Goud werd in de oudheid automatisch geassocieerd met de zon, de grote krachtbron bij uitstek ons heelal en door onder meer de Egyptenaren zo aanbeden. De farao’s beschouwden zichzelf als de vertegenwoordiger van de zonnegod op aarde, en er ontstond een volledige cultus rond het aanbidden van de zon en in tweede instantie ook nog de maan.

Zilver zagen ze als een echt symbool van de maan die het licht van de zon zo goed kon weerkaatsen en daarom van groot belang was. Zilver en goud werden dan ook in het oude Egypte vaak samen gebruikt om er edelstenen en kunstwerken mee te maken en er werden kosten noch moeite gespaard om er kunstige dodenmaskers mee te smeden die de farao’s mee in een graf namen. Slechts weinig van deze gouden maskers zijn helaas bewaard gebleven, want grafrovers gingen er hardnekkig naar op zoek.

De zoektocht om zelf goud te maken

In de middeleeuwen waren de alchimisten ervan overtuigd dat ze zelf edelmetalen konden maken en ze deden dan ook verwoede pogingen, voor zover we weten echter zonder tastbaar resultaat. Ze legden dezelfde astrologische verbanden tussen goud en zilver en de planeten als de Egyptenaren. Ze meenden dat de hemellichamen de controle over de metalen uitoefenden, en bijgevolg dachten de alchimisten dat de posities van de zon en maan ook het succes van hun werk konden bespoedigen. Tal van vorsten en machtige heersers hebben heel wat geïnvesteerd in alchimisten, maar de resultaten bleven achterwege.

De zoektocht naar de Steen der Wijzen

De alchemisten uit de middeleeuwen deden verregaande experimenten om onedele metalen zoals lood, koper en zink in goud en zilver te veranderen. Ze zochten naar methodes en experimenten om deze onedele metalen een nieuw leven te geven. Meerdere alchimisten werden uiteindelijk om het leven gebracht toen bleek dat ze niet in hun doel zouden slagen.

De zoektocht naar de ‘Steen der Wijzen’ is uiteindelijk op een sisser afgelopen. Toch was de speurtocht niet helemaal nutteloos te noemen. Tijdens deze experimenten verwierven de wetenschappers namelijk ook heel wat kennis van scheikunde en fysica, en deze kennis kwam later goed van pas bij de ontwikkeling van deze nog jonge wetenschap.

Gouden borden uit het Verre Oosten

In het Verre Oosten zoals China en Japan hadden goud en zilver een bijzondere waarde voor zowel de vorsten als de gewone bevolking, al waren deze edelmetalen voor de man in de straat zo goed als onbetaalbaar en onbereikbaar. Dokters dachten er dat zelfs goud en zilver een brede waaier aan ziektes konden genezen. Vorsten en rijke mensen aten er dan ook bij voorkeur van gouden en zilveren borden en met gouden en zilveren bestek. Ook werd geëxperimenteerd met het gebruiken van kleine hoeveelheden goud en zilver in geneesmiddelen.

Pyriet

Pyriet, het zogenaamde ‘fools gold’, bracht in de loop van de geschiedenis heel wat geesten in verwarring, ook mensen die nochtans over voldoende intelligentie beschikken. Het gaat om een glanzend, meestal geel metaal dat vaak met goud verward wordt. Soms heeft het ook een zilverachtige glans en wordt het met zilver verward. Pyriet komt van nature vaker voor dan goud en is ook gemakkelijker te vinden. De verwarring is dan ook begrijpelijk.

In feite gaat het om een mineraal, dat hoofdzakelijk uit ijzer en zwavel bestaat. We vinden het vooral in gesteente zoals kalksteen en schalie. De naam is afgeleid van het Griekse woord ‘pyros’ (vuur). Dit mineraal geeft vonken af wanneer je erop slaat en werd vaak gebruikt om vuur te maken. Tegenwoordig is het vooral belangrijk als bron voor zwavel en bij wijze van imitatie van goud.