Deel via

Alleenstaande ouderen zijn extra vatbaar voor armoede

May 2021
Schokkende cijfers: 1 op 10 Vlamingen loopt een verhoogd risico op armoede, bij ouderen is dat zelfs meer dan dubbel zo veel (25%). Onder hen heel wat alleenwonenden, die het steeds moeilijker hebben om de touwtjes aan mekaar te knopen. Zelfs wie over zijn eigen woning beschikt, heeft vaak een te klein pensioen om nog deftig van te leven. Vaak is het een verdoken vorm van armoede.

iedereen is vatbaar voor. Sommigen (de ‘generatiearmen’) worden er in geboren en raken er nooit meer uit. Anderen (de zogenaamde ‘nieuwe armen’) belanden in armoede door ziekte, een slechte investering of een faillissement, het verlies van de job, een echtscheiding,… En helaas steeds meer ook op latere leeftijd.

Armoede is niet alleen een financiële kwestie

Wanneer we het over armoede hebben komt meestal enkel het financiële aspect aan bod. Toch is armoede niet louter een kwestie van geld. Armoede leidt vaak tot uitsluiting op tal van domeinen. Mensen die in armoede leven hebben doorgaans een slechtere gezondheid omdat ze besparen op elementaire voorzieningen zoals dokterskosten, medische ingrepen, tandzorg,…

Ontoereikend pensioen

Vooral de eenzame ouderen zijn een gemakkelijke prooi voor het armoedemonster. Velen van hen (zowat 68%) woont in een eigen woning, maar ook dat is geen garantie om niet in armoede te belanden. Integendeel zelfs, in vele gevallen is hun pensioen ontoereikend om de woning te onderhouden en de nodige werken te laten uitvoeren om de woonst aan hun leeftijd aan te passen.
Ook hebben ze minder toegang tot informatie, nemen ze minder vaak deel aan vrijetijdsactiviteiten en het verenigingsleven en dreigen ze te vereenzamen.

Vrouwen nog kwetsbaarder

Het belang van de burgerlijke staat valt moeilijk te ontkennen. In het algemeen blijkt dat wie getrouwd is een substantieel lager armoederisico ondervindt. Vrouwen hebben nog steeds een kwetsbare positie met betrekking tot armoede: de resultaten bevestigen dat ook voorbij de leeftijd van 65 vrouwen vaker worden getroffen door armoede dan mannen.

Verborgen armoede

armoede3 Heel wat armoede bij ouderen blijft onder de radar. Het OCMW krijgt weliswaar langsom meer ouderen met een hulpaanvraag over de vloer, maar de vrees is gegrond dat er nog steeds heel wat niet voor durven uitkomen.
Het probleem wordt nog vergroot omdat de groep van financieel kwetsbare alleenwonende ouderen het niet gewend is om hulp te vragen. Ze zijn bovendien niet opgegroeid in de digitale wereld met een vaak ingewikkelde regelgeving en meestal ook niet op de hoogte van de mogelijkheden tot financiële en andere hulp.
Zo bestaat een breed gamma aan dienstverlening om te beantwoorden aan de verschillende behoeften van de thuiswonende ouderen. Dit aanbod wordt door verschillende overheden georganiseerd en ondersteund. Dit is al te vaak niet bekend bij alleenwonende ouderen.

Verborgen armoede bij alleenwonende ouderen treft zowel huiseigenaars als huurders

Er is zowel bij alleenwonende oudere huiseigenaars als huurders sprake van toenemende verborgen armoede. 
In ons land is het merendeel van de alleenwonende ouderen eigenaar van de woning. Dit zou in principe het risico op financiële armoede moeten verlagen omdat geen huur moet betaald worden. Heel wat oudere eigenaars vallen echter terug op een klein pensioen (gemiddeld 1200 euro per maand). Een bedrag dat doorgaans onvoldoende is om in het dagelijks levensonderhoud te voorzien, en vaak moet het spaargeld (als dat er al is) aangesproken worden. 

