Vitalo' en 'jagger': twee termen die mijn tenen doen krullen. Ik kan alleen maar een warme oproep doen om de benaming 'senior' te gebruiken en er fier op te zijn... Wij senioren hebben levenservaring, weten wat we willen en zijn bereid om onze medemens te helpen.

Vitalo…

12 september 2019. De Nederlandse krant Trouw meldt op de voorpagina dat uit onderzoek blijkt dat veel 55-plussers niet zijn voorbereid op de laatste levensfase, zoals de zorg die nodig kan worden en een geschikte woonsituatie. De redactie introduceert het begrip ‘young elderly person’, kortweg yep, voor de groep burgers vanaf het pensioen tot ongeveer 80 jaar maar is toch niet helemaal tevreden met het resultaat. De lezers reageren massaal op de oproep om een nieuwe naam te kiezen voor de actieve 55-plusser. Uit de vele inzendingen kiest een deskundige jury voor het woord ‘vitalo’.

of jagger…

In Nederland komen meteen heel wat negatieve reacties op deze nieuwe term. Vlaanderen kan niet achterblijven. Ook hier is er de nodige onvrede over de benaming ‘vitalo’, zo onder meer van VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx (55), die 'vitalo' afkeurt omdat het hem te veel doet denken aan het Italiaanse gerecht Vitello tonnato. 
Het klinkt als “een veel te gezonde koek, een voedingssupplement of een fabriek op een dor industrieterrein”, vindt de redactie van het Radio 1-programma Nieuwe Feiten. Het programma gaat vervolgens samen met de luisteraars van Radio 1 op zoek naar een alternatief en krijgt meer dan 500 suggesties. Die gaan van acroniemen zoals AVO (actieve volwassene) of OMPI (Ouderling Met Pit) en PLE’er (persoon met levenservaring) over inventieve samentrekkingen zoals nega-ageionist en retrotiener, tot geheel nieuwe haast poëtische omschrijvingen zoals zilverveulen, tijdkrijger en rimpeltijger.

Uit de lange lijst van meer dan 500 inzendingen kiest taalraadsman Ruud Hendrickx een shortlist van 10 kandidaten. 5054 luisteraars brengen hun stem uit en komen tot volgende top tien:
Jagger (2299 stemmen)
Actiefplusser (2027)
Nouveau gris (1317)
Doordoener (1234) 
Herfstbloeier (1109)
No-ager (610) 
Fluxenior (565)
Krakker (445)
Scharreloudere (245)
Goknar (239)

Ziet je er wat in? Ik alvast niet... Ik zou zowat elke van deze tien termen als een belediging beschouwen mocht iemand me er mee aanspreken...

De winnaar ‘jagger’ moet verwijzen naar Jong Actief Gepensioneerden) en naar de ultieme actieve oudere, namelijk Mick Jagger. Het is auteur Christophe Vekeman die het eerste zetje geeft, door voor te stellen om actieve oudere mannen jaggers te noemen en actieve oudere vrouwen dolly’s – naar Dolly Parton. 
Presentator Lieven Vandenhaute van Nieuwe Feiten en zelfverklaarde taalliefhebber, drukt de hoop uit dat de jagger snel zijn weg naar ons taalgebruik zal vinden, maar niets is minder waar.
Die hele top 10 van Nieuwe Feiten mag misschien creatief overkomen, maar een kleine rondvraag leest dat maar weinig mensen uit de beoogde doelgroep er zich door aangesproken voelen. Integendeel zelfs, deze termen roepen stuk voor stuk onbegrip en bij ondergetekende zelfs weerzin op.

