De feiten

In de Bijbel staan heel wat fantastische verhalen te lezen. Eén daarvan hoort tot het collectieve geheugen van de mens wereldwijd: de Ark van Noah. In allerlei culturen keert het verhaal terug van de Grote Zondvloed die de mensheid bijna had vernietigd en waar God tot Noah sprak om een grote boot te maken waarin hij, zijn familie en één paar van elk dier op aarde in kon huizen om de 40 dagen durende storm te trotseren en uiteindelijk te overleven. Kan dit verhaal kloppen of is het slechts een metafoor? Volgens sommigen is het dat laatste, maar er zijn ook gelovigen die ervan overtuigd zijn dat dit een ware versie van de feiten is en dat de Ark ergens moet zijn gestrand. Waar kan dit dan zijn en vinden we ooit een spoor terug van deze legendarische boot?

Zondaars

Om te beginnen moeten we eens kijken naar wat de Bijbel te vertellen heeft. Hierin lezen we dat God mens en dier wil vernietigen omdat “iedereen een verderfelijk leven leidde” en “alle mensen op aarde slecht waren”. De enige uitzondering waren Noah en zijn familie. Zij krijgen de opdracht een immense boot te maken.

Noah en zijn familie gaan noest te werk en bouwen een ark waarin zijzelf en één mannetje en één vrouwtje van elk dier op aarde kon gehuisvest worden. Nadat alle dieren aan boord waren gegaan en Noah en de zijnen als laatsten aan boord gingen “braken alle bronnen van de oervloed open en werden de sluizen van de hemel wagenwijd opengezet” waarop er een storm als nooit eerder gezien losbrak en veertig dagen en nachten lang de aarde zou teisteren. Uiteindelijk zou het water 15 el boven de hoogste bergtoppen komen en zou alle leven buiten de ark vernietigd zijn. Daarna was de aarde nog 150 dagen bedekt met water.  

Toen het na 40 dagen stopte met regenen stuurde Noah een raaf eropuit om land te vinden, maar die kwam niet terug. Na 150 dagen liep de Ark vast op het Araratgebergte en vloog een duif uit om te kijken of de aarde effectief opgedroogd was. De duif kwam terug met een olijftakje en Noah, zijn gezin en de dieren verlieten de boot.

Zondvloed?

Terwijl gelovigen dit verhaal als waarheid aanzien, vragen wetenschappers zich af of een dergelijke zondvloed wel degelijk kon hebben bestaan. Zo ja, wanneer zou die dan precies hebben plaats gevonden?

Het feit dat er al sinds mensenheugenis een verhaal van een wereldwijde catastrofe rondgaat, duidt volgens sommigen erop dat er inderdaad een grote zondvloed heeft plaatsgehad ergens in onze geschiedenis.

Experts zien dan ook enkele mogelijkheden om het tijdstip te bepalen en te achterhalen wat de oorzaak hiervan was.

• Eén mogelijkheid is de zogenaamde Burcklekrater die zo’n 2.000 km ten zuidoosten van Madagaskar te vinden is. Deze krater ontstond door een komeetinslag die wellicht circa 3.000 tot 2.800 voor Christus heeft plaats gehad, al is dat nog niet geheel zeker. Deze periode kan overeenkomen met de Bijbelse Zondvloed, wiens begin men na het vergelijken van heel wat verschillende culturele overleveringen dateert op 10 mei 2.807 voor Christus.
• Een tweede mogelijkheid kan het overstromen van de Zwarte Zee zijn ten tijde van de laatste ijstijd. Dit was een zoetwatermeer dat helemaal bevroren was ten tijde van de ijstijd. Toen de Middellandse Zee doorbrak en water in de Bosporus terecht kwam, overstroomde dit gigantische meer en kwamen de beide zeeën terug met mekaar in contact.
• Nog een hypothese die door heel wat wetenschappers de grote kanshebber is, is een aardkorstverschuiving. Daardoor verschuift de korst op zijn geheel hetgeen tot een gigantische zondvloed kan hebben geleid, evenals tot het einde van de Laatste IJstijd. Dat moet dan rond 10.500 voor Christus geweest zijn.

Een dergelijke Zondvloed kan dus wel degelijk gebeurd zijn en vanuit die hoek kan het verhaal dus de waarheid omschrijven. Maar is het mogelijk om ooit nog een spoor van de legendarische Ark te vinden? Op die vraag zouden heel wat avonturiers en experts graag positief willen antwoorden door de boot zelf terug te vinden.

Ligging

Waar zou je moeten gaan zoeken om de Ark of een deel ervan terug te kunnen vinden? In de Bijbel staat te lezen dat de boot vastliep op het Araratgebergte. Dat is een bergketen die in het oosten van Turkije ligt. Dus lijkt het logisch dat zogenaamde Arkjagers hun aandacht daarop richten.

Vanaf de jaren 1970 zijn er heel wat zoektochten geweest naar de Ark van Noah. Zo ook door enkele bekende figuren zoals de Amerikaanse ex-astronaut James Irwin in de jaren 1980. Die werkte samen met Al Cummings die de titel ‘de grootvader van de Arkjagers’ kreeg omwille van zijn 15 pogingen om de boot te lokaliseren. Irwin en Cummings slaagden nooit in hun opzet.

In de jaren 1990 ondernam ook scheepsexpert David Fassold pogingen om de Ark te vinden. Op basis van een stukje tekst dat hij had weten te bemachtigen, richtte Fassold zijn pijlen niet op de Ararat maar op een vallei zo’n 42 km daarvandaan. Daar vond de expert een mogelijke fossiele afdruk van de Ark op een heuvel die van de lokale bevolking de bijnaam ‘de Berg van Mozes’ kreeg. Verder vond het team van Fassold ook fossiele boomstronken die volgens hen afkomstig waren van hetzelfde hout als waarvan de Ark destijds werd gebouwd. Er werden ook uitzonderlijk veel sporen van ijzer gevonden in de grond onder de heuvel, wat volgens de onderzoekers kan wijzen op het vergane ijzer dat voor de boot werd gebruikt. Tevens werden er ook oude vaarstenen in de buurt gevonden, die volgens Fassold wijzen op een reusachtig schip. Die stenen werden destijds gebruikt om het schip in balans te houden bij stormweer. Of de zoektocht van Fassold en zijn team iets heeft opgeleverd, is onduidelijk. De Turkse regering wil zich hier niet te veel over uitlaten.

In 2003 begon een Chinees team een nieuwe zoektocht op de Ararat en een jaar later bereikten ze een hoogte van 4.200 meter, maar monsters werden er niet genomen.

In 2006 vonden Turkse onderzoekers een grot met een houten wand erin. Hierop namen zij contact op met het Chinese team. Die namen dit keer wel een monster mee en dat wees op fossielen van hout, net als David Fassold zijn team eerder vonden in de vallei rondom de Berg van Mozes.

Een voorlopig laatste poging werd genomen in 2007. Maar ook dit keer speelde het weer in het nadeel van de onderzoekers en moest de poging worden gestaakt. Of men ooit nog een nieuwe poging gaat ondernemen, is tot nog toe niet geweten.