Safety first: voorzichtig met vuurwerk

Als je zelf graag vuurwerk wilt afsteken, sla er dan zeker de lokale reglementering op na. In verschillende steden en gemeenten worden er immers beperkingen opgelegd of is het gewoon verboden. Het is zo dat vuurwerk nogal wat overlast bezorgt voor mens, dier en milieu. Is het toegestaan? Lees aandachtig de gebruiksaanwijzing en zorg ervoor dat alles veilig kan verlopen. Er gebeuren jaarlijks te veel ongevallen door ondoordacht handelen of na een avondje flink doorzakken.

Aan de slag

Vuurwerk fotograferen is een ‘vak apart’ en zeker niet makkelijk. De onderstaande tips zullen pas echt nuttig zijn als je werkt met een toestel waarbij je de instellingen manueel kan aanpassen. Werk je met een klein pockettoestel, dan heb je soms ook wel een instelling speciaal voor het fotograferen van vuurwerk. Heb je die mogelijkheid niet, dan kan je het best de stand voor ‘nachtopname’ gebruiken. Het toestel gaat dan automatisch een langere sluitertijd hanteren.

Voorbereiding is alles

Voor je vertrekt

Zorg dat al je fotomateriaal klaarligt:

• je camera (uiteraard),
• opgeladen batterijen,
• een leeg geheugenkaartje,
• een klein zaklampje: om in het donker de instellingen van je toestel te wijzigen,
• een reservebatterij: je werkt met langere sluitertijden en bij lagere temperaturen, waardoor je meer stroom verbruikt.

Neem zeker de handleiding van je toestel nog eens door zodat je een duidelijk inzicht hebt van de instelmogelijkheden zoals diafragma en sluitertijden.

Een statief is bijna een must. Vergeet de bevestigingsplaat voor je toestel niet mee te nemen anders is het verloren moeite. Wil je toch zonder statief fotograferen? Zet het toestel op een stevige ondergrond, bv. een afsluiting, een vensterbank, een tafel …

Protip: Vul een plastic diepvrieszak (3 liter) met rijstkorrels. Zo heb je meteen een stevige ondergrond.

Ter plaatse

Zorg dat je voor alle andere vuurwerkliefhebbers aanwezig bent, zodat je je plekje strategisch kan kiezen. Hou rekening met:

• de richting van waaruit het vuurwerk wordt afgeschoten,
• voorwerpen die het zicht belemmeren: bomen, verkeersborden ... maar ook andere mensen,
• de windrichting: kies een plek waar je de wind in de rug hebt. Dan waait de kruitdamp die vrijkomt bij elke ontploffing, weg van het vuurwerk. Als er weinig wind is, blijven die anders ter plaatse zweven en geven ze een mistig effect op je foto.

Kies de juiste instellingen

Met de automatische instelling van je toestel geraak je nergens. In tegendeel. De donkere lucht en de helle lichtflitsen zullen het toestel volledig in de war brengen.

Kies voor de sluitertijdvoorkeurstand (stand S bij Nikon, Tv bij Canon). Zo kan je zelf de belichtingstijd instellen. Bij een langere belichtingstijd krijg je langere lichtslierten en dus mooiere foto’s! Als je afdrukt op het moment van de ontploffing (en dus niet als de vuurpijl vertrekt) zijn tijden van 1/10 tot 1 à 2 seconden meestal voldoende.

Hou rekening met het aantal pijlen dat gelijktijdig afgeschoten wordt. Zijn dat er weinig? Kies dan een iets langere sluitertijd. Zo kan je wellicht meer dan één pijl op dezelfde foto vastleggen. Zijn dat er veel? Kies dan een kortere sluitertijd, want anders krijg je uiteindelijk een grote witte vlek op je foto.

Het diafragma stel je het best in op f/8 of f/11. Bij deze stand geven de meeste lenzen het scherpste beeld.

