen hun wensen formuleren en anderen hun aanbod plaatsen. Bijvoorbeeld: u bent moeilijk te been, u zoekt iemand die 1 maal per week boodschappen doet voor u, en iemand om alle maanden eens het gras te maaien in de tuin. U zet uw wens op het platform. Anderen lezen dat, en er reageert een senior dat hij graag naar de winkel wil voor u, en een andere mens heeft groene vingers en komt graag eens in de tuin werken. Probleem opgelost! Wat opvalt, is dat het veelal senioren zijn die vrijwilliger of helper spelen voor andere senioren die minder beweeglijk zijn.’

En toch blijft eenzaamheid bestaan …

‘Ja, ook dat heeft met de evolutie te maken, de jongste dertig jaar. Mensen hebben minder kinderen dan vroeger, en er zijn veel meer scheidingen bij ouderen. Vroeger hadden we veel kroostrijke gezinnen, er was altijd wel een zoon of dochter die in de wijk woonde. Nu zijn er minder kinderen, en die gaan veel vlugger aan de andere kant van het land wonen, en ze werken met twee. Dus veel tijd is er niet voor opa en oma. Neem daar nog de echtscheidingen bij, waarbij er, zeker op latere leeftijd, meestal iemand eenzaam achterblijft.’

Maar het Gentse OCMW wil dat we ons zelf beter voorbereiden op onze oude dag. Klopt dat?

‘Ja hoor, want dat is op 30 jaar niét veranderd: mensen denken niet graag na over de problemen van de ouderdom die ooit zullen komen. Wij vinden dat we vanaf 55 jaar moeten beginnen nadenken over onze "wooncarrière": Hoe wil ik wonen? Waar wil ik wonen? Als ik over 15 jaar mijn heup breek en geen trap meer op kan, is mijn huis dan vlug aangepast? Word ik dan geen sukkelaar in een gouden kooi?’

‘Stel dat je in een groot huis woont met vier slaapkamers boven, en je woont daar als zeventiger nog helemaal alleen, je kan niet eens meer naar boven. Is dat verstandig? Wetende dat er veel jonge gezinnen zoeken naar grote huizen. Verkoop je huis, zoek iets kleiners dat toegankelijk is, zelfs al mocht je in een rolstoel belanden ooit. Of verhuur je huis … Er zijn zoveel mogelijkheden.’

‘Wij willen de komende zes jaar focussen op de 55-plussers, en hen vanaf 55 jaar al doen nadenken over hun toekomstig wonen. Het is de taak van de overheid én van de burger zelf om toekomstgericht te denken wanneer de ouderdom eraan komt. Kangoeroewonen is een leuk initiatief, diverse generaties samen onder één dak, maar niet iederéén kan dat verwezenlijken, en de toekomst is aan de mobiele zorgwoningen, een soort wooncontainers met alle voorzieningen, die in de tuin worden neergeplant. Oma woont in de tuin! Als OCMW-Gent ontwikkelen wij dit project. In december hebben we een kijkwoning klaar. We dromen ervan om er zo in de toekomst een aantal te verhuren aan mensen die hun ouderlingen dichtbij willen en toch niet in huis.’

‘Iedereen wil oud worden, en dan liefst in eigen huis, of in de onmiddellijke omgeving. Daarop focussen wij. Thuis blijven wonen krijgt de prioriteit. Je bent 55 en je wéét dat je nooit graag je huis zal verlaten later, pas het dan NU al aan. Wij hebben ergotherapeuten die je met raad en daad kunnen bijstaan. Een inloopdouche op het gelijkvloers bijvoorbeeld, een traplift … Er zijn zoveel tips te geven.’

Sommige assistentiewoningen staan leeg, bij andere bestaat een wachtlijst …

‘Je woont in een huurhuis, of je woning is moeilijk aan te passen … Dan kan je uitkijken naar een assistentiewoning of een serviceflat. Hoeveel van die assistentiewoningen hebben we zo nodig? Wij rekenen dat 3 op de 100 van de zestigplussers er behoefte aan zullen hebben. Vier jaar geleden had Gent er liefst 900 te kort. Er moeten er dus bij komen, maar dan wel op de juiste plek. Het centrum van Gent heeft er veel te veel, maar in Wondelgem, aan de rand, zijn er 120 te weinig!’

Het is de taak van de overheid én van de burger zelf om toekomstgericht te denken wanneer de ouderdom eraan komt.‘Het probleem is dat er vooral koopappartementen verrijzen, maar die staan massaal leeg. Als OCMW bieden wij assistentiewoningen te huur aan, en we hebben een wachtlijst van meer dan 200 personen. Wij houden de prijs ook laag natuurlijk. Tussen de 28 en 36 euro per dag. Er bestaan in de private sector initiatieven van 70 euro per dag …’

‘Wij geven ook premies aan huurders van assistentiewoningen. Een koppel dat heel zijn leven heeft gehuurd, dat een pensioen heeft van pakweg 1700 euro, die mensen hebben het niet breed, hé. Wat we merken, is dat er wachtlijsten zijn voor de goedkope service van 33 euro per dag, en dat er leegstand is bij de assistentiewoningen die aan 55 tot 60 euro per dag worden verhuurd.’

Geef mij maar een ouderwetse commune voor oudjes …

‘Het bestaat! Tussen het aanpassen van je huis en het huren of kopen van een assistentiewoning, bestaan ook andere oplossingen. In Meulestede, een wijk van Gent, werken we aan 9 flats voor ouderen met een gezamenlijke grote living, een grote keuken, een tuin, gezamenlijke wasmachines en strijkgerief … Maar iedereen heeft zijn eigen flat, stuk voor stuk aangepast aan rolstoelgebruikers. Een beetje een commune. De  mensen die in mei ’68 achttien jaar waren, zijn er nu 68, hé! We selecteerden 1 koppel en 8 alleenstaanden die nu al een tijdje kennismaken, nog voor het project af is (dat zal in 2019 worden opgeleverd). De toekomstige bewoners hebben een vzw opgericht. Die vzw huurt van ons, maar de groep neemt zelf alle beslissingen. Het wordt een nieuwe boeiende woonvorm, het is voor het eerst dat een openbaar bestuur zo’n initiatief neemt. De doorsnee vorm van co-housing bestaat uit koopwoningen. Wij verhuren aan een groep mensen van wie de leeftijd varieert van 56 tot 84 jaar.’