Co-wonen

Bij collectief wonen of co-wonen heeft iedereen zijn eigen huis of appartement rond een gemeenschappelijke tuin of binnenplaats. De bewoners delen geen leefruimtes, maar wel enkele gemeenschappelijke ruimtes als een garage, fietsenstalling, tuin, ontspanningsruimte …

---

Madeleine Janssens (59) en
Raph Alofs (62)

• marketeer – opticien
• gehuwd
• Raph heeft twee volwassen zonen uit een eerder huwelijk

Madeleine en Raph wonen in een van de zestien wooneenheden in een voormalig pakhuis in Borgerhout. Madeleine voert het woord tijdens het interview.

Jullie hebben bijna dertig jaar in de stad gewoond, in een prachtig huis met een mooie tuin. En dan verhuizen. Waarom?

‘Het was een heel leuk huis en we hebben er graag gewoond, maar al die trappen! Dat is niks zolang je jong bent, maar als je wat ouder wordt … Toen we er kwamen wonen, hadden we er een buurvrouw die in de tachtig was en die letterlijk zei: “Verhuis op tijd, want dit zijn geen huizen om oud in te worden.” We hebben toen beslist om vóór ons zestigste te verhuizen. We dachten eraan een huis te kopen, een krot desnoods, dat helemaal te strippen en vervolgens naar onze noden te verbouwen. Met brede deuren en een lift en zo – vooruitziend.’

Is zestig jaar niet een beetje vroeg om zo’n stap te zetten?

‘We dachten: als we die ommezwaai vóór ons zestigste doen, is er nog voldoende tijd om ons in te burgeren in onze nieuwe leefomgeving.’

Het is uiteindelijk co-wonen geworden. Hoe is dat gegaan?

‘Mijn man opperde het idee om op een appartement te gaan, maar daar was ik niet zo voor. Surfend op het internet stuitte ik op dit project van AG Vespa, de immobiliënmaatschappij van de stad Antwerpen. Ik wist toen nog niet dat het ging om een vorm van collectief wonen.’

Hier wonen is voor ons echt meer dan gewoon een appartement betrekken.

Maar het sprak jullie wel aan?

‘Ja, we hebben geen tien minuten nodig gehad om hier in te stappen. We dachten dat dit best leuk kon zijn.’

‘Dit is geen project dat is gegroeid vanuit bijvoorbeeld een vriendengroep die op een zeker moment heeft besloten samen iets te kopen. Alle mensen die hier wonen, zijn hier vanuit diverse hoeken aangewaaid. Dit is nog een jong project, dus moeten wij mekaar eerst leren kennen en gaandeweg zullen we zien hoe dit vorm krijgt. Maar hier wonen, betekent duidelijk meer dan hier gewoon een appartement hebben. Je schrijft je in in de collectiviteit. Over bepaalde dingen moeten we samen beslissen: de gemeenschappelijke ruimtes bijvoorbeeld. We hebben een Whatsapp-groepje waarin we met elkaar contact houden. Langzaam werken we naar een huisreglement toe. Ik zit zelf in de werkgroep die daaraan schrijft.'

• Zestien wooneenheden in een voormalig pakhuis in Borgerhout
• Parlofoon aan een afgesloten hek aan de straatkant
• Binnen via de ‘binnenplaats’
• Tweede parlofoon aan het appartement
• Gemeenschappelijke ruimtes: binnenplaats, tuintje, parkeergarage, fietsenstalling, polyvalente ruimte met een keuken en bar, berghok
• Alle bewoners zijn eigenaars

Een huisreglement, is dat nodig?

‘Je zou kunnen denken dat met een beetje gezond verstand alles vanzelf loopt, maar dat is dus niet zo. Goede afspraken maken goede vrienden en helpen je om mogelijke irritaties voor te blijven. Daarom heb je dus een huisreglement nodig.’

Hoe is het contact met de buren?

‘Hier zijn veel jonge mensen. Mijn man en ik zijn de oudsten. Maar ik voel hier met veel bewoners een vorm van zielsverwantschap. Wij vinden dat ook belangrijk. Toen we nog in ons huis woonden, waren we daar betrokken bij het buurtcomité. Hier wonen is voor ons echt meer dan gewoon een appartement betrekken. Thuis komen en de deur achter ons dichttrekken, zo zijn wij niet.’

Wat met de privacy?

‘Dat valt reuze mee. Wij lopen niet voortdurend bij elkaar binnen en er is haast vanzelfsprekend een zekere sociale controle, maar voorts woont iedereen wel in zijn eigen appartement, hé. In onze living hebben wij gordijnen tegen de inkijk, en in de andere ruimtes stroomt vooral veel licht naar binnen. En dat iemand ons ’s avonds ziet eten, tja, dat stoort mij niet.’

‘Die sociale controle is ook een troef. Afgelopen zomer zat beneden op het binnenplein een voor mij onbekende vrouw op een bankje. Ik heb ze aangesproken. Bleek dat zij de schoonmaakster van een van de buren was en dat was dus prima. Maar in de garage hebben we al bezoekers gehad met foute intenties. Dan is het maar beter dat je daar samen een beetje op let.’

Is het duur om hier te wonen?

‘Iedereen heeft zijn appartement casco gekocht en vervolgens afgewerkt naar eigen smaak en beurs. Je maakt dit dus zo duur als je zelf wilt.’

Is dit een plek om oud te worden?

‘Wat mij betreft wel. Brede deuren, er is een lift, we hebben al onze stopcontacten op een halve meter hoogte laten plaatsen zodat we later geen problemen hebben als we ons moeten bukken … Maar vooral: wij wonen hier bijzonder graag.’

Foto's door Koen Fasseur