Onvoldoende geld om de woning te onderhouden

Doorgaans blijft er onvoldoende of geen geld over om de woning te onderhouden. Heel wat alleenwonende ouderen wonen bovendien in een te grote woning die niet aan hun veranderende noden is aangepast. Het gevolg is dat de waarde van de woning er steeds verder op achteruitgaat en het ‘appeltje voor de dorst’ zienderogen kleiner wordt.
Alleenwonenden die huren hebben het ook steeds moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen. De gemiddelde huurprijs voor een appartement was in Vlaanderen 719 euro. Dit cijfer is afkomstig van de CIB (Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen) begin februari 2020 op basis van analyse van 37.755 nieuwe huurcontracten die in 2019 werden afgesloten. Voor oudere alleenwonende huurders met een gemiddeld pensioen blijft er dus elke maand nog geen 500 euro over om van te leven zodat het spook van de armoede angstwekkend dichterbij komt.

Auteur: Stefaan Van Laere

22 reacties

eef005
Het is een zekerheid eenmaal je het actieve leven achter je hebt en leeft van je pensioen het financieel moeilijker wordt. Met alleen je pensioen kom je er niet om een vergelijkbaar leven te leiden als voorheen. Politieke partijen beloven heel veel bij de stembusgang maar er komt niets van in huis. Gepensioneerden zouden zich beter verenigen in een onafhankelijke partij die hun belangen vooropstelt. Nu zit het versnipperd en komt het te weinig aan bod.
3/05/21 17:31 REAGEER
ODBAR
Ben dadelijk bereidt heb een heel leven gewerkt.. Als Alleenstaande nu op pensioen... 1360 euro min huur en alle andere kosten
Ik leef vandaag want morgen????
3/05/21 22:48 REAGEER
Lukero
Volledig akkoord, ik doe mee
4/05/21 16:15 REAGEER
WillyRia
Inderdaad en zolang je partner nog leeft en zelf een pensioen heeft gaat het nog deftig echter zodra hij overleden is kom je met de voeten op de grond geloof me maar zelf meegemaakt Alles blijft doorlopen water, gas elektriek,huishuur of je licht en verwarming brand voor 2 of alleen alles blijft gelijk en dan veranderd je leven niet alleen omdat je alleen bent maar omdat je,je niet meer kunt permitteren om uit eten te gaan op reis te gaan enz..Komt na het overlijden ook nog dat je kunt betalen op je eigen inkomen op het beetje spaargeld dat je als werkmens hebt opgebouwd oke ts niet zo veel meer als vroeger maar ts nog steeds zuur geld
3/05/21 17:56 REAGEER
Cyper
Het is allemaal relatief. Als je gedurende je "active periode" een hoog inkomen had, en jezelf gewend hebt aan allerlei luxe, en je valt dan terug op een kleiner pensioen, ben je als een prinses die in een houthakkerswoning moet overleven: je mist van alles. Wie echter zijn hele leven met een minimunloon heeft moeten zien rond te komen, is de zuinigheid gewend en vindt het niet erg dat hij opeens niet meer elk jaar op skivakantie kan gaan, want dat kon vroeger ook al niet. En dat er twee auto's op na houden niet meer kan is ook geen ramp, want op een minimumloon kun je je vaak niet eens één auto permitteren.