Of kies voor de BULB-modus

Bij geen enkele voorstelling kan je rekenen op een strikte regelmaat van vuurpijlen, laat staan dat je de knallende apotheose kan volgen. Wil je de vaste sluitertijden niet telkens gaan instellen, zet het toestel dan in BULB-modus. Dat betekent dat de sluiter open blijft zolang je de ontspanknop ingedrukt houdt. Zo kan je gedurende de shoot bij elke opname zelf de tijd bepalen naargelang de omstandigheden. Opgelet! Door een langere tijd op de ontspanknop te drukken, kan je toestel wat bewegen, zelfs op een statief.

Ook dit nog ...

• Maak de lichtgevoeligheid niet te hoog. Kies voor een ISO-waarde van 100 of 200, anders krijg je misschien te veel ruis.
  
  
• Zet je toestel op ‘manueel scherpstellen’. Stel scherp op een goed verlicht voorwerp dat op voldoende afstand ligt (bv. de verlichtingspaal op het einde van de straat). Gebruik die instelling voor de rest van de shoot.
  
  
• Kies voor je lens de groothoekinstelling, tenzij je heel ver van het vuurwerk verwijderd bent. Zo krijg je het volledige spektakel zeker in beeld.
  
  
• Schakel ruisonderdrukking uit. Die functie heb je niet nodig om vuurwerk te fotograferen, en zal je toestel vertragen.
  
  
• Maak (heel) veel foto’s. Je weet nooit op voorhand waar de volgende vuurpijl verschijnt en hoe die eruit zal zien. De meerderheid van je foto’s gaan mislukken, sowieso. Maak er daarom meteen genoeg. Stel eventueel in op continuopname, dan blijf je foto’s maken zolang je de ontspanknop ingedrukt houdt.

Wil je experimenteren met speciale effecten?

Stel de scherpte vrijwillig verkeerd in op dichtbij. Zo krijg je een mooi ‘flou’ effect van het vuurwerk.  Vergeet niet om nadien terug correct in te stellen.

Of draai tijdens de opname aan de scherpstelring zodat het begin van de lichtstrepen scherp is en het einde ‘flou’ wordt. Doe dat niet als je op zeker wilt spelen. Een vuurwerk duurt immers niet zo lang en je riskeert geen enkele correcte opname te hebben. Voor de durvers dus.

Doe een nabewerking

Nadien kan je de foto’s nog bewerken in bewerkingsprogramma zoals Lightroom of Photoshop. Er bestaan ook een paar degelijke gratis versies waar je best wat mee kan doen:

• Gimp (de gratis tegenhanger van Adobe Photoshop) 
• Darktable (de gratis tegenhanger van Adobe Lightroom) 

Door de hooglichten te verminderen, krijg je meer kleur in de lichtslierten. Door het contrast te verhogen en de zwarttinten te versterken (verduisteren), maak je de kruitdampen minder zichtbaar. In sommige programma’s heb je een functie ‘nevel verwijderen’. Dat kan hier van pas komen.

Het belangrijkste

Hou het veilig. Ga niet te dicht bij de plaats staan vanwaar de pijlen vertrekken. Akkoord, dat kan mooie foto’s opleveren, maar is veel te gevaarlijk.

Je kijkt bovendien constant door de lens zodat je geen oog meer hebt voor de omgeving. Is er geen trapje in de buurt of een dorpel? Even je voet verkeerd neerzetten en je ligt op de grond.

En vooral … blijf genieten van het vuurwerk.

Rest mij enkel nog je een goede jaarwisseling en een fotogeniek nieuwjaar toe te wensen vanwege de mailgroep Fotografie.

Veel succes!

HenLo
Mentor mailgroep Fotografie

Met dank aan de leden van de mailgroep die bereidwillig hun foto’s ter beschikking stelden.

Wil jij ook lid worden van de mailgroep Fotografie?

Neem eens een kijkje op hun website. Je vindt er alles terug over hoe je kan inschrijven.