Wanneer heb je een te hoge bloeddruk? Professor cardiologie van het UZ Gent Tine De Backer (ook voorzitter van het  Belgisch Hypertensie Comité): "Een bloeddruk onder de 140 – 90 millimeter kwik (in de volksmond 14 over 9) in rust gemeten, wordt als een normale bloeddruk beschouwd. Eens die waarden overschreden, spreken we van hypertensie of te hoge bloeddruk. 

Dit geldt voor metingen bij de dokter of in het ziekenhuis. Er kan sprake zijn van het zogenaamde wittejasseneffect. Zo worden sommige mensen nerveus wanneer ze naar het ziekenhuis moeten, ze geen parkeerplaats hebben gevonden, in de wachtzaal lang hebben moeten wachten... Allemaal factoren die kunnen zorgen voor een hogere bloeddruk. We raden dan ook aan om thuis geregeld je bloeddruk te meten. Voor de meting van je bloeddruk thuis is de waarde van een normale bloeddruk iets lager, namelijk 135 op 85 millimeter kwik (dus '13,5 op 8,5').

Hoe vaak neem je thuis best je bloeddruk?

Professor Tine De Backer: "We raden aan om gedurende twee weken een meting te doen. Dit s' morgens en 's avonds telkens twee keer onmiddellijk na elkaar. Dit geeft ons de gelegenheid om een goed beeld van je bloeddruk te krijgen. Voor het meten van je bloeddruk gelden volgende richtlijnen:

- voer de meting uit in rustige omstandigheden

- doe geen inspanningen tien minuten voor de meting

- draag geen spannende kledij tijdens de meting

- voer de meting zittend of half-zittend uit

- voer de meting uit minstens een uur na de maaltijd (tenzij je de bloeddrukwaarde specifiek na de maaltijd wil weten)  

- voer de meting uit met een gevalideerde bloeddrukmeter

Eén miljard mensen wereldwijd lijdt aan een te hoge bloeddruk

Hoe groot is het probleem van hypertensie?

Professor Tine De Backer: "Wereldwijd spreken we over ruim een miljard mensen die er aan lijden, en zowat 2,5 miljoen Belgen hebben een te hoge bloeddruk waarvan de helft niet gediagnosticeerd. Hypertensie is een belangrijke doodsoorzaak: zo leidt het in België jaarlijks tot 15.000 overlijdens."

Een indrukwekkend cijfer dat duidelijk maakt dat een hoge bloeddruk niet zonder gevaar is. Zo is hypertensie de belangrijkste risicofactor voor een hartaanval of een beroerte. Andere complicaties zijn onder meer hartfalen, perifere vaatziekten, nierbeschadiging, dementie, retinale bloedingen en virusstoornissen.

Zijn er in deze coronaperiode meer gevallen van hypertensie?

Professor Tine De Backer: "Dat valt moeilijk te zeggen. Enerzijds zorgt de pandemie bij een aantal mensen voor meer stress. Anderzijds leven we het afgelopen jaar gedwongen vooral in onze eigen kleine kring en zijn er dus minder externe prikkels. Ook wordt gesteld dat er minder milieuvervuiling is. We kunnen niet echt goed vergelijken, want er zijn tijdens de coronacrisis minder controles in het kader van de bloeddruk bij de huisdokter en in het ziekenhuis zijn geweest. Dit onderstreept alleen maar het belang om de patiënt te trainen in zelfmeting. Zo blijft de opvolging van het bloeddrukniveau verzekerd."

De stille doder

Professor Tine De Backer: "De kans op hypertensie neemt toe met de leeftijd. Tot 30 jaar heeft 1 tot 2% van de bevolking een hoge bloeddruk, bij 60-plussers loopt dat cijfer op tot ongeveer 60%. Het grote probleem bij hypertensie is dat je er geen klachten van hebt en dus ook niet voelt dat je bloeddruk te hoog is. Vandaar het belang van regelmatig meten. Pas dan kan je weten of je bloeddruk te hoog is. Meestal geeft hypertensie geen symptomen, en als er wel duidelijke symptomen zijn, kan het reeds een herseninfarct of hartinfarct betreffen,  zeer ernstige problemen dus. Vandaar dat we hypertensie weleens 'de stille doder' noemen. Het is aanwezig zonder dat de patiënt het voelt. En eenmaal de symptomen opduiken is het dikwijls al heel ernstig."

Blijf je therapie trouw!

Gelukkig kan een te hoge bloeddruk doorgaans gemakkelijk behandeld worden. Bij de diagnose dat je bloeddruk te hoog is, is het belangrijk dat je je bloeddrukverlagende medicatie neemt én vooral blijft nemen om de bloeddruk onder controle te houden en alzo hart-en vaatziekten ten gevolge van hoge bloeddruk te voorkomen.

"Als je de medicatie stopt, is er grote kans dat je bloeddruk terug de hoogte ingaat", waarschuwt Tine De Backer. "De typische cardiovasculaire aandoeningen zoals hartfalen of hersenbloeding of herseninfarct kunnen dan optreden die we net met die medicatie willen vermijden. Het risico op deze cardiovasculaire problemen kan tot 3 à 4 keer hoger liggen wanneer de medicatie zomaar wordt gestopt."

Dit risico is niet ondenkbeeldig. Zo blijkt uit onderzoek dat na zes maanden meer dan een derde van de patiënten die lijden aan hypertensie de initiële behandeling heeft stopgezet, en na een jaar zelfs ongeveer de helft. Dit gebrek aan therapietrouw kan nefaste gevolgen hebben voor personen die lijden aan hypertensie. Zo vermenigvuldigt het risico op cardiovasculaire problemen zoals een hartaanval of beroerte met een factor 3,3."

Het kan niet genoeg benadrukt worden, de medicatie tegen hypertensie moet elke dag worden ingenomen. De medicatie trouw innemen en de instructies van de arts opvolgen, zijn de belangrijkste manieren om ervoor te zorgen dat de behandeling de bloeddruk op lange termijn effectief onder controle houdt en mensen beschermt tegen het risico op cardiovasculaire incidenten.

Kan de technologie ons helpen met bijvoorbeeld apps?

Professor Tine De Backer: "Apps kunnen zeker nuttig zijn als men er correct mee omgaat.. Dit bijvoorbeeld om je er aan te herinneren om je medicatie niet te vergeten en je bloeddruk te nemen."

Bronnen

Brochure: week van het Hart 2014 van de Belgische Cardiologische Liga.

Kearney PM, Whelton M, Reynolds k, et al. Global burden of Hypertension : Analysis of worldwide data. Lancet 2005; 365 (9455): 217-23

HE FJ and MacGregor GA. A comprehensive review on salt and health and current experience of worldwide salt reduction programmes. Journal of Human Hypertension 2008:1-22 

Gezondheidsenquête via interview, Belgische Synthese 2004, Institut Scientifique de Santé Publique : IPH/EPI Reports n°2006-036