Of toch maar liever ‘senior’…

Maar waarom het warm water opnieuw willen uitvinden? We hebben al een woord voor de groep van de actieve 55-plusser: de senior.
De term ‘senioren’ heeft voor velen een negatieve bijklank omdat het sommigen doet denken aan uitgebluste ouderen. Toch slaat de term puur taalkundig gezien louter op een persoon van boven de gemiddelde leeftijd en is elke negatieve connotatie overbodig. In het oude Rome was het zelfs een eretitel die verwees naar wijsheid en ervaring. 
Ook in de Angelsaksische wereld wordt de term senior in verband gebracht met autoriteit, levenswijsheid en vakkennis. Denken we maar de ‘senior writer’, een eretitel voor een ervaren journalist bij dagbladen en tijdschriften, de ‘senior executive/manager/consultant’ bij bedrijven,… Jobs met aanzien en meestal een loon dat navenant is.
Hoog tijd dus om fier te zijn dat je een ‘senior’ bent!

Vijf voordelen van een senior zijn

Psychologie Magazine somt vijf voordelen op aan het ouder worden waar je als senior kunt mee uitpakken.

Je wordt opnieuw gelukkiger

De gelukcurve verloopt tijdens ons leven op en neer. Je geluk piekt wanneer je jong bent, en neemt dan weer af om gemiddeld rond je 46ste een dieptepunt te bereiken (de beruchte midlifecrisis). Maar goed nieuws: nadien neemt het geluksgevoel weer toe. Op je zeventigste ben je gemiddeld gezien weer even gelukkig als rond je twintigste.
Met andere woorden: als 55-plusser hoef je nog lang niet uitgeblust te zijn, integendeel zelfs!

Je intelligentie neemt toe

Na je veertigste neemt je vermogen om nieuwe problemen aan te pakken weliswaar langzaam af, maar de intelligentie die op ervaring gebaseerd is blijft doorgroeien. 
Dit maakt dat plussers beter in staat zijn dan jongeren om complexe problemen op te lossen. 
Om een concreet voorbeeld te geven: omdat er al zoveel in de hersenen van senioren zit opgeslagen kan het soms moeilijk zijn om op bepaalde woorden te komen, maar in cognitieve tests waar het tempo minder belangrijk is zullen ze beter scoren dan jongeren.
Heeft de maatschappij onze kennis en ervaring trouwens niet broodnodig? En waarom geen match maken tussen de talenten van de verschillende generaties?

Je hebt meer plezier in seks

Senioren hebben misschien minder vaak zin in seks (zonder te veralgemenen…), maar de kwaliteit van hun vrijpartijen is doorgaans beter. Ze hebben meer ervaring dan jongeren en ook een meer realistisch beeld op seksualiteit gestoeld op eigen ervaringen. De jongeren van nu zijn opgegroeid met porno, waar niet bepaald een waarheidsgetrouwe weergave van seksualiteit vertoond wordt.
Volgens een grootschalige Engelse studie genieten trouwens vooral vrouwen na hun vijftigste eens ze de menopauze hebben doorgemaakt meer van hun seksleven. Een reden te meer voor de mannen om beter hun ‘huiswerk’ te maken…

Je bent niet alleen

Vaak worden senioren niet serieus genomen omdat ze minder ‘rendabel’ zouden zijn. Maar door de toenemende vergrijzing is de groep senioren intussen zo groot geworden dat ze niet meer uit het maatschappelijk leven weg te denken zijn. 
Dat heeft trouwens sociaal gezien een aantal voordelen. Senioren plegen namelijk minder vaak criminele feiten, zijn behulpzamer en vriendelijker, en zeuren ook minder dan jongeren, zo stellen onderzoekers.
Nog meer argumenten om senioren onze samenleving de status en erkenning te geven die ze verdienen.

Je hebt veel te bieden

Jongeren leven vooral voor zichzelf en voor hun gezin, wat we ze uiteraard niet kwalijk kunnen nemen want de jachtige moderne maatschappij is nu eenmaal gericht op jonge tweeverdieners. 
Senioren willen nog iets terugdoen voor de samenleving. De Duits-Amerikaanse psycholoog Erik Erikson noemt dat de periode van ‘generativity’: een nieuwe levensfase waarin de persoonlijke ambitie langzaam plaatsmaakt voor de behoefte om de wereld een beetje beter te maken.