Een depressie kan iedereen treffen, van jong tot oud en ze lijken wel steeds vaker voor te komen. Opmerkelijk is dat ook al depressie werd vastgesteld bij kleuters, of tenminste toch symptomen die lijken op die van depressie. Ook senioren worden er niet door gespaard.Belangrijke doodsoorzaak bij jongeren

Jongeren die met problemen op school, thuis (bijvoorbeeld in geval van een echtscheiding van de ouders) of in de omgeving van de school en vrienden in geval van pestgedrag kampen is een intussen helaas bekend fenomeen. In de leeftijdscategorie van de twintigers en dertigers is zelfmoord ten gevolge van depressie zelfs een van de belangrijkste doodsoorzaken, en dat is een vrij recent fenomeen.

Op zich hoeft het niet te verwonderen. Ook jongeren krijgen het steeds moeilijker om in deze maatschappij waar steeds hogere eisen worden gesteld te kunnen voldoen aan de verwachtingen van hun omgeving. Ook staan ze bloot aan tal van prikkels.

Ook volwassenen…

Ook kampen steeds meer volwassenen met een of andere vorm van depressie. Redenen kunnen de druk van het werk in combinatie met het gezinsleven zijn. Relationele problemen zijn hierbij uiteraard niet bepaald stimulerend om een depressie te vermijden.

… en ouderen kampen met depressies

Een andere belangrijke groep die ten prooi aan een depressie kan vallen zijn de senioren. Zeker wanneer een van de beide partners na een al dan niet lang lopend huwelijk of een relatie alleen komt te vallen loert de depressie om de hoek. De overblijvende partner kan aanvankelijk ogenschijnlijk de dood van zijn partner goed verwerkt lijken te hebben, maar vaak gebeurt het dat na een of meerdere jaren de depressie toch in alle hevigheid toeslaat.

Rouwen is een traag lopend proces van lage adem, en soms komt men er nooit meer echt over heen. Dit geldt uiteraard ook voor jongere mensen die hun partner onverwacht verliezen ten gevolge van een ziekte of ongeval, al blijkt bij jongeren de mentale rekbaarheid om met dit onnoemelijk verlies om te gaan toch iets groter te zijn.

Overigens zijn zowel mannen als vrouwen ontvankelijk voor depressies.

Wanneer antidepressiva niet (meer) werken

Er zijn tal van manieren om depressies te behandelen waaronder uiteraard medicatie er een is. De farmaceutische industrie is intussen voldoende gespecialiseerd om een aantal medicijnen aan te bieden die intussen hun nut bewezen hebben in de strijd tegen depressie.

Maar medicamenten helpen niet altijd en dan is het zoeken naar andere manieren om de depressie te bestrijden. Wat momenteel ‘in’ mag genoemd worden is de zogenaamde cognitieve gedragstherapie, afgekort als CGT. Die is een vorm van psychotherapie die kan worden toegepast wanneer medicatie ontoereikend blijkt te zijn, of niet meer werkt.

Studie van The Lancet

Er werd in dit verband een studie uitgevoerd waarbij een proefpanel van 469 personen die al minstens enkele maanden aan een of andere vorm van depressie leden in behandeling genomen werd. Al bij al dus een vrij ruime groep met ook een verscheidenheid aan deelnemers wat de waarde ervan alleen maar onderstreept.

De deelnemers aan dit onderzoek werden verdeeld in twee groepen, zo meldt het gezaghebbend medisch tijdschrift The Lancet in haar decembernummer van 2012. Deze studie werd door de medische wereld en tal van psychiaters en psychologen wereldwijd met de nodige aandacht op de voet gevolgd omdat iedereen benieuwd was naar de resultaten.

Medicatie versus cognitieve gedragstherapie

Een groep kreeg gewoon de behandeling die ze al kregen verder gezet, dus met de gebruikelijke medicatie. De tweede groep werd onderworpen aan de eerder aangehaalde cognitieve gedragstherapie.

Dit houdt in dat de deelnemers in totaal twaalf individuele sessies van één uur moesten ondergaan, en als de therapeut het nodig vond konden hier nog eens zes sessies van opnieuw een uur aan toegevoegd worden.

Duidelijk positief effect

De onderzoekers konden proefondervindelijk tot de vaststelling komen dat cognitieve gedragstherapie zeker een positief effect op de deelnemers aan het onderzoek had. Na een half jaar reageerde bijna de helft van de deelnemers die deze nieuwe vorm van therapie gekregen hadden goed op deze behandeling. Bij de deelnemers die gewoon hun medicatie verder hadden gekregen was dit nog niet één kwart van de deelnemers. Bekijken we de cijfers op een jaar tijd, dan komen tot resultaten van respectievelijk 55 en 31%.

Volledige doeltreffendheid?

De auteurs van de studie spreken zelfs van een volledige doeltreffendheid in niet minder dan een derde van de gevallen, en dat zijn toch positieve cijfers. De studie is zeker een pleidooi voor een verdere stimulering van dit onderzoek. Het zou ook kunnen helpen om de psychotherapie wat toegankelijker te maken, want momenteel is nog sprake van een vrij hoge drempel, dit zowel op financieel als organisatorisch vlak.

Ziekte van deze tijd

Hoe dan ook blijft de strijd tegen depressies een van de grootste uitdagingen van deze moderne tijd. In tegenstelling tot een fysieke ziekte is het vaak moeilijk om tot de kern van de depressie door te dringen en een passende behandeling te adviseren, zeker wanneer de patiënt niet mee wil en er zelf niet van overtuigd is dat hij aan een depressie lijdt.

Erkennen van het probleem

Van groot belang is dat de persoon die met een depressie kampt dit zelf erkent en bereid is om naar een oplossing voor zijn probleem te zoeken. Er is één lichtpuntje aan het eind van de tunnel: heel wat depressies blijken met de juiste behandeling, aandacht en medewerking van de naaste omgeving wel degelijk te behandelen zodat de persoon die leidt aan depressie nog niet moet wanhopen.

Er wordt trouwens soms te licht met het woord en de term depressie omgesprongen, en vaak blijkt het gewoon om een dipje of een mindere dag te gaan. Meestal zegt iemand van zichzelf trouwens niet snel dat hij depressief is maar moet dit door anderen in zijn omgeving vastgesteld worden. Je even down voelen mag dus niet verward worden met een echte depressie, die diep wortelt en je dagelijks leven en je functioneren in de samenleving grondig beïnvloedt.