Mensen die moeten "terugvallen" op een lager pensioen, zijn in mijn ogen dus mensen met een luxeprobleem, net als mensen die hun hele leven geen enkele poging gedaan hebben om mee te zijn met de technologische vooruitgang, met als enig excuus dat ze daarin niet "opgegroeid" zijn. En op de regering zitten wachten om te worden geholpen in deze toestand, als je niet eens zélf voor jezelf kunt zorgen, dat is wel getuigen van een verwachtingspatroon van een soort regering, die extreem paternalistisch en betuttelend voor het volk zorgt, alsof het allemaal hulpeloze kinderen waren. Dezelfde mensen die dàt van de regering eisen, zijn echter vaak genoeg de eersten om in opstand te komen, van zodra de regering een strenge regel om onze bestwil uitvaardigt, en zich ertegen verzet in naam van de vrijheid.... Maar vrijheid houdt in dat je op jezelf kunt passen.
3/05/21 18:09 REAGEER
CharlesS
Ben het voor een groot deel met u eens. Maar het zal niet voor iedereen zo zijn, er zijn uiteraard mensen die echt niet voor zichzelf kunnen zorgen, daar zijn voorbeelden genoeg van in de sociale sector. Je kunt je afvragen of die auto echt nodig is, of je veel geld kwijt bent aan roken enzovoorts.
5/05/21 09:29 REAGEER
Cyper
Mensen die écht onbekwaam zijn om voor zichzelf te zorgen, ook als ze willen, die zijn dat vroeger vast ook geweest, dat begint niet opeens bij de pensioengerechtigde leeftijd.
De Staat zorgt voor een minimumpensioen, een leefloon, schuldbegeleiding, werkloosheidsuitkeringen, ziekenfonds, invaliditeitsuitkeringen, en nog veel meer. Wie werkt zaagt doorgaans steen en been dat hij belasting moet betalen, maar owee als hij een subsidie misloopt of als zijn pensioen of uitkering een dag te laat is. De verzorgingsstaat gaat hier veel verder dan in het grootste deel van de rest van de wereld... Maar hier hoor je het luidste gemopper en geweeklaag.
24/05/21 00:12 REAGEER
jam
Ik kom uit een groot gezin.Maar wat ik in het artikel lees zet aan tot nadenken.
3/05/21 18:40 REAGEER
saraya
Het zou aardig wat ouderen financieel kunnen helpen mochten de "gezondheidsfondsen" eens verwittigen dat elke zelfstandige (met bijna zeker een klein pensioen) recht heeft op verhoogde tegemoetkoming bij dokters en apothekers. Voorwaarde is dat je - behalve de eigen woonst- geen tweede verblijf hebt; Of je nu een miljoen op de bank hebt of niet, maakt niet uit : alleen geen tweede investerings-woonst. Waarom is dit zo weinig bekend ? Niets om zich voor te schamen : elke zelfstandige heeft tijdens zijn actieve leven voldoende bijgedragen aan RSZ en werkgelegenheid om nu een heel klein beetje terug te kunnen krijgen.
3/05/21 19:32 REAGEER
ODBAR
Ja waar zijn die grote stortingen naartoe die een zelfstandige moet afdragen. Niet niks he....
Lijkt wel een peulschil
Ob
3/05/21 22:54 REAGEER
karel2
Wat wel niet ok is, een zelfstandige betaalde en betaalt nog altijd veel minder dan een werknemer aan sociale bijdragen (pro-rata) weliswaar, wanneer die werknemer met ook een laag pensioen vb: 20 euro per maand meer inkomen heeft dan geen verhoogde tegemoetkoming, we moeten serieus blijven he, ze zitten te grabelen in onze spaarpot, ipv aan te vullen!!!!
4/05/21 17:44 REAGEER
ODBAR
VOILA! Dat vind ik ook - karel2
24/05/21 23:11 REAGEER
jam
Elke dag voorzichtig zijn met uitgaven zolang je werkt en dat ook moeten doen na uw pensioen is moeilijk.Dan kan je zonder twijfel de vraag stellen "Moeder waarom leven wij".Iedereen wil toch eens iets doen dat gezellig is ,zonder te moeten rekenen.
3/05/21 19:35 REAGEER
Cyper
Als er niks is verliest de Keizer zijn recht, Jam. Als je je niet kunt permitteren om op restaurant te gaan, dan moet je proberen dat niet te willen. Je moet dat Bouddhistisch opnemen. Het verdriet zit hem niet in de armoede, maar in het verlangen van de arme om rijk te zijn. Als je niet naar dingen verlangt, dan doet het geen pijn om ze niet te hebben.
(ja, ik weet dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan)
24/05/21 00:15 REAGEER
ODBAR
Dat klopt Jam - volledig akkoord
24/05/21 23:16 REAGEER
adirtymindisajoyforever
een volledige maand pensioen gaat op in het betalen van het KI van mijn eigen woning....
3/05/21 21:17 REAGEER
paradelta
Wij, gepensioneerden kiezen onze politieker zelf. Bvb Ignaas Devisch. Hij krijgt de stem van 1,5 milj. gepensioneerden.
= geen verdeeldheid in eigen rangen.
3/05/21 21:43 REAGEER
Ysara,
Ik hoor Martine Tanghe enkele jaren geleden nog aan kondigen, in het nieuws, begin de maand juni…vanaf vandaag mogen we ons maandloon voor ons zelf houden! Daarmee doelde ze op het feit dat we t.e.m. mei ons volledige maandloon aan de
Belgische staat moesten afstaan. Bijna een half jaarloon! Geen enkel Europees land belast zijn burgers zo hoog.
5/05/21 12:53 REAGEER
Cyper
Maar er zijn ook maar weinig burgers in de wereld die er zoveel voor terugkrijgen, Ysara... Je zou eens met iemand uit Amerika moeten praten! Amerikanen (vooral de middeklasse) betalen evenveel belastingen als wij... Maar ze krijgen er NIKS voor terug. Correspondeer maar eens met een gemiddelde Amerikaan en vraag hem eens, hoeveel zijn gezondheidsverzekering hem kost, en zijn tandverzorgingsverzekering, en zijn .... daar moeten zij allemaal bovenop hun belastingen (die zoals gezegd even hoog zijn als de onze) een heleboel privé verzekeringen voor afsluiten. En voor hun pensioen moeten ze ook privaat sparen, hun hele leven lang! En studiebeurzen daar heeft niemand al van gehoord, dat bestaat daar niet. Jonge mensen moeten hun leven beginnen met een hypoteek om hun studies te betalen!
Die mensen mogen klagen. Belgen zijn rotverwend.
24/05/21 00:22 REAGEER
jam
Ysara ,het probleem dat hieruit volgt is, dat mensen die steun kunnen gebruiken, soms niet de weg kennen om hulp te vragen.Een belg wordt geacht de wet te kennen.Te weinig mensen wordt erop gewezen dat zij tussenkomst,steun of hulp kunnen vragen bij welke instantie.Kijk bijvoorbeeld naar het programma"Zorgen voor mama" of " De kemping".Goed,en deze mensen zijn nog jong.
6/05/21 10:22 REAGEER
paradelta
En iedereen heeft zijn zegje en er vandert niets.
6/05/21 21:28 REAGEER
jam
Als in de vorige eeuw het pensioenstelsel wilden de zelfstandigen niet in het systeem stappen.
Nu is het nog steeds zo dat zelfstandigen soms een lager inkomen hebben.Ofwel ben je zuinig,als niet teveel kosten hebt,wanneer je jong bent ofwel wordt je ertoe verplicht als je niet meer werkt.Onze consumptsiemaatschappij is in deze een verleider.
8/05/21 11:24 REAGEER

Login Registreer

Stefaan Van Laere

Hoofdredacteur
Hoofdredacteur
Hoofdredacteur van SenNet Magazine Stefaan Van Laere (1963) wilde als kind de Tour de France of toch minstens het wereldkampioenschap veldrijden winnen. Door omstandigheden geheel buiten zijn wil is dat er vooralsnog niet van gekomen. Hij is sinds 1988 actief als beroepsauteur en journalist met een brede waaier aan interesses. Hij schreef intussen meer dan 80 boeken (zowel fictie als non-fictie) voor jeugd en volwassenen en publiceerde artikels in tal van kranten en magazines. Ook heeft hij zijn eigen uitgeverij (Partizaan). Hij is van oordeel dat elk onderwerp interessant genoeg is om over te schrijven en dat leeftijd vooral een getal is. www.stefaanvanlaere.be www.partizaan.befacebook

Meer artikels van Stefaan Van Laere

Recente Artikels

Gerelateerde Artikels