Steeds ouder, maar nooit oud

We worden gemiddeld steeds ouder, en dat is uiteraard een verheugende vaststelling. De levensverwachting blijft stelselmatig groeien, waardoor het binnen een aantal jaren misschien doodnormaal zal zijn om 100 verjaardagskaarsen uit te blazen.

Tot voor kort kwamen eeuwelingen in de krant met een reportage omdat de burgemeester op bezoek kwam, nu is dat steeds vaker enkel een foto met een onderschrift maar binnen afzienbare tijd zal het hooguit een korte opsomming van een hele reeks namen zijn.

30 extra jaren in goede gezondheid

Volgens de Koning Boudewijnstichting kunnen veel mensen nu al rekenen op een extra 25 à 30 jaren in relatief goede gezondheid tegenover vroeger. Na je pensioen heb je dus allicht nog heel wat jaren te goed. Maar wat heb je aan zo’n hoge leeftijd als je levenskwaliteit in de omgekeerde richting evolueert?
Hoe beter je je voorbereidt op de zogenaamde tweede levensfase (die van de senior na de junior), hoe groter de kans dat je die goed en gelukkig beleeft. Daarom gaan we met z’n allen op zoek naar manieren om zo lang mogelijk jong te blijven. We willen bezig blijven, hebben het druk druk druk, en we willen niet dat anderen ons oud vinden. Want oud is out, en die ingesteldheid moet veranderen. 
Niemand kijkt er nog van op als je na je pensioen een cursus Photoshop start, de tango leert dansen, vertrekt naar zonniger oorden om een B&B te openen of een benjisprong cadeau krijgt voor je verjaardag. Els Messelis verwoordt het mooi in haar boek 60 met een plus: ‘We willen allemaal dus wel ouder worden, maar willen het vooral niet zijn.’ Maar waarom zou je per se jonger willen zijn dan je bent, als je ook trots kan zijn op je leeftijd en de rugzak aan levenservaring die je met je meedraagt?

De toekomst

Bovendien is het belangrijk om niet uit het oog te verliezen dat veroudering nu eenmaal de normale gang van zaken is. Je kan er niet aan ontsnappen dat je gezicht rimpels begint te vertonen, dat bewegen soms wat stroef verloopt en dat je hoe langer hoe meer te maken krijgt met ouderdomskwaaltjes. Als je 20 bent, denk je niet zo vaak na over hoe je toekomst er zal uitzien. Maar ook als je de 50 gepasseerd bent, doe je er goed aan om op tijd beginnen te nadenken over de hopelijk nog tientallen jaren die je nog resten, zowel in goede als in minder goede gezondheid. Als je dat niet doet, loop je het risico dat keuzes voor jou gemaakt worden op het moment dat je dat misschien zelf niet meer kunt. Uit onderzoek blijkt immers dat hoe beter je je voorbereidt op je oudere levensfase, hoe groter de kans is dat je die goed en gelukkig beleeft. Daarom loont het de moeite om ruim op voorhand, voordat je gaan, staan en eventueel je denken belemmerd worden, je opties voor de toekomst te overwegen. Waar je zal wonen bijvoorbeeld.

Weinig mogelijkheden

Een van de grootste problemen van de vergrijzing is gepaste huisvesting. Of liever: het gebrek daaraan. 
Veel senioren laten blijken dat ze absoluut niet in een woonzorgcentrum willen terechtkomen, tenzij het door gezondheidsredenen echt niet anders kan. Meer dan de helft van de 65-plussers in ons land gelooft zelfs niet dat het mogelijk is om gelukkig te zijn in een woonzorgcentrum. 
354.000 65-plussers wonen alleen in een te grote woning, terwijl jonge gezinnen steeds moeilijker een woning kunnen kopen.De overgrote meerderheid blijft dan ook liever thuis wonen in zijn of haar vertrouwde omgeving, ook al is die woning vaak niet aangepast aan de nieuwe noden die komen kijken bij een oudere leeftijd. Zulke aanpassingen, zoals een inloopdouche of bredere deuropeningen, kosten immers geld en energie. Niet iedereen kan daar ook zomaar over beslissen. Als je in een huurwoning of sociale woning woont, bijvoorbeeld, ben je afhankelijk van de wil van de eigenaar.

Alleen in te groot huis

Daardoor wonen nu honderdduizenden mensen in een woning die veel te groot is voor één persoon en die meestal niet voorzien is op een verminderde mobiliteit, terwijl jonge gezinnen het steeds moeilijker krijgen een eigen woning te kopen. Geen wonder dat de overheid met de handen in het haar zit. Er zijn momenteel weinig of geen goede alternatieven. 
Ook in de politieke debatten wordt amper gesproken over hoe mensen het best anticiperen op een verminderde mobiliteit en een grotere zorgbehoefte. Veelal gaat het over mensen langer thuis laten wonen, terwijl op tijd verhuizen naar een aangepaste woning en woonomgeving, voordat die problemen de kop opsteken, hun algemene en latere levenskwaliteit ten goede komt.