Uit cijfers van de Fednot blijkt dat het aantal geregistreerde testamenten het afgelopen jaar daalde: in de periode van 1 maart 2020 tot 28 februari 2021 registreerden de notariskantoren 61.095 testamenten. Het ging om een daling van -8% in vergelijking met de periode van 1 maart 2019 tot en met 29 februari 2020. Toen ging het om 66.400 testamenten.

Aantal geregistreerde testamenten in absolute cijfers

Testament: niet op afstand In de eerste maanden van 2020 bleef het aantal testamenten zo goed als stabiel. De coronacrisis zorgde vanaf maart, net zoals voor zowat alle notariële akten, voor een forse daling. Tijdens de eerste quasi-lockdown werkten de notariskantoren zoveel mogelijk op afstand: cliënten kregen advies en begeleiding via mail, telefoon en videoconferenties. Vanaf begin mei konden cliënten akten ook op afstand ondertekenen dankzij de invoering van de digitale volmacht. Voor authentieke testamenten maakten de notarissen bewust een uitzondering: gezien de strikt persoonlijke aard van het document was een fysieke afspraak verplicht.

Evolutie aantal geregistreerde testamenten: 2019 versus 2020

Geen inhaalbeweging na quasi-lockdown In de zomermaanden was er voor de meeste notariële akten een inhaalbeweging. Denk maar aan zorgvolmachten, echtscheidingen en verkopen van vastgoed. Voor de testamenten was dit niet meteen het geval. Notaris Joni Soutaer, woordvoerster van Notaris.be: “We kregen, mede door corona, wel veel vragen van cliënten over het beschermen van hun gezin, maar dat zette hen niet meteen aan om een testament op te stellen. In november (+9,2% in vergelijking met 2019) en december (+9%) was dat wel het geval, maar in januari en februari 2021 viel het aantal testamenten opnieuw terug: -5,8% en -10%.”

Een testament blijft het instrument bij uitstek om zelf te bepalen wat er met je erfenis gebeurt. Je huwelijkspartner of je kinderen hebben sowieso recht op een deel van je erfenis, maar voor de rest ben je vrij om na te laten aan anderen. Heb je geen testament, dan zal je erfenis worden verdeeld volgens de bestaande wetgeving.

Notaris Soutaer: “Je kan op eigen houtje een testament opstellen, maar de kans bestaat dat je formele of inhoudelijke fouten maakt. Om geldig te zijn, moet je testament aan strikte voorwaarden voldoen. Is dit niet het geval, dan kunnen je nabestaanden de geldigheid betwisten. Dat kan uitmonden in aanslepende procedures. Laat daarom je eigenhandig testament zeker eens checken door een notaris. Vraag hem ook om het document te bewaren en te registreren.”

Meer zekerheid

Kiezen voor een notarieel testament biedt nog meer zekerheid. De notaris geeft niet alleen onafhankelijk advies over wat kan en niet kan. Hij controleert ook of de persoon die een testament opstelt, helder van geest is, zodat er nadien geen discussies ontstaan over zijn of haar geestelijke gezondheid of de echtheid van het testament. De notaris zorgt hier automatisch voor de registratie en bewaring van het testament. Zo kan het zeker niet verloren gaan of vernietigd worden.

Een duolegaat in je testament? Doe een check-up bij je notaris!

Recent werd een nieuwigheid gestemd in het Vlaams Parlement: voor overlijdens in Vlaanderen vanaf 1 juli 2021 wordt het fiscaal voordeel gekoppeld aan het duolegaat afgeschaft.

Notaris Soutaer: “Een duolegaat was tot nu toe een populaire techniek om iets na te laten aan een ver familielid of een goede vriend én dit te combineren met een legaat aan een goed doel. Het goed doel ontving een bedrag, maar betaalde ook de belasting die de goede vriend of het ver familielid normaal gezien zou moeten betalen. Het resultaat was een fiscale win-win. Dat fiscaal voordeel verdwijnt.” Wie een testament met een duolegaat heeft opgesteld laat dit best nakijken en eventueel aanpassen door een notaris.

Wie niets onderneemt, neemt een risico: misschien heeft je testament een heel andere uitwerking dan je voor ogen had. Zo is het mogelijk dat het goed doel het legaat verwerpt omdat de belastingfactuur te hoog oploopt. 1, 2, 3… of meer testamenten De meeste mensen (74,2%) stellen één testament op tijdens hun leven. 17,5% stelt er twee op en 8,2% zelfs drie of meer. Als je een nieuw testament opstelt, moet je expliciet het oude herroepen.
Notaris Soutaer: “Je testament regelmatig tegen het licht houden, is een aanrader. Zo kan je controleren of het nog wel overeenstemt met je mogelijkheden en je wensen. De notaris kan je ook informeren over nieuwe regelgeving die een impact heeft op je testament.”