Vroeger gold het varken als het vlees van de arme. Toch is dit dier in de keuken ook gastronomisch erg gegeerd. De Chinezen bijvoorbeeld laten letterlijk geen stukje verloren gaan. In onze contreien dienen een aantal vooroordelen overwonnen te worden. We zetten ze graag even op een rijtje.

“Varkensvlees is vet”

Klopt niet per definitie. De samenstelling van varkensvlees onderging de voorbije decennia aanzienlijke wijzigingen. In vergelijking met vroeger levert het Belgische varken veel magerder vlees. Daar hebben kweek- en selectieprogramma’s, de toediening van aangepaste voeding en het op jongere leeftijd slachten van de varkens voor gezorgd.

Net als andere diersoorten levert het varken stukken die mager, gemiddeld mager en vet zijn. Een varkenshaasje of een mignonette zijn even mager als magere steak, kippen- of kalkoenborst. Producten zoals gehakt, spek en een aantal bereide vleeswaren (o.a. paté, salami) zijn weliswaar vetter.

“Varkensvlees is een cholesterolbom”

Fout. Varkensvlees bevat gemiddeld 40 à 50 mg cholesterol per 100 gr, en haalt daarmee een betere score dan de meeste andere vleessoorten. Alleen in vleeswaren waarin organen verwerkt zitten, is het cholesterolgehalte hoog.

“Varkensvlees bevat veel verzadigde vetten”

In varkensvlees zit een gezondere verhouding aan vetzuren dan de meeste mensen denken. Het bevat gemiddeld slechts 34 à 40 % verzadigde vetzuren, ongeveer 50 % mono-onverzadigde vetzuren en 10 tot 15 % poly-onverzadigde vetzuren, in hoofdzaak linolzuur.

Verzadigde vetten verhogen het gehalte aan cholesterol in het bloed, en daarmee de kans op hart- en vaatziekten. Onverzadigde vetten helpen de cholesterol te verlagen. Het is raadzaam de hoeveelheid verzadigde vetten in de voeding laag te houden.

“Varkensvlees past in geen enkel dieet”

Klopt evenmin. Heel wat stukken varkensvlees zijn mager en kunnen daardoor perfect ingeschakeld worden in elk evenwichtig samengesteld dieet. Natuurlijk blijft de bereidingswijze belangrijk. Weinig vetstof gebruiken is de boodschap!

“Varkensvlees bevat weinig belangrijke voedingsstoffen”

Nog een fabeltje. Net als elk ander vlees is varkensvlees een belangrijke leverancier van onmisbare eiwitten, vetzuren, mineralen en vitaminen. Door zijn samenstelling verdient ook varkensvlees een plaats in een gezonde en evenwichtige voeding.

“Van varkensvlees eten krijg je puisten”

Toch niet. Puistjes ontstaan door toename van de talgproductie in de huid als gevolg van hormonale veranderingen. Dat ze veroorzaakt worden door het eten van chocolade of varkensvlees, zoals de volkswijsheid voorhoudt, klopt niet.

"Varkensvlees zit vol hormonen"

In tegenstelling tot wat nogal eens wordt gedacht, is varkensvlees vrij van lichaamsvreemde hormonen. Bij controles door de overheid worden zo goed als nooit hormonen aangetroffen in varkensvlees.

Het hormonengebruik in de varkensteelt is overigens altijd marginaal geweest, omdat er weinig of geen hormonenpreparaten bestaan die de varkensgroei op een economisch rendabele manier stimuleren.

Weetjes over varkens

• Uit cellen en weefsels van varkens worden meer dan 40 geneesmiddelen gemaakt.
• Varkensvlees is over de hele wereld de meest geconsumeerde vleessoort.
• Het varken zou op de vierde plaats staan in het lijstje van meest intelligente dieren.
• Vroeger namen scheepskapiteins vaak een varken aan boord, omdat het (volgens de overlevering) bij schipbreuk steeds in de richting van het meest nabijgelegen land zou zwemmen.
• Er zijn meer dan 180 varkensrassen.
• Op elk continent komen varkens in het wild voor, behalve op Antarctica.
• Om te voorkomen dat de varkens nog langer vrij rondliepen en de graanvelden vernielden, bouwden de inwoners van Manhattan een lange muur. De straat rond die muur is vandaag…Wall Street.