Deel via

De rol van de babyboomers in onze moderne maatschappij

December 2020
Terwijl de naoorlogse babyboomgeneratie comfortabel met pensioen begint te gaan, worden hun kinderen geconfronteerd met een toekomst van enorme schulden en onzekerheid. Brits academicus en journalist Will Hutton is zelf een babyboomer, en heeft een kritische kijk op wat zijn generatie overkwam.

De babyboomers. Ze zijn geboren tussen 1945 en 1965. Door een jarenlange hausse op het gebied van huizen, laten ze hun kinderen torenhoge huizenprijzen, schulden en verschrompelde pensioenen na. Een 60-jarige in 2010 is een zeer bevoorrecht en gelukkig mens - een voorwerp van zowel wrok als bewondering. Ik zit er middenin. (Will Hutton)

Will Hutton is een Britse academicus en journalist. Hij was directeur van Hertford College (universiteit van Oxford) van 2011 tot 2020, en voorzitter van het Big Innovation Centre, een initiatief van de Work Foundation, nadat hij van 2000 tot 2008 chief executive was geweest van de Work Foundation. 

De ultieme babyboomer

"Geboren op 21 mei 1950, ik ben de ultieme babyboomer. En de afgelopen drie maanden, terwijl het grootste deel van de wereld doorging met hun leven, worstel ik met de implicaties van mijn nieuwe anciënniteit. 60-ers kunnen wel of niet de nieuwe 50-ers zijn. Wat voor betekenis kan ik hebben van de decennia die ik heb meegemaakt? In hoeverre hebben ik en mijn generatie oneerlijk geluk? Wat is de beste manier om mijn leven vanaf nu te leven?

Verbrijzelde hoekstenen

Tot op zekere hoogte heb ik enige sympathie voor de wrok, verzameld in een cluster van recente anti-boomerboeken. De culturele, economische en institutionele hoekstenen van het Britse leven zijn verbrijzeld - en de manier waarop onze liefde voor plezier werd gekanaliseerd, maakt ongetwijfeld deel uit van het verhaal. Het voordeel is dat enkele van de oude verstikkende verboden en vooroordelen hopelijk voor altijd verdwenen zijn. Maar de keerzijde is dat we auteurs van ons eigen leven zijn geworden zonder dat de samenleving ons een kompas biedt om te volgen. Wat moeten mannen en vrouwen bijvoorbeeld van elkaar verwachten als ze zich een leven lang via het huwelijk verbinden? Zijn gezinnen te kindgericht geworden ten nadele van onze kinderen - ze vertroetelen en overbezorgd zijn? Sociale oriëntatiepunten zoals onze gezondheidszorg, onderwijs en politiesystemen zijn het object van een bijna permanente revolutie, in de naam van 'radicale hervorming'. De paradox: meer vrijheid maar meer angst en onzekerheid. Er is geen discriminatie meer in onze omarming van cultureel liberalisme; het strekt zich uit tot in elk hoekje en gaatje van ons leven - van de financiële markten tot seks - en soms met gevolgen die niemand van ons leuk vindt.

Losgegooide ketenen

senioren2 Het verhaal van de afgelopen zes decennia is in veel opzichten het verhaal van hoe we onze ketenen losgooiden, alleen om te ontdekken dat we enkele beperkingen nodig hebben. En in de slaapkamer? Door onze extreem liberale houding zijn we overspoeld door een vloedgolf van pornografie. Het debat in de komende jaren zal niet gaan over hoe we door kunnen gaan met ons babyboom-liberalisme, maar over hoe en waar we terughoudendheid nodig hebben rond enkele gedeelde principes en regels.

De jaren vijftig. Mijn moeder zegt graag dat dit de laatste jaren van de oude orde waren. Ze waren begonnen met de Koreaanse oorlog en eindigden met Afrikaanse dekolonisatie, maar het leven in de voorsteden van Groot-Brittannië was niet alleen stabiel en voorspelbaar. Het werd bestuurd door duurzame instellingen waarvan de vriendelijke greep op ons leven onbreekbaar leek. De Kerk betekende nog iets. Mijn grootvader zong het volkslied lustig na de boodschap op Koninginnedag. Ik kon de dagen van de week aflezen aan het bijna religieuze kookrooster van mijn moeder - stoofpot op maandag en lever op donderdag. Bedrijven bestonden al decennia en zouden net zo goed deel uitmaken van ons toekomstige weefsel als in het verleden. Met Persil werd het witst gewassen. Het pond was twee dollar en 80 cent waard en voor 35 dollar werd een ounce goud gekocht. De VS bestuurden de wereld met Groot-Brittannië als hoofdluitenant. Iedereen zou trouwen en 2,2 kinderen krijgen. Wat ik moest doen was hard werken en ik zou mezelf op de lopende band vinden die me omhoog zou brengen.

Waar zijn de grote visies van weleer?

Die wereld is verdwenen. De ‘vaste’ ankers zijn opgelost of lossen op. Er is geen monetair of religieus anker. Het pond drijft; het katholicisme is verwikkeld in de gruwelijke seksuele capriolen van zijn priesters; CEO's betalen zichzelf onbeperkt salarissen. De grote visies van hoe iemand met anderen om zou kunnen gaan - in een rijk, een Gemenebest, een socialistische economie, een commune, een religieuze gemeenschap, een vakbond of zelfs een bedrijf - zijn onwaarschijnlijk geworden. Wij zijn individualisten geworden in een niet erg soevereine staat die wordt geteisterd door economische krachten buiten onze controle. We vinden als een gek betekenis in sekten en beroemdheden, overinvesteren in familie als laatste overblijfsel van ‘betekenis’ voor ons leven, terwijl we ons verzoenen met minder openbare diensten en cynische bedrijven, zelfs als het land veel rijker is.

We hebben ons vermogen om helder te denken verloren. We schrapten de ene cultuur met haar regels en dachten dat een andere spontaan haar plaats zou innemen. Hoe konden we zo destructief zijn geweest? Een van de redenen is dat het Groot-Brittannië van de late jaren 50 en vroege jaren 60 een model was voor niets waarvoor je zou willen vechten. Thuis keken we samen naar de Black and White Minstrels als een gezin zonder een spoor van schaamte - en dan brulde mijn vader de teksten terwijl we samen de afwas deden. Het was verstikkend saai.

Nieuw collectief bewustzijn

senioren1 We wisten allemaal dat er meer moest zijn dan het waardige maar niet opwindende leven van onze ouders. Er was een grote stijging van een nieuw collectief bewustzijn. We wilden onze onafhankelijkheid verklaren en iets nieuws creëren dat urgenter, nobeler en zinniger was. Je haar lang dragen of je rok kort was een manier om aan te geven dat je het begreep en erbij hoorde. Elke zomervakantie op de universiteit accepteerde ik de woedende reactie van mijn ouders op mijn niet al te lange haar, en knipte het een beetje bij. Ik wist precies wat David Crosby bedoelde toen hij met Stills, Nash en Young zong dat hij onlangs zijn haar bijna had afgeknipt…

Hoe grilliger je eruitzag, hoe meer je jezelf en anderen een teken gaf dat je het had. De arbeidersbeweging die de naoorlogse verzorgingsstaat had gecreëerd door een collectieve wilskracht, samen met universele gezondheidszorg en onderwijs, werd besmet en uiteindelijk overweldigd door de nieuwe cultuur. Socialisme betekende niet langer het opbouwen van grote nationale instellingen die de massa van de burgers stemrecht gaven, of het optreden als een cruciale tegenmacht voor het kapitaal; het betekende deel uitmaken van de romantische beweging voor de "revolutie". De beweging van de jaren zestig en haar wilde stakingen waren onlosmakelijk verbonden met hippies, drugs roken, de anti-Vietnamoorlogsbeweging en de snelgroeiende vrouwenbeweging. En paradoxaal genoeg voedde dezelfde liberale cultuur de wens om de regulering van banken en de beperkingen van het naoorlogse vaste wisselkoerssysteem te ontmantelen.

Protesteren en ageren zat in ons DNA

We wilden in beweging zijn - vandaar al die spontane 'bewegingen' die samenkwamen in de bedwelmende dagen van 1968. Ik sloot me aan bij de bezetting van het Senaatshuis van Bristol University om bezwaar te maken tegen examens als oneerlijke instrumenten van sociale controle en vooringenomenheid. Protesteren en agitatie zaten vast in het DNA van die tijd. Timothy Leary zei tegen de nieuwe generatie dat ze zich moesten inschakelen, afstemmen en afhaken. Een deel van wat aan het eind van de jaren 60 en het begin van de jaren 70 werd geschreven, bereikte sublieme hoogten - Van Morrisons Astral Weeks, The Stones 'Exile on Main Street, het titelloze "White Album" van de Beatles - en de opeenvolging van verbluffende bands en artiesten verblindde zich ons. Roxy Music, David Bowie, the Grateful Dead, the Beach Boys, the Band, Crosby, Stills, Nash & Young, Pink Floyd, Led Zeppelin, the Who… Een van mijn dochters bewaart al mijn vinyl uit die tijd en heeft zelfs een platenspeler om ze op af te spelen. De openingsakkoorden van enkele van de geweldige rockliederen bezorgen nog steeds rillingen over mijn rug. Ik was in Olympia, het Roundhouse, Hammersmith Odeon en de Rainbow om ze live te zien. Ja, ik had geluk. Van sommige daarvan kon je geen deel uitmaken. Je moest een Amerikaan zijn om echt anti-Vietnam te zijn. En je moest een vrouw zijn om de seksuele stereotypen te verwerpen, te vechten voor echte gendergelijkheid en te proberen nieuwe manieren te bedenken om vrouw te zijn. Vrouwen zouden het ‘fort’ dat het huis voordien was niet meer gedwee in de voorsteden bemannen terwijl hun zakelijke echtgenoten naar het kantoor pendelden. Ook zij wilden deel uitmaken van de beweging, deel uitmaken van de verandering.

Vrouwelijke bevrijding

Het probleem was dat ook mannen moesten veranderen als een product van vrouwelijke bevrijding - een veel langzamer en aarzelend proces. Maar als ik eraan denk hoe de generatie van mijn grootvader over hun vrouwen en dochters dacht en hoe de generatie van mijn zoon het doet, is er een verrassende verandering. De jaren 70 waren het crisisdecennium - toen de sociale impact van de bewegingen van de jaren zestig en de uiteenvallende structuren van het beheerd kapitalisme versmolt door stagflatie en regelrechte sociale conflicten. De romantici van de jaren zestig voelden zich verplicht om een ​​gemeenschappelijk doel te bereiken, of in ieder geval niet te ondermijnen. Er zou een mevrouw Thatcher voor nodig zijn om de mijnwerkersstaking van een jaar tussen 1984 en 1985 te winnen - het hoogtepunt van een 15-jarige confrontatie.

Tegenwicht voor kapitalisme nodig

Er moet een tegenmacht zijn om het kapitalisme ter verantwoording te roepen en eerlijk te houden. CEO's kunnen zichzelf niet eeuwig verrijken, zonder beperking, zonder bredere economische en sociale gevolgen. Als de huidige markteconomieën geen banen en welvaart kunnen creëren voor de massa van de beroepsbevolking, zal de onrust toenemen.

Wij babyboomers hebben geluk gehad, zeker, maar de moeilijke vragen die we hebben gesteld, blijven bestaan. We zijn afgekocht met een toenemend eigen vermogen aan eigen huizen en vrijheden waar we ooit alleen maar van konden dromen.

Maar we wilden een andere economische en sociale orde: met elkaar samenleven in wederzijds respect en geregeerd worden door bekwame mensen die echt inspelen op onze behoeften en verwachtingen. Mijn vermoeden is dat er een nieuw tijdperk begint met nieuwe bewegingen die weer meer onderzoekende en fundamentele vragen zullen stellen en verdergaan waar mijn generatie was gebleven. We moeten de beloftes die we zelf hebben gedaan nog steeds nakomen. Misschien kunnen die jongeren, maar met vergelijkbare idealen, leren van onze fouten - en samen met de jongeren kunnen we echt iets nieuws bouwen."

Waarvan akte...

Auteur: Stefaan Van Laere

9 reacties

Ben geen babyboomer, wel oorlogskind.
21/12/20 19:25 REAGEER
johnny bg
ik ben geboren in 1951 en ben dus een ok-boomer. ik heb het artikel niet volledig gelezen, maar kan bij deze al stellen dat ik mij totaal niet schuldig voel! integendeel: de kinderen van de millenniyolo 's gaat de eerst generatie zijn die minder heeft dan hun ouders. de schuld hiervan doorschuiven naar de ok-boomers is weeral gemakkelijk voor mensen die 3 keer per jaar voor 40€ naar barcelona en omstreken vliegen voor een city-trip, met een dienstwagen rondbollen, incl tankkaart van de baas, toilet-papier gaan hamsteren, hun bloot gat laten zien op internet en dan de sukkelaar gaan uithangen... en dan mogen wij, ok-boomers, niet lachen? ik wel hoor!
21/12/20 20:50 REAGEER
HYvette
Volledig akkoord,ben van '59.Als alleenstaande 2 kdn opgevoed, nachtdienst gedaan,huisje alleen afbetaald zónder ocmw..
22/12/20 09:25 REAGEER
Seke
Kindjes opgevoed??? wanneer ?
23/12/20 11:26 REAGEER
GabyenStaf
ik voel mij helemaal niet schuldig om een babyboomer te zijn.Waarom,ik ben geboren in 1953 en daar kan ik niet aan doen net zomin als de andere boomers
22/12/20 11:03 REAGEER
jam
Iedere generatie krijgt van ouders, opvoeders leraren wat het krijgt.
Als ons wordt duidelijk gemaakt dat niets vanzelfsprekend is.Als over generaties heen wordt gediscuteerd en van gedachte gewisseld kunnen wij iets leren.Een gesprek is geen monoloog,maar geeft ons de mogelijkheid om van gedachte te wisselen.Dit ,vooral ,met respect voor andermans mening.Indien we geschiedenis , van welk land of volk ook ,bestuderen en vergelijkingen maken met nu ,vinden we de weg die we volgen of moeten volgen.Ogen, oren en hart openen ,zorgt voor ieders welzijn,en dat is iets voor alle tijden.Iedereen heeft de waarheid doch iedereen zijn onwaarheid.
22/12/20 23:17 REAGEER
Dag Jam, weer eens gelijk heb je, ik kan je volgen . Happy new year voor u. Groetjes Nicole
25/12/20 19:27 REAGEER
Lhudovicus
De meeste academici en journalisten weten niet hoe het is om werkvolk te zijn en hebben makkelijk praten. Ben zelf van 1957, altijd gewerkt, geen kinderen, altijd alles zelf in handen proberen te houden en vooral, nooit verder proberen springen als m'n stok lang was. Dat maakt dat ik nu zonder schulden en zonder schuldgevoelens kan genieten van m'n fijne ''oude' dag :-)
22/12/20 23:21 REAGEER
Leontientje
Ook ik denk geen schuldgevoel te moeten hebben. Ben in 1951 geboren, mijn ouders trouwden in oorlog en hadden bitter weinig. Toen we gingen werken moesten we alles afgeven, zelfs deel trouwfeest betaalde schoonmoeder niet. We startten dus werkelijk op nul. Door hard werken en alles goed bij te houden kwamen we er. We leefden er helemaal niet op los zoals onze kinderen nu, konden ook niet als we eigen huis wilden. Wij moesten in 2 richtingen "bijdragen" : eerst aan ouders/schoonouders en later aan kinderen. Want die werkten voor zichzelf en verlangden dan toch dat wij nog trouwfeest betaalden enz... Mogen we dan nu eindelijk zonder schuldgevoel wat genieten aub ?
26/12/20 17:19 REAGEER

Login Registreer

Stefaan Van Laere

Hoofdredacteur
Hoofdredacteur
Hoofdredacteur van SenNet Magazine Stefaan Van Laere (1963) wilde als kind de Tour de France of toch minstens het wereldkampioenschap veldrijden winnen. Door omstandigheden geheel buiten zijn wil is dat er vooralsnog niet van gekomen. Hij is sinds 1988 actief als beroepsauteur en journalist met een brede waaier aan interesses. Hij schreef intussen meer dan 80 boeken (zowel fictie als non-fictie) voor jeugd en volwassenen en publiceerde artikels in tal van kranten en magazines. Ook heeft hij zijn eigen uitgeverij (Partizaan). Hij is van oordeel dat elk onderwerp interessant genoeg is om over te schrijven en dat leeftijd vooral een getal is. www.stefaanvanlaere.be www.partizaan.befacebook

Meer artikels van Stefaan Van Laere